BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 11. Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/753 Esas 2022/1028 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2022/753 Esas
KARAR NO:2022/1028

DAVA:Menfi Tespit (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:11/11/2022
KARAR TARİHİ:22/11/2022

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA DİLEKÇESİ:
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı şirket tarafından müvekkile kesilen 14.07.2022 tarih ... seri numaralı 142.833,46 TL ve 14.07.2022 tarih ... seri numaralı 45.469,90 TL ile toplam 188.303,36 TL bedelli faturalar ile "Kaçak Elektrik Kullanım Tespit Tutanağı"nın hukuka aykırılığının tespiti ve iptali ile birlikte işbu hukuka aykırı tutanak nedeniyle elektrik kesintisi yapılacağına ilişkin baskı altında müvekkili tarafından davalı şirkete ödenmek zorunda kalınan 188.303,36 TL paranın fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak koşuluyla teknik gerektiren durum olması söz konusu olduğundan bilirkişi raporu gelmesinden itibaren alacaklarını bilirkişi raporu doğrultusunda arttırmak koşuluyla şimdilik 10.000,00 TL nin (Bilirkişi raporu tespit ve eksikliği belirttikten sonra fazlaya ilişkin haklarımızı saklı tutmak koşuluyla) ticari faizi ile birlikte iadesi talebi isteminden ibaret olduğunu, açıklanan tüm bu nedenlerle davalı şirket tarafından müvekkiline kesilen "Kaçak Elektrik Kullanım Tespit Tutanağı"nın hukuka aykırılığının tespiti ve iptali ile birlikte işbu hukuka aykırı tutanak nedeniyle elektrik kesintisi baskısı altında müvekkili tarafından davalı şirkete ödenmek zorunda kalınan 188.303,36 TL paranın Fazlaya ilişkin haklarımız saklı kalmak koşuluyla şimdilik 10.000 TL nin (Bilirkişi raporu tespit ve eksikliği belirttikten sonra fazlaya ilişkin haklarımızı saklı tutmak koşuluyla) ticari faizle birlikte müvekkiline ödenmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
HUKUKİ NİTELENDİRME DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, Menfi Tespit (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) istemine ilişkindir.
Davacı gerçek kişi olmakla ilk olarak incelenmesi gereken husus mahkememizin somut olay bakımından görevli olup olmadığıdır.
Mahkememizce davalı tarafın tacir kaydının bulunup bulunmadığı hususunda İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğüne müzekkere yazılmış, İstanbul Esnaf ve Sanaatkarlar Odasına müzekkere yazılarak esnaf kaydının bulunup bulunmadığı, bulunuyor ise hangi iş kolunda faaliyet gösterdiği sorulmuş ve vergi dairesinden davalının defter tutmakla yükümlü olup olmadığı, yükümlü ise hangi usulde defter tuttuğu hususu celp edilip incelenmiştir.
Gelen müzekkere cevapları ile ; davalının ticaret işletme kaydı bulunmadığı, esnaf ve sanatkar sicilinde de esnaf kaydının bulunmadığının bildirildiği ve vergi dairesi kayıtlarına göre ise davacının 01/01/2021 tarihinden itibaren gayri menkul sermaye iradından mükellefiyet kaydının bulunduğu, gayri menkul sermaye iradına ilişkin defter tutma yükümlülüğü olmadığının ve limited şirket ortağı ve müdürü olduğunun bildirildiği anlaşılmıştır.
Davalı taraf bir ticaret şirketinin ortağı olsa da bu durum onun tacir sayılması için yeterli değildir ve davalı taraf gelen yazı cevaplarından anlaşılacağı üzere tacir değildir. (İstanbul BAM 12.HD'nin 16/06/2022 tarihli ve 2022/1523 E-2022/1438 K sayılı ilamı )
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun yürürlüğe girdiği 01.11.2011 tarihinden sonra 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 5. maddesinde 6335 sayılı Kanun ile değişiklik yapılmış ve ticaret mahkemeleri ile asliye hukuk mahkemesi ve diğer hukuk mahkemeleri arasındaki ilişki iş bölümü ilişkisi olmaktan çıkarılıp görev ilişkisine dönüştürülmüştür. Görev kuralları kamu düzenine ilişkin olmasının yanında HMK'nın 114. maddesinde açıkça dava şartı olarak düzenlenmiş olduğundan, mahkemece re'sen incelenmesi gereken hususlardandır.
Ticaret mahkemelerinin görevi TTK'nın 5. maddesinde düzenlenmiş ve maddenin 1. bendinde "Aksine hüküm bulunmadıkça, dava olunan şeyin değerine veya tutarına bakılmaksızın asliye ticaret mahkemesi tüm ticari davalar ile ticari nitelikteki çekişmesiz yargı işlerine bakmakla görevlidir." denilmiştir. Bir davanın ticari dava olup olmadığı ise TTK'nın 4. maddesinde gösterilen ilkelere göre belirlenmekte olup bu maddeye göre: her iki tarafın da ticari işletmesiyle ilgili hususlardan doğan hukuk davaları ve çekişmesiz yargı işleri ile tarafların tacir olup olmadıklarına bakılmaksızın kanunda sayılan hususlardan doğan uyuşmazlıklar ticari dava olarak kabul edilecektir. Yani bir davanın ticari dava sayılabilmesi için tarafların her ikisinin tacir olması ve uyuşmazlığın her iki tarafın ticari işletmesiyle ilgili hususlardan doğması veya ticari nitelikte çekişmesiz yargı işi olması veyahut da açılan davanın maddede açıkça sayılan davalardan olması gerekir. Taraflardan biri tacir değilse veya tacir olmasına rağmen uyuşmazlığın ticari işletmeyle ilgisi yoksa ticari davanın varlığından söz edilemez.
Yukarıda yapılan tespit ve açıklamalara göre davalı tacir olmakla birlikte davacı yanın tacir olmadığı, uyuşmazlığın kaçak elektrik kullanımı nedeni ile düzenlenen fatura nedeni ile menfi tespit istemine ilişkin olması nedeni ile mutlak ticari davalardan olmadığı mahkememizin uyuşmazlık bakımından görevli olmadığı anlaşılmıştır.
Somut olay yönünden görevli mahkeme kaçak elektrik kullanımı yapıldığı iddia edilen yerin tespit tutanağına göre ... isimli iş yerine ait olması nedeni ile genel görevli mahkeme olan Asliye Hukuk Mahkemeleridir. Bu nedenle mahkememizin görevsizliğine Asliye Hukuk Mahkemesi'nin görevli olduğuna dair karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
KARAR : Gerekçede açıklandığı üzere;
1-)Davanın HMK 114/1-c ve 115/2 maddesi gereğince görev dava şartı yokluğundan USULDEN REDDİNE,
2-)Görevli mahkemenin İSTANBUL NÖBETÇİ ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ olduğuna,
3-)Karar kesinleştikten sonra HMK.nın 20.maddesi gereğince yasal sürede başvuru halinde dosyanın görevli ve yetkili İstanbul Nöbetçi Asliye Hukuk Mahkemelerine gönderilmesine, aksi halde davanın açılmamış sayılmasına mahkememizce karar verilmesine,
4- )Harç ve yargılama giderinin görevli mahkemece değerlendirilmesine, HMK 331/2. maddesi gereğince davaya başka bir mahkemede devam edilmediği taktirde talep halinde yargılama gideri ve vekalet ücreti hususunda mahkememizce karar verilmesine,
Dair; gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda karar verildi. 22/11/2022

Katip ...
e-imzalıdır


Hakim ...
e-imzalıdır