Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2010/29263 Esas 2011/10199 Karar Sayılı İlamı

12. Hukuk Dairesi
Esas No: 2010/29263
Karar No: 2011/10199

Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2010/29263 Esas 2011/10199 Karar Sayılı İlamı

Özet:

Alacaklı tarafından hukuk mahkemesinde açılan davada incelenen çekin arkasındaki beyaz ciro ile hamile geçtiği ve alacaklının TTK.’nun 702. maddesi gereğince çeki elinde bulunduran kişi olduğu anlaşılmıştır. Mahkeme, şikayeti reddetmeyi gerektiren nedenler olmasına rağmen, isabetsiz gerekçelerle hüküm tesisi etmiştir. Bu nedenle, alacaklı tarafın temyiz itirazları kabul edilerek mahkeme kararı bozulmuştur.
Kanun Maddeleri:
-TTK 598. ve 702. Maddeleri: Kambiyo senetleri ile ilgili hak sahibi olan kişinin ispat külfetinin senedi elinde bulunduran kişide olduğunu belirtir.
-TTK 721. Maddesi: Çekin cirosunun ibraz müddetinden önce yapılması gerektiğini belirtir.
-TTK 702. Maddesi: Beyaz cironun da müteselsil haklara sahip olması gerektiğini belirtir.
-TTK 730. Maddesi: Çeklerde lehine ciro yapılan kişinin ciroda gösterilmemesine lüzum olmadığını belirtir.
-İİK. 366. ve HUMK. 428. Maddeleri: Mahkeme kararının bozulmasını gerektiren sebepleri belirtir.

12. Hukuk Dairesi 2010/29263 E. , 2011/10199 K.

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ : İstanbul 6. İcra Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 22/04/2009
NUMARASI : 2008/436-2009/878

Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü :
Kambiyo senetleri ile ilgili hak sahipliğini ispat külfeti hakkındaki TTK."nun 598 ve 702 maddelerinde “senedi elinde bulunduranın kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılacağı” öngörülmüştür. TTK."nun 721. maddesinde de belirtildiği üzere çekin cirosunun ibraz müddetinin geçmesinden önce yapılması zorunludur. Çeklerde ciroyu düzenleyen TTK"nun 702. maddesi gereğince, cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran bir kimse, son ciro beyaz ciro olsa bile kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılacağından, bir beyaz ciroyu diğer bir ciro takip ederse bu son ciroyu imzalayan kimse, çeki beyaz ciro ile iktisap etmiş sayılır. Çizilmiş ciroların ise, yazılmamış hükmünde olacağı aynı madde hükmünde belirtilmiştir.
Yukarıda açıklanan koşullar doğrultusunda somut olayın incelenmesinde; TTK."nun 730. maddesi göndermesiyle çeklerde de uygulanması gereken aynı kanunun 595/2. maddesine göre, lehine ciro yapılan kimsenin ciroda gösterilmesine lüzum olmadığı gibi ciro, sadece cirantanın imzasından ibaret de olabilir. Bu tür cirolara beyaz ciro denilir. İncelenen çekin, arkasındaki beyaz ciro ile hamile geçtiği görülmektedir. Alacaklı TTK.’nun 702. maddesine göre yetkili hamil konumundadır.
Bu durumda yukarıda belirlenen ilkeler doğrultusunda beyaz ciro ile çekin takip alacaklısına geçtiği anlaşıldığından, mahkemece şikayetin reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçe ile hüküm tesisi isabetsizdir.
SONUÇ :Alacaklı temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK.366. ve HUMK.428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), 24/05/2011 gününde oybirliğiyle karar verildi.