Taraflar arasındaki “el atmanın önlenmesi” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Fethiye 2.Asliye Hukuk Mahkemesince davanın açılmamış sayılmasına dair verilen 7.12.2004 gün ve 2004/571-982 sayılı kararın incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 1.Hukuk Dairesinin 2.3.2005 gün ve 1487-2148 sayılı ilamı ile,

(...Dava, çaplı taşınmaza elatmanın önlenmesi isteğine ilişkindir.

Mahkemece, derdestlikten bahisle davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.

Dosya içeriği ve toplanan delillerden, 4.8.2004 tarihinde açılan davaya ilişkin dilekçenin davalıya17.8.2004 tarihinde tebliğ edildiği davalının esasa cevap süresi içerisinde HUMK.nun 187.maddesinde öngörüldüğü şekilde derdestlik itirazında bulunmadığı anlaşılmaktadır.Davacı cevaba cevabında, derdestlik itirazının yasal sürede yapılmadığını belirtmiştir.

Diğer taraftan tarafları, konusu ve hukuki sebebi aynı olan Fethiye 1.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2004/792 esas sayılı davası, eldeki dava dosyası nedeniyle müracaata bırakılmış ve yenilenmemiştir.

Hal böyle olunca, iddia ve savunma doğrultusunda taraf delillerinin toplanması, soruşturmanın tamamlanması ve ondan sonra işin esası hakkında bir karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile yazılı olduğu üzere hüküm kurulması doğru değildir...)

Gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir. 

TEMYİZ EDEN: Davacı vekili 

HUKUK GENEL KURULU KARARI  

Hukuk Genel Kurulu’nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

A-DAVACININ İSTEMİNİN ÖZETİ: Davacı vekili, davacının 837/1090 payı oranında malik olduğu 32 parsel sayılı taşınmazın doğudan 307.24 m2 lik kısmının davalı ve başkaları tarafından yol olarak kullanıldığını, hatta davalının Kaymakamlığa yaptığı başvuru sonucunda davacı hakkında 3091 sayılı Kanun gereğince idari men kararı verildiğini ileri sürerek davalının, el atmasının önlenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

B-DAVALININ SAVUNMASININ ÖZETİ: Davalı vekili, dava konusu yerin çay yatağında kaldığını, davacının taşınmazına el atmanın söz konusu olmadığını, davanın reddini savunmuş, davalı 22.10.2004 tarihli dilekçesiyle de taraflar arasında aynı yerle ilgili olarak aynı konuda Fethiye 1.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2004/792 Esas sayılı dosyasının yargılamasının sürdüğünü belirterek derdestlik itirazında bulunmuştur.

C-YEREL MAHKEME KARARININ ÖZETİ: Yerel mahkemece, daha önce açılan; ancak, dava dilekçesi 12.10.2004 de davalıya tebliğ edilen Fethiye 1.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2004/792 Esas sayılı dosyasının yargılamasının sürdüğü, derdestlik itirazının yerinde olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

D-TEMYİZ EVRESİ, BOZMA VE DİRENME: Davacı vekilinin temyizi üzerine hüküm, yukarda yazılı gerekçesiyle bozulmuş, mahkemece, ikinci defa açılan, görülmekte olan dosyada ilk davadan, ilk davanın dava dilekçesinin tebliği ile haberdar olunduğundan yasal cevap süresi içerisinde derdestlik itirazında bulunma olanağı bulunmadığı; ayrıca, görülmekte olan davanın açılmamış sayılmasına ilişkin kararın 7.12.2004 tarihinde verildiği; önceki davanın ise davacı tarafından 9.12.2004 tarihinde takipsiz bırakıldığı, bu usul işleminin karar tarihleri nazara alındığında değerlendirilmesinin mümkün olmadığı gerekçesiyle, davanın açılmamış sayılması yönünde direnme hükmü kurulmuştur.

E-GEREKÇE: Dava, çaplı taşınmaza el atmanın önlenmesi isteğine ilişkindir.

Görülmekte olan dava 4.8.2003 tarihinde açılmış, Fethiye 1.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2004/792 Esas sayılı davası ise 29.7.2004 tarihinde açılmıştır. Davalı, ilk davanın açıldığından, ikinci davanın yargılaması devam ederken, ilk dava dilekçesinin kendisine tebliğ edildiği 12.10.2004 tarihinde haberdar olmuş, görülmekte olan ikinci davada 22.10.2004 tarihinde derdestlik itirazında bulunmuştur.

Bilindiği üzere derdestlik itirazı ilk itirazlardan olup, HUMK.nun 187.maddesi uyarınca, esasa cevap süresi içerisinde ileri sürülmelidir. Somut olayda ise davalı ilk davadan, dilekçenin kendisine tebliği ile haberdar olmuş, 10 gün içinde derdestlik itirazında bulunmuştur. Bu durumda davalının, süresi içerisinde derdestlik itirazında bulunduğunun kabulü gerekir.

Ne var ki önceki dava 9.12.2004 tarihinde davacı tarafından takipsiz bırakılmış, 20.5.2005 tarihinde ise davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiş, direnme hükmü ise 26.5.2005 tarihinde kurulmuştur.

Direnme kararının verildiği tarihte, derdestlik itirazının nedeni olan önceki dava açılmamış sayıldığından, derdest davadan söz etme olanağı kalmamıştır.

O halde taraf delillerinin toplanması, değerlendirilmesi ve işin esasına ilişkin olarak bir karar verilmesi gerekirken, derdestlik itirazının kabulüyle, davanın açılmamış sayılması yönünde direnme kararı verilmesi, usul ve yasaya uygun değildir. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.

SONUÇ:Davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile direnme kararının, yukarda gösterilen nedenlerden dolayı HUMK.nun 429.maddesi uyarınca BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının geri verilmesine, 21.12.2005 gününde oybirliğiyle karar verildi.