21. Hukuk Dairesi 2014/11443 E. , 2015/9479 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine Karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılardan kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
K A R A R
1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davalı Kurumun aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine,
2- Dava, davacının 01/09/1998 - 30/09/2003 tarihleri arası arası eksik bildirilen sürelerin tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulu ile davacının bildirilen hizmetine ek olarak davalı Gevaş Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı nezdinde 01/09/1998 ila 30/09/2003 tarihleri arasında aralıksız asgari ücret üzerinden çalıştığının ve bildirilmeyen hizmetinin 873 gün olduğunun tespitine karar verilmiş ise de, bu sonuca eksik inceleme ve araştırma sonucu varılmıştır.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/8. maddeleri gereği bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir. Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır.Yönetmelikle tespit edilen belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilmeyen sigortalılar, çalışmalarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içerisinde mahkemeye başvurarak alacakları ilam ile ispatlayabilirlerse bu çalışmaların Kurumca dikkate
-alınacağı belirtilmiştir. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı, kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli, daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır. Çalışma olgusu her türlü delille ispat edilebilirse de çalışmanın konusu, niteliği, başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş bordro tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555- 3.11.2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacı adına 1999-2003 yılları arası verilen işe giriş bildirgelerinin bir kısmının imzasız olduğu, 1999/2.-2003/3. dönemler arası kısmi bildirim yapıldığı, davalı vakfın karar defteri kaydına göre davacının 22/03/1999 tarihinde ilköğretim öğrencileri için yemek yapılan yemekhanede görevlendirildiği, bir kısım imzalı ücret bordroları ile işten çıkış kayıtlarının dosyaya ibraz edildiği,dönem bordrolarının getirtildiği, tanık beyanlarının alındığı ve tanık beyanları arasında davacının işe başladığı tarih hususunda çelişkiler bulunduğu anlaşılmaktadır.
Somut olayda, mahkemece verilen karar 22/03/1999 tarihinden sonraki dönem yönünden yerindedir. Ancak 01/09/1998-22/03/1999 tarihleri arası dönem yönünden hatalı olmuştur. Çünkü davalı vakfın tüm işlemlerinin kayıt altında olacağı dikkate alınıp 01/09/1998-22/03/1999 tarihleri arası kayıtlarının incelenmediği, bu dönemde ücretin ne şekilde ödendiğinin araştırılmadığı, davacının işe başladığı tarih hususundatanık beyanları arasındaki çelişkinin giderilmediği dolayısıyla tüm bu hususlar dikkate alınmadan sonuca gidilmesi hatalı olmuştur.
Yapılacak iş, davalı vakfın 01/09/1998-22/03/1999 tarihleri arası kayıtları getirtilerek davacının çalışmasıyla ilgili bilgi ve belge bulunup bulunmadığını belirlemek, bu dönemde ücretin ne şekilde ödendiğini araştırmak ve bununla ilgili belgeleri getirtmek, yine bu dönemde çalıştığını iddia ettiği kamu kurum ve kuruluşu varsa buralardan çalısmasını gösteren kayıtları istemek, tanık beyanları arasında oluşan çelişkileri gidererek davanın nitelikçe kamu düzenini ilgilendirdiği nazara alınıp araştırma genişletilerek tüm deliller birlikte değerlendirilip sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 30/04/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.