BAM Hukuk Mahkemeleri Konya 4. Asliye Ticaret Mahkemesi 2018/240 Esas 2022/671 Karar Sayılı İlamı

T.C. KONYA . ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
T.C.
KONYA
. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
KARAR
ESAS NO :
KARAR NO :

HAKİM : ... ...
KATİP : ... ...

DAVACI : ... - ... ...
VEKİLİ :
DAVALI : ... - ... ...
VEKİLLERİ :
DAVA : 6361 Sayılı Finansal Kiralama, Faktöring Ve Finansman Şirketleri Kanunundan Kaynaklanan (Alacak)
DAVA TARİHİ :
KARAR TARİHİ :
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH :

Mahkememizde görülmekte olan 6361 Sayılı Finansal Kiralama, Faktöring Ve Finansman Şirketleri Kanunundan Kaynaklanan (Alacak) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
(I) TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ:
Davacı vekilinin mahkememize sunmuş olduğu dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin davaya konu makineyi ticari iş kapasitesini artırmak, kazanç ve yüksek kâr marjı elde etmek amacı ile kiraladığını, kiralanan makineye güvenerek, ticari hayatın olağan akışına uygun olarak, makinenin tesliminden önce farklı kişiler ile çeşitli ticari bağlantılar kurduğunu, Fakat makinenin teslim ve kurulumunun yapılmasından sonra müvekkilinin imalata başladığı ilk kullanımda makinede arıza meydana geldiğini, üretilen parçalarda ebat farklılıkları oluştuğunu ve makinede senkronize çalışma sorunu meydana geldiğini, bu durumun, davalı firmaya bildirildiğini ve teknik elemanlarca inceleme yapılarak, servis raporları düzenlendiğini, daha sonra devamlı olarak makinede arızalar meydana geldiğini, müvekkilinin defalarca davalı şirket yetkililerini arayıp makinenin değiştirilmesini veya arızanın giderilmesini istediğini fakat bu talepleri göz ardı edildiği gibi ne makinenin değiştirilmediğini, arızaların giderilmediğini, makinenin sık arızalanması ve kullanılmaması nedeniyle Konya . Asliye Ticaret Mahkemesinin 17/01/2015 tarih ... Esas ... Karar sayılı ilamı ile dosyada mübrez bilirkişi raporları doğrultusunda makinenin ayıplı olması nedeni ile müvekkilinin sözleşmeden dönme hakkını kullanmasında haklı olduğuna, bu nedenle makine bedeli ile kurulum ve arızalanın giderilmesi için yapılan giderlerin davalıdan tahsiline karar verildiğini, fakat müvekkilinin zararının Konya . Asliye Ticaret Mahkemesi’nin ilamında belirtilen meblağlar ile de sınırlı olmadığını, makineye güvenerek yüksek bedelli ticari bağlantılar yapıldığını, birçok sipariş alındığını, arızanın süreklilik arz etmesi nedeniyle makinenin uzun süre kullanılamadığını, makineye güvenerek giriştiği hiçbir ticari işi zamanında ve eksiksiz olarak ifa edemediğini, istediği karı elde edemediği gibi ticari itibarının zedelendiğini, mezkur makine finansal kiralama yolu ile alındığından, müvekkili tarafından finansal kiralama şirketine faiz, KDV vb. ad altında makine bedeline ek olarak 22.692,69 USD karşılığı 120.271,25 Türk parası fazladan ücret ödendiğini, bu ücret dava tarihindeki merkez bankası dolar kurunun Türk lirasına çevrilmesi sureti ile tespit edildiğini, müvekkilinin makinenin yüksek iş kapasitesi ve kâr marjına güvenerek finansal kiralama yolu ile makineyi iktisap etmek istediğini, finansal kiralama şirketine makine bedeline ek olarak ödediği 120.271,25 Türk lirası ücretten dolayı da oldukça zarara uğradığını, bu nedenlerle; fazlaya ilişkin tüm taleplerinin mahfuz kalması kaydıyla; müvekkilinin kazanç elde etmek ve ticari faaliyetlerini geliştirmek amacıyla, finansal kiralama yolu ile kiraladığı ... model nolu CNC kayar otomat tezgahın amaç ve vasfına uygun olmaması nedeni ile 10.000,00 TL zararın finansal kiralama sözleşmesinin akdedildiği 24/11/2014 tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile makine finansal kiralama yolu ile alındığından, finansal kiralama şirketine makine bedeline ek olarak ödenen 120.271,25 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte ceman 130.271,25 TL'nin davalıdan tahsilini, yargılama giderleri ve ücreti vekaletin de davalı yana tahmiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekilinin mahkememize sunmuş olduğu cevap dilekçesinde özetle; Finansal kiralama yolu ile müvekkili şirketten leasing ( ... Leasing) yoluyla alınan ... model nolu cnc tezgahın kullanılamaması sebebiyle talep ettiği 10.000 TL ile muhatabı müvekkili şirket zannıyla 120.271,25 tl finansal kiralama bedelini talep ettiğini, hukuka ve hakkaniyete aykırı olarak açılan davanın reddinin gerektiğini, finansal kiralama bedelinin sadece ilgili finansal kiralama şirketinden istenebileceğini, davacının Finansal Kiralama Sözleşmesinin hangi kısmına dayanarak satıcı müvekkili şirkete karşı dava açtığını anlamanın mümkün olmadığını, kural olarak, kiracı kendisine finansal kiralama şirketi tarafından yetki verilmeden böyle bir davayı açamayacağını, finansal kiralama şirketinin malın ayıplı olmasından dolayı alacak ve dava hakkını kiracıya devretmesi ile, malın ayıplı olmasından dolayı kiracıyı temsilci tayin etmesinin hukuki sonuçlarının farklı olduğunu, finansal kiralama şirketi kiracıyı temsilci tayin etmişse kiracı ayıba karşı tekeffülle ilgili BK'nın 202 ve devamı maddelerinde verilen yetkileri ve kendisinin uğradığı zarar nedeniyle oluşan alacağının tahsiline dair haklarını kullanabileceğini, finansal kiralama şirketi talep ve dava hakkını kiracıya devretmişse, kiracı sadece finansal kiralama şirketinin kullanabileceği hakları satıcıdan talep edebileceğini, kâr mahrumiyetini satıcıdan talep etmesinin mümkün olmadığını, husumet itirazlarının kayda alınmasını, davacı tarafından haksız yere taraflarına açılan davada, Konya . Asliye Ticaret Mahkemesi’nin ... esas sayılı dosyası ile müvekkili şirket nezdinde fatura alacağına istinaden davacıya ödeme yapıldığını ve toplam bedelin Konya . İcra müdürlüğü ... esas sayılı dosyasına yatırıldığını, ilgili ticaret mahkemesi dosyasında kullanımın ve faydalanmanın olduğu bu hususun bilirkişi raporunda geçtiği ve 2734 saat aktif iş süresi olduğu ortaya konduğunu, bu hususa ek olarak alacağa konu makinenin 3000 saatin üzerinde ayrıca bekleme süresi kaydettiğinin belirtildiğini, Beyşehir . Asliye Ticaret Mahkemesinin ... esas sayılı dosyasında kullanımdan kaynaklı 22/11/2018 Tarihinde dava açtıklarını, bu davanın açılış tarihi itibariyle önde olduğundan bahisle sayın mahkemenizce takdir edileceği üzere birleştirme veyahut ta bekletici mesele yapılması gerektiğini, . Asliye Ticaret Mahkemesinin ... esas sayılı dosyasının Yargıtay’da olduğu ve bekletici mesele yapılması gerektiğini, davacının hem çalışma süresini belirtmeden hem de finansal kiralamadaki muhatabını görmezden gelerek müvekkili şirkete yönelmesinin kabul edilebilir bir durum olmadığını, müvekkili şirket nezdinde yurtdışından gelen tamir ekibini dahi kabul etmeyen davacı taraf kusurundan ilgili . Asliye ticaret dosyasında bahsettiğini, dosyada mevcut Makine Kırılması Poliçesinde davacı, sigorta ettiren olarak yer aldığını, sigortalı olarak kiralayan durumundaki ... A.Ş. gösterildiğini, davacının dava ehliyetinin olup olmadığı hususunun resen araştırılması gerektiğini,bu nedenlerle; davanın reddini, yargılama giderleri ve ücreti vekaletin davacıya tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
(II) YARGILAMADA TOPLANAN DELİLLER
Konya . İcra Müdürlüğünün ... Esas sayılı dosyası celp edilerek incelenmiştir.
