Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü 1996/55 Esas 1996/97 Karar Sayılı İlamı

Vekili                 : Av. M.K.

Davalı               : Sincan Belediye Başkanlığı

 OLAY: Davalı belediye tarafından yapılan imar uygulaması sonucu, dava­cılara ait 2933 sayılı kadastro parseli kamulaştırılarak karşılığında 4040 ada 3 nolu parsel ile 4046 ada 6 nolu parsel verilmiştir.

Davacılar, eski parselin yeni verilenlere nazaran daha kıymetli oldu­ğunu, mahkemece yaptırılan inceleme sonucu tespit edilen değer farkının, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile, 200.000.000.-TL.sının tahsili istemiyle 1.9.1992 tarihinde adlî yargı yerinde dava açmışlardır.

Sincan Asliye Hukuk Mahkemesi; 14.9.1994 gün ve E.92/405, K.94/533 sayıyla, davacıların bilirkişi raporuyla tespit edilen toplam 662.200.000.-TL. lira değerinin 200.000.000.- TL. ve kalan 462.000.000.- TL. için açtıkları davaları bir­leştirdikten sonra, anlaşmazlığın, davalı idare­nin imar uygulaması sonucu meydana gelen zararın tazmin edilmesi iste­mine ilişkin bulunduğu, idari eylem ve işlemler­den dolayı hakları muhtel olanlar tarafından açılacak tam yargı davalarının çözü­münün idare mahke­melerinin görevine girdiği gerekçesiyle görevsizlik kararı ver­miş, karar tem­yiz edilmeyerek kesinleşmiştir.

Davacılar bilirkişi tarafından tespit edilen 660.000.000.- TL. nın tah­sili iste­miyle 3.7.1995 tarihinde idari yargı yerine başvurmuşlardır.

Ankara 3. İdare Mahkemesi; 14.2.1996 gün ve E.95/822, K.96/255 sa­yıyla; anlaşmazlığın, imar uygulaması sonunda meydana gelen değer far­kından kaynaklanan bir alacak davası olduğu, bunun çözümünün de adlî yargının görevine girdiği, Yargıtay 5. Hukuk Dairesinin bu yönde kararları­nın da bulunduğu gerekçe­siyle görevsizlik kararı vermiş, karar temyiz edil­meyerek kesinleşmiştir.

Böylece adlî ve idari yargı yerleri arasında 2247 sayılı Yasanın 14. madde­sinde öngörüldüğü şekilde olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuş, da­vacının 14.5.1996 tarihli dilekçesi üzerine 95/822, sayılı dosya, idare mah­kemesi başkanlı­ğının 11.6.1996 gün ve E.95-822, K.96/255 sayılı yazıları ekinde ve Yargıtay Cum­huriyet Başsavcılığı kanalıyla Uyuşmazlık Mahke­mesi’ne gönderilmiştir.

İnceleme ve Gerekçe: Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü Sel­çuk Tüzün’ün Başkanlığında, O. Hulusi Mustafaoğlu, Süleyman Sezen, Za­fer Kantar-cıoğlu, Gürsoy Gönenç, Dr. Erol Alpar ve Ertuğrul Taka’nın ka­tılmaları ile yaptığı 14.10.1996 günlü toplantıda, Raportör-Hâkim Ayten Anıl’ın raporu ile dos­yadaki belgeler okunduktan; toplantıya, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı yerine katılan Savcı Erdoğan Güneş ile Danıştay Başsavcısı yerine katılan Savcı Sinan Yörükoğlu’nun adlî yargı yerinin gö­revli olduğu yolundaki yazılı ve sözlü açıkla­maları da alındıktan sonra ge­reği görüşülüp düşünüldü:

Dava, İmar Yasası’nın 18. maddesine göre kamulaştırılması gereken taşın­mazın değeri ile bu taşınmaza karşılık davacılara tahsis edilen yerin değeri arasında meydana geldiği ileri sürülen farkın tazmin edilmesi iste­mine ilişkindir.

3194 sayılı Yasa’nın, “Arazi ve arsa düzenlemesi”ne ilişkin 18. mad­desinin 12. bendinde: “Bu maddenin uygulanmasında belediyenin ödeyeceği kamulaştırma bedeli yerine, ilgililerin muvafakatı ile plan ve mevzuat hü­kümlerine göre yapı ya­pılması mümkün olan belediyeye ait sahalardan yer verilebileceği” öngörülmüş­tür. Aynı mahiyetteki diğer bir hüküm “Trampa yolu ile kamulaştırma” başlığı altında 2942 sayılı Kamulaştırma Yasasının 26. maddesinde yer almıştır. Kamulaştırma Yasasının “Dava Hakkı”na iliş­kin 14. maddesinde ise tebligat tarihinden itibaren kamulaştırma işlemine karşı idari yargıda ve takdir olunan bedel ile maddi hatalara karşı da adlî yargı da dava açılabileceği kabul edilmiştir.

Olayda anlaşmazlık belediyenin imar islah planı uygulaması sonunda çıkmış ise de, dava dilekçesinde imar uygulamasından doğan herhangi bir idari eylem ve işlemin iptali istenilmekte, davanın konusunu iki taşınmaz değerleri arasında bulun­duğu ileri sürülen farkın tazmin edilmesi hususu teşkil etmektedir.

Açıklanan nedenlerle davanın çözümü adlî yargının görevine girdi­ğinden Sincan Asliye Hukuk Mahkemesinin görevsizlik kararının kaldırıl­ması gerekmekte­dir.

SONUÇ: Anlaşmazlığın niteliğine göre davanın adlî yargı yerinde gö­rül­mesi gerektiğine, bu nedenle Sincan Asliye Hukuk Mahkemesinin 14.9.1994 günlü, E.92/405, K.94/533 sayılı görevsizlik kararının kaldırılma­sına, 14.10.1996 gü­nünde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.