20. Hukuk Dairesi 2017/8597 E. , 2017/7139 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki davada ... 2. Asliye Hukuk ve ... 1. Asliye Ticaret Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belli edilmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, tapu iptal ve tescil istemine ilişkindir.
... 2. Asliye Hukuk Mahkemesince, dava taraflar arasındaki ticari alacaktan (cari hesap) kaynaklanan tapu iptali ve tescil isteminden ibarettir. Kooperatifin kendi borcundan dolayı; borçlu bulunduğu ... şirketine kooperatif aleyhine ... 19. İcra Dairesindeki 2015/12465 E. ve ... 19.İcra Müdürlüğünün 2015/14771 sayılı dosyalarında yapılan takip nedeniyle davalı kooperatife ait dairenin kooperatif tarafından (kooperatif borcu nedeniyle) üzerine alınmayıp mal sahipleri üzerinde bırakılmasından dolayı tapu iptali ve tescil isteminden kaynaklanmakta olup, davacının diğer davalı Kooperatiften ticari alacağına dayandığı, davanın kaynağının cari hesap sözleşmesi olduğu, bu itibarla dava ticari davadır. Her ne kadar dava taşınmazın aynına ilişkin isede; talebin ticari borçtan dolayı tasarrufun iptali gibi değerlendirilmesi gerektiği, bu husus dikkate alındığında davacının davasının ticari dava olarak nitelendirilmesi gerektiği, her ne kadar davacı dava dilekçesinde ... Asliye Hukuk Mahkemesi olarak iş bu davayı açmış isede; davanın ticari dava olduğu, bu nedenle ... Ticaret Mahkemesinde görülmesi gerektiği gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir..
... 1. Asliye Ticaret Mahkemesi ise dava mutlak ticari davalardan olmadığı gibi, tarafların sıfatı itibariyle de ticaret mahkemesinde görülmesini gerektirecek bir hal mevcut değildir. Dava esasen İ.İ.K."nın 94/3 fıkrası gereğince açılan tapu iptali ve tescil davasıdır. Türk Ticaret Kanununda değil, İcra İflas Kanununda düzenlenmiştir. Türk Ticaret Kanununda sayılan mutlak ticari davalardan değildir. Yerleşik uygulama gereğince arsa sahibi ve müteahhit arasındaki kat karşılığı inşaat sözleşmeleri ticari dava sayılmaz. Zira sözleşmenin taraflarından biri olan arsa sahibi tacir değildir. Tacirler arasında gerçekleşmeyen ve ticari faaliyet kapsamında kalmayan eser sözleşmeleri de ticari dava sayılmaz. ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin nitelendirmesi kabul edilse dahi tasarrufun iptali davalarının ticari dava olmadığı konusunda tereddüt yoktur. Bilindiği üzere her iki tarafı tacir de olsa tasarrufun iptali davaları asliye hukuk mahkemelerinde görülür.
Bir hususa da temas etmek gerekir ki davacı şirket bu davayı, eser sözleşmesinin tarafı olan müteahhit namına hareket ederek açmaktadır. Açacağı davada en fazla alacağını tahsile yetecek miktarda hak ve alacağın borçlu adına tescilini isteyebilir. Yani mülkiyet hakkının doğrudan sahibi değildir. Davacı alacaklının bu davayı açmak için önce icra dosyalarında talep açarak yetki belgesi alması, yani hak sahibini temsil etmeye hakkı olduğunu belgelemesi gerekir. Bu durumda asıl davacı kooperatif-müteahhit olacağına göre davanın nitelendirmesi
buna göre yapılmalıdır. Yani davayı icra takibinde alacaklı taraf değil, borçlu taraf durumundaki ... Konut Yapı Kooperatifi açsaydı dava hangi mahkemede görülecek idiyse, şimdi de o mahkemede, yani asliye hukuk mahkemesinde görülmelidir. Unutmamak gerekir ki, kooperatifler tacir sıfatını taşımaz. Zira kooperatiflerin amacı ticaret yaparak kâr elde etmek değildir. Kooperatifler daha çok tacir olmayan kişiler tarafından kurulan bir çeşit yardımlaşma ve dayanışma örgütleridir. Nitekim kooperatiflerin tacir olmadığına dair çok sayıda Yargıtay kararı mevcuttur. Yalnız, Kooperatifler Kanunundaki özel hüküm sebebiyle kooperatif ve üyesi arasındaki davalar ticaret mahkemesinde görülmektedir. Somut olayda bu türden bir dava bulunmadığı gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir.
Somut olayda dava dilekçesinde özet olarak; davalılar arasındaki sözleşmeye istinaden ... ili, ... ilçesi, ... mah. ... mevkiinde kain tapunun 29 pafta, 281 ada, 144 parselde kayıtlı taşınmaz üzerinde inşa edilen yapının anahtar teslimi tamamlanması şartıyla yüklenici kooperatife satışı konusunda gayrimenkul satış vaadi ve kat karşılığı inşaat sözleşmesi imzalandığını, bu sözleşmeye göre (A),(B), (C), (F), (G) ve (V) bloklarının tamamı ile (Y) blokta 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 ve 10 numaralı daireler ve (N) blokta 1 nolu daire olmak üzere toplam 70 dairenin yüklenici kooperatife bırakıldığını, kat mülkiyeti veya kat irtifakı tapularının arsa sahibi adına çıktığını, müteahhitlere kalan bağımsız bölümlerin kat irtifakı satışı da tapuda arsa sahipleri tarafından yapıldığını, davalılardan ...Konut Yapı Kooperatifi davacı şirkete olan yüklü miktardaki borcunu ödememek için bağımsız bölümleri arsa sahipleri üzerinden satarak mal kaçırdığını, davacı şirketin alacağını tahsil etmek için ... 19. İcra Müdürlüğünün 2015/12465 sayılı ve 2015/14771 sayılı dosyalarıyla takip başlattıklarını, kooperatife verilmesi gereken (B) blok 8 nolu bağımsız bölümün halen arsa sahibi ... üzerine kayıtlı olduğunu, sözleşmeye göre kooperatife bırakılması gereken 70 dairenin bır kısmı halen tapuda arsa sahipleri üzerinde olduğunu, kooperatife isabet etmesi gereken (A1), (F4), (E3), (C3) ve (C4) numaralı bağımsız bölümlerin arsa malikleri ... ... ve ... ... tarafından satıldığını, buna ilişkin tapu iptal istemleri saklı kalmak kaydı ile ... adına kayıtlı (B) blok 8 numaralı bağımsız bölüme ilişkin tapunun iptali ile davalı .... ... Konut Yapı Kooperatifi adına tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiş olup, davacı kooperatifin ve davalıların tacir olmadığı uyuşmazlığın tarafların ticari faaliyeti ile ilgili olmadığı ve uyuşmazlığın temelinde tapu iptal, tescil istemi olduğu anlaşılmakla, uyuşmazlığın asliye hukuk mahkemesinde görülüp, sonuçlandırılması gerekmektedir.
SONUÇ: Yukarıda belirtilen nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri gereğince ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 02/10/2017 gününde oy birliğiyle karar verildi.