Konya . Asliye Ticaret Mahkemesinin ... Esas sayılı dosyası celp edilerek incelenmiştir.
Konya . Asliye Ticaret Mahkemesinin ... Esas sayılı dosyası celp edilerek incelenmiştir.
Beyşehir Asliye Hukuk Mahkemesinin ... D.İş sayılı dosyası celp edilerek incelenmiştir.
Konya Ticaret Odası Başkanlığı Meslek Komitesi Müdürlüğünün 12/01/2021 tarihli cevabi yazısı ile, dava konusu makinenin 8 saatlik bir mesaide ortalama 700 TL kazanç elde edebileceği ve makinenin otomobiller için ısıtma bujisi üretiliyorsa dakikada 2 adet üretmesinin normal olduğu, ısıtma bujisinin malzeme hariç işçilik bedelinin 75 krş olduğu bildirilmiştir.
Tanığı ...’nün talimat mahkemesince alınan beyanında; “Davacıyı ticaret yapmamız nedeniyle tanırım, ben ihracat işi ile uğraşırım, savunma sanayine yönelik ürünler ihraç ederim, istanbul ve beyşehirli firmalar ile çalışırım, birleşik arap emirliklerinde devletede tedarikçilik yapan bir firmaya teklif verdim, bu ürünlerin metal aksamını davacıya yaptırdım, İstanbullu bir firmaya ise plastik aksamını yaptırdım, davacı ... metal aksamını yapması süresini oldukça uzattı, gecikme oldu, bu gecikmenin de davalıdan aldığını makineden kaynalanandığı söyledi, makinanın arızalı olduğunu, davalı şirket ile görüştüğünü söyledi, hatta tayvan'dan bir mühendisin gelip makinaya bakacağı hususunda bir söylemine şahit oldum, ancak tam olarak hatırlayamıyorum, çünkü üzerinden çok uzun zaman geçti,bana vermiş olduğu sözü eski makinalarla yaparak yerine getirdi, çok az karı olduğunu söyledi, sonrasında ben yine ... beye iş teklif ettim, makinanın arızasının hala giderilmemesi sebebiyle teklif etmiş olduğum işi alamayacağını söyledi, “ diyerek beyanda bulunmuştur.
Tanığı ...’in talimat mahkemesince alınan beyanında; Davacı kardeşimin eşi olur, aynı zamanda davacı eniştemin yanında işçi olarak çalışırım, eniştem silah sanayinde parça üretimi yapar, davaya konu makine yaklaşık dört sene önce davalı şirketten alındı, makinanın alımında bende vardım, makine çok geniş kapsamlı çok geniş özellikli ve çok pahalı bir makinedir, 150 bin dolar karşılığında lizink yolu ile satın alındı, makine çalışması sırasında hiç randımanlı çalışmadı, bir hafta çalıştı sonrasında makineyi çalıştıramadık, servis geldi müdahale etti, biraz çalıştı yine arıza verdi, sürekli arıza veriyordu, biz bu süre içerisinde servis ile iletişim halindeydik, servis geliyor yapıyor, biraz çalıştıktan sonra arıza veriyordu, biz bu durumu davalı şirkete bildirdik, ancak arızayı sorunsuz bir şekilde gidermediler, makinanın arızası nedeniyle iş veren eniştem mağdur oldu, aldığı işleri yetiştiremedi, geciktirdi, çoğu işide alamadı, bu makine ile yapacağımız işi eski olan 3 tane makine ile yapmaya çalıştık, makineyi almamızın sebebi daha kapsamlı işler yapabilmekti, makinayı alıncada bir kaç firma ile anlaştık, aldığımız işleri de makinanın arızalı olması nedeniyle geciktirdik, yetiştiremedik, bu anlaşma sağladığımız firmalar dışında başka firmalar ile anlaşma yapma planımız vardı, makinanın arızalı olması nedneiyle işi alamadık, makinanın sadece programını yazdınız mı ve ham maddeyi koydunuz mu hammadde bitene kadar çalışır, bir saate bir ölçüm kontrolü yaparız, ancak genelde bu tür makineler ölçümü uzun süre bozmaz, makinenin çalışma süresi boyunca insana ihtiyaç duyulmaz, “ diyerek beyanda bulunmuştur.
