Esas No: 2022/500
Karar No: 2022/807
Karar Tarihi: 24.11.2022
BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Anadolu 9. Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/500 Esas 2022/807 Karar Sayılı İlamı
Özet:
Mahkeme, müvekkil şirketin alacağı için keşide edilen çekin teslim edilmediği ve çekin kaybolduğu bilgisinin verildiği dava dosyasını inceledi. Davacı, çekin ödeme yasağı kararı verilerek iptal edilmesini talep etti. Ancak, davacı vekili son celsede çek bedelinin keşideci tarafından ödendiği bilgisini verdi. Bu nedenle, davaya konu çekin iptaline karar verilmesine gerek kalmadığına karar verildi ve davanın konusuz kalması nedeniyle esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verildi. Davacı, yargılama masraflarının kendisi üzerinde kalması kararıyla birlikte, kararı istinaf edebileceği bilgilendirildi.
TTK.nun 818/1-s maddesi poliçenin iptali hakkında diğer maddelerle birlikte çek ve bono(senet) hakkında da uygulanır. Mahkeme, iradesi dışında çek veya bono elinden çıkan kişinin muhatabın çeki veya senedi ödemekten menedilmesini isteyebileceği, çeki veya senedin iptaline karar verilebileceğini belirtir. İptal isteminde bulunan kişi, zıyaa uğradığını inandırıcı bir şekilde gösteren delilleri mahkemeye sağlamalıdır. Mahkeme, çeki veya senedi kesin olarak iptal edebilir.
T.C. İstanbul Anadolu 9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2022/500 Esas
KARAR NO : 2022/807
TALEP : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
TALEP TARİHİ : 06/07/2022
KARAR TARİHİ : 24/11/2022
TALEP:Talep eden talep dilekçesinde özetle; Müvekkil şirket ile çek keşidecisi----- arasında uzun yıllardan beri süregelen ticari işler kapsamında müvekkil şirketin alacağından dolayı ------ no'lu 05.08.2022 keşide tarihli 112.018-TL meblağlı çek keşideci tarafından keşide edilerek müvekkil şirket çalışanı------teslim edildiğini, işbu çek müvekkil şirketin ----- bulunan merkezine gönderilmek üzere ----- tarafından ------ şubesinden 28.06.2022 tarihinde ------barkod numarası ile kargolandığını, söz konusu çek tarafımıza ulaşmadığını,------ çalışanları tarafından şifahi olarak çekin çekin kaybolduğu bilgisini verdiklerini, İş bu dava dilekçemizin ekinde sunduğumuz ------ gönderi takip ekranında" da görüldüğü üzere aradan 10 gün geçmesine rağmen çek teslim edilmediğini, müvekkil şirket tarafından çekin tesliminin gecikmesi sebebi ile ------mail gönderilmiş ise de bu güne kadar bir netice alınamadığını, çekin, 3. Şahısların eline geçmesi durumunda müvekkilimiz zarar göreceğini, bu sebeple öncelikle ödeme yasağı kararı verilmesini ve bu kararın muhatap bankaya ve keşideciye tebliğini ve bilahare çekin iptali ile zayi belgesi verilmesini talep etmiştir.Davacı vekili 24/11/2022 tarihli ------ nolu celsede dava konusu çek bedelinin icraya konu edilmeden keşideci tarafından ödendiğini, bu sebeple dava konusuz kaldığını, davanın karar verilmesine yer olmadığına dair karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE KANAAT :
Talep; zayi nedeniyle kambiyo senedinin iptaline ilişkindir.
6102 sayılı TTK.nun 818/1-s maddesi uyarınca poliçenin iptali hakkındaki 757 ilâ 763 üncü maddelerle 764 üncü maddenin birinci fıkrası çek ve bono(senet) hakkında da uygulanır. TTK.nun 757 vd. maddeleri uyarınca; iradesi dışında çek veya bono elinden çıkan kişi, ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki asliye ticaret mahkemesinden, muhatabın çeki veya senedi ödemekten menedilmesini isteyebilir. Mahkeme, ödemeyi meneden kararında muhataba, vadenin (keşide tarihinin) gelmesi üzerine çek veya senet bedelini tevdi etmeye izin verir ve tevdi yerini gösterir. İradesi dışında çek veya senet elinden çıkan kişi, çeki veya senedi eline geçiren kişiyi bilmiyorsa, asliye ticaret mahkemesinden çekin veya senedin iptaline karar verilmesi isteyebilir. İptal isteminde bulunan kişi, çek veya senet elinde iken zıyaa uğradığını inandırıcı bir şekilde gösteren delilleri mahkemeye sağlamak ve bir suretini ibraz etmek veya esas içeriği hakkında bilgi vermekle yükümlüdür. Mahkeme, dilekçe sahibinin, çek veya senet elinde iken zıyaa uğradığına dair verdiği açıklamaları inandırıcı bulursa, verilecek ilanla, çeki veya senedi eline geçireni, çeki veya senedi belirli bir süre içinde getirmeye davet ve aksi takdirde çekin veya senedin iptaline karar vereceğini ihtar eder. Çekin veya senedin getirilmesine ilişkin ilan, 35 inci maddede yazılı gazete ile üç defa yapılır. Elden çıkan çek veya senet, verilen süre içinde mahkemeye sunulmazsa, iptaline karar verilir.Tüm dosya kapsamı bir bütün olarak değerlendirildiğinde; iş bu davanın çek iptali davası olması nedeni ile verilecek iptal kararının ilgilinin borçluluğunu saptamayacağı ve kesin hüküm teşkil etmeyeceği, borçlunun iptal kararına karşı iptal kararı alan kişinin hak sahibi olmadığını öne sürebileceği (bu yönde ------esas ve karar sayılı kararı), davacının mahkemeye olumlu bir kanaat verecek kadar delili sunmasının yeterli olduğu, aksinin kabulü ile davacının daha fazlasını ispata zorlanmasının zayi nedeni ile çek ve bono iptali hükümlerinin uygulanmasının imkansız hale getireceği, kaldı ki dava sırasında yapılan ilamlar sonucunda hak sahiplerinin ortaya çıkabileceği ve kendilerine karşı istirdat davası açılabileceği, ayrıca hak sahipleri tarafından hasımlı olarak açılacak bir dava ile çek iptali kararının iptal edilebileceği ------- ancak talebe konu olayda davaya konu çekin keşidecisi tarafından ödendiğinin 24/11/2022 tarihli celsede davacı vekili tarafından belirtilmiş olduğu gözetilerek davanın konusuz kalması nedeniyle esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın konusuz kalması nedeniyle esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına,
2-Başlangıçta alınması gereken harç peşin olarak alındığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına,
3-Talepte bulunanın yapmış olduğu yargılama masraflarının kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Karar kesinleştiğinde, HMK Gider Avansı Tarifesinin 5. Maddesi uyarınca, artan gider avansının talep edene iadesine,Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde mahkememize veya mahkememize gönderilmek üzere bulunulan yer yada başka bir yer Asliye Ticaret Mahkemesine verilecek bir dilekçe ile başvurmak ve istinaf harç ve masraflarını karşılamak koşulu ile ------- Bölge Adliye Mahkemesi'ne istinaf yolunun açık olduğu, istinaf dilekçesinde istinaf edilen hususlar ile nedenlerinin belirtilmesinin gerektiği, süresi içerisinde kararın istinaf edilmemesi halinde hükmün kesinleşeceği ve infaz edilebileceği açıklanmak suretiyle verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.