Tanık ...’ın talimat mahkemesince alınan beyanında; “Davacıyı çocukluktan beridir arkadaşım olması nedeniyle tanırım, bende davacı ile aynı işi yaparım, benimde Üzümlü Mahallesinde firmam vardır, parça üretimi işi ile uğraşırım, davacı ile makina aldığı süreçte bu sebeple konuşmalarımız oldu, davacı davalı şirketten makina aldı, bu makinaya güvenerek bazı firmalar ile iş bağlantısı yaptı, ancak bozuk çıktı, makina 10 parçada 3 - 4 tane bozuk malzeme çıkartıyor, bu makinaler çok hassas makinelerdir, hatasız denecek derecede iş yapması gerekmektedir, milimetrenin 1000 de biri hatalarla çalışırlar, makina çalıştığında 24 saat iş yaptığı için makina çok fazla bozuk parça çıkardığı zaman ayıklamakda bir hayli zaman alır, işde gecikme olur, gözden kaçırılsa verdiğimiz iş bozuk olur, yani makine olması gereken şekli ile çalışmadı, bu makinaya güvenerek başka iş bağlantıları yaptı, makinanın bu şekilde bozuk bir şekilde çalışması nedeniyle, davacı aldığı işleri teslim edemediği için ticari hayatında itibare kaybına uğradı, ... bey çevresinde iş alan iş veren alışverişinde dürüst bir tacirdi, öyle bilirnirdi, makinanın bozuk olması nedeniyle, bu itibarı sarsıldı, davacı bildiğim kadarıyla makineyi lizink yolu ile 2014 yılında dolar ile aldı, şuan dolar bir hayli yükselmiştir, davacı aynı zamanda maddi bir kaybada uğradı, “diyerek beyanda bulunmuştur.
Tanık ...'nun mahkememizce alınan beyanında; "Ben Ukde Mühendislikte depo sorumlusuyum. Bizim şirket davacıya fason üretim yaptırmaktadır. Biz şirket olarak davacıya firmamızda kullanılan bujilerin bir parçasını fason olarak ürettiriyoruz, yaklaşık 35 ülkeye ihracat yapıyoruz, biz davacı firmaya güvenerek yurtdışından fazlaca sipariş aldık, ancak davacı makinasının çalışmadığından kaynaklı olarak bizim taleplerimizi karşılayamadı, biz o nedenle kendi müşterilerimiz nezdinde zor duruma düştük, işlerimizi tamamlayamadık, isim olarak da kötü duruma düştük, davacı firma ne kadar ürün üretibilirse biz bunların hepsini alacaktık, davacı tarafın mal teslim edilememisinden dolayı ticari itibarı da zedelenmiştir, biz başka firmadan da mal teslim edemedik " diyerek beyanda bulunmuştur.
İş Güvenliği Uzmanı Bilirkişi ... , Makine Mühendisi Bilirkişi ... , SMMM bilirkişi ... ’in mahkememize sunmuş olduğu 10/02/2020 tarihli raporunda özetle; Dava konusu ... model 2013 yılı imali çift eksenli otomatik kayar CNC torna tezgâhının davacı işyerine kurulumunda hemen sonra Davalı ... firması kayıtlarında da görüleceği üzere arızalar vermesi ve arızaların davacı işyerinde giderilememesi nedeniyle davacı firmanın siparişleri zamanında karşılayamayacağı ve zarar edebileceği, bu durum neticesinde de ticari itibar kaybına uğrayabileceği dolayısıyla dava konusu ... model 2013 yılı imali çift eksenli otomatik kayar CNC torna tezgahının ayıplı olduğu, ayıbın gizli ayıp niteliğinde olduğu, davacı tarafından Dava dilekçesi ile 10.000,00 TL makinanın vasfına uygun olmamasından kaynaklı zarar, 120.271,25 TL’de Finansal kiralama şirketine makina bedeline ek olarak ödenen bedel talep edilmiş ise de; davacının uyuşmazlık konusu makinanın işyerine kurulduğu yıldan önceki yıllarda ticari defter kayıtlan uyarınca zarar ettiği, makinanın işyerine kurulumundan sonra ise sürekli artan oranda kar ettiği dolayısıyla ticari defterler uyarınca bir zararının tespit edilemediği, yine Finansal kiralama şirketine makina bedeline ek olarak ödenen 120.271,25 TL taleple ilgili olarak ise davacının ticari defterleri uyarınca Finansal kiralama şirketine makina bedeli olarak yapılan ödemelerin ... nolu hesapta takip edildiği, davacının dava dışı finansal kiralama şirketine yaptığı KDV hariç ödeme tutarının 416.354,10 TL olduğu, . ATM’nin ... E sayılı dosyası uyarınca bu bedelden 370.016,19 TL’sinin iadesine karar verildiği ve bu bedelin de davalı tarafından faizi ile birlikte Konya . İcra Müdürlüğü’nün ... E sayılı dosyasına 13/06/2018 tarihinde ödendiği, davacının toplam yaptığı ödeme tutarı olan 416.354,10 TL’den mahkeme kararı ile davacıya ödenen 370.016,19 TL’nin düşülmesi neticesinde davacının 416,354.10-370.016,19=46.337,91 TL fazla ödeme yaptığı, davacının davalıdan ancak ticari defterlerindeki kayıtlar uyarınca fazladan ödediği 46.337.91 TL’vi talep edebileceği, davacımn Finansal kiralama şirketine ödediği KDV’yi talep etmesi ile İlgili olarak ise; davacı tarafından yapılan ödemelerin İndirim konusu yapılması, ticari defterlerindeki devreden KDV’sine ilave edilmiş olması nedeniyle, davacının dava dışı Finansal kiralama şirketine ödediği KDV’yi talep etemeyeceği görüş ve kanaatlerini bildirmişlerdir.
İş Güvenliği Uzmanı Bilirkişi ... , Makine Mühendisi Bilirkişi ... , SMMM bilirkişi ... ’in mahkememize sunmuş olduğu 09/03/2020 tarihli ek raporunda özetle; Davacı vekilinin 122.000$ karşılığı olarak 370.016,19 TL ödeme yapıldığını ancak toplam ödemenin 146.692,69$ olduğunu aradaki fark tutarı olan 24.692,69$’ın dava tarihindeki değerinin tespiti talebine yönelik olarak Mali Müşavir Bilirkişi Değerlendirmesine göre; Uyuşmazlık konusu makina 03/12/2014 tarihinde davalı tarafından dava dışı ... Finansal Kiralama Şirketine ... nolu fatura ile 122.000$’a satın alınmış olduğu, satış tarihindeki Merkez Bankası Döviz Kuru’nun 2,2353 olduğu, satış bedeli olan 122.000$ m TL karşılığının 12.000,00X2,2353=272.706,60 TL olduğu, davacı vekilinin iddia ettiği gibi 370.016,19 TL olmadığı, ancak talebi üzerine aradaki fark olan 24.692,69$’ın dava tarihindeki değerinin Merkez Bankası Döviz Kuru uyarınca TL karşılığının 24.692,69X5.2832=130.456,42 TL olduğu, ancak kök rapordaki kanaati ile ilgili herhangi bir değişiklik olmayıp tamamen davacı vekili talebi uyarınca bu hesaplamanın yapıldığı, davalı vekilinin itirazlarına yönelik olarak Mali Müşavir Bilirkişi Değerlendirmesine göre; Uyuşmazlık konusu makina 03/12/2014 tarihinde davalı tarafından dava dışı ... Kiralama Şirketine ... nolu fatura ile 122.000$ a satılmış olduğu, satış tarihindeki Merkez Bankası Döviz Kuru’nun 2,2353 olduğu, satış bedeli olan 122.000$’ın TL karşılığının 12.000,00X2,2353=272.706,60 TL olduğu, davalı vekilinin iddia ettiği gibi 370.016,00 TL olmadığı, Davacının makinayı kendilerinden değil Leasing şirketinden kiraladığı ve Leasing firmasına davacının ödediği faizi davalıdan talep edemeyeceği yönündeki iddiası ile ilgili olarak takdirin mahkememize ait olduğu, kök raporundaki kanaatinde herhangi bir değişiklik bulunmadığı görüş ve kanaatlerini bildirmişlerdir.
İş Güvenliği Uzmanı Bilirkişi ... , Makine Mühendisi Bilirkişi ... , SMMM bilirkişi ... ’in mahkememize sunmuş olduğu 21/09/2020 tarihli ek raporunda özetle; Davaya konu makinenin ... Model, 2013 yılı imali CNC çift eksenli otomatik kayar torna tezgâhı olduğu, 01.01.2015 tarihinde kurulmuş olduğu ve 21.10.2016 tarihine kadar 2734 saat çalıştırıldığının anlaşıldığı, 21.10.2016 tarihinden icra kanalıyla davalı yana teslim edildiği 13.08.2018 tarihine kadar makinenin ne kadar çalışmış olduğuyla alakalı olarak dosyada herhangi bir bilgi belgenin de olmadığından herhangi bir hesaplama yapmanın mümkün olmadığı görüş ve kanaatlerini bildirmişlerdir.
İş Güvenliği Uzmanı Bilirkişi ... , Makine Mühendisi Bilirkişi ... , SMMM bilirkişi ... ’in mahkememize sunmuş olduğu 16/02/2021 tarihli ek raporunda özetle;Davacı tarafından ödenen KDV tutarının 4.163,55 TL olduğu, 12/02/2020 tarihli kök Raporun Netice-i Kanaat bölümünün son paragrafında da belirtildiği üzere bu ödemenin indirim konusu yapılmış olması, Ticari defterlerinde devreden KDV ye ilave edilmiş olması nedeniyle bu bedelin talep edilemeyeceği kanaatinin bildirildiği, mahkememizce davacmın KDV bedelini alması gerektiği görüş ve kanaatine varılması durumunda davacı tarafından ödenen KDV bedelinin 4.163,55 TL olduğu, Davacı Ticari Defterleri Uyarınca, Davacı tarafından dava dışı Leasing Firmasına dava tarihi olan 26/12/2018 tarihine kadar 416.354,10 TL ödeme yapıldığı, Konya . ATM'nin ... E. ... K. Sayılı dosyası ile 351.482,00 TL'sinin davacıya iadesine karar verildiği, davacının Leasing Firmasına ödediği bedelden 3. ATM dosyası ile iadesine karar verilen tutarın düşülmesi neticesinde davacının 416.354,10 - 351.482,00 - 64.872.10 TL fark bedel zararının bulunduğu, Dava dosyasında makinanın kullanımından evvel ve sonra yapılan Üretim ve sipariş miktarına ilişkin herhangi bir belge bulunmadığı, Mali Müşavir Bilirkişi olarak Davacının Ticari Derterleri Üzerinde İnceleme yaparak; Davacı ticari defterler uyarınca 2012 yılında 15.767.88 TL zarar beyan edildiği, 2013 yılında 18.571,73 TL beyan edildiği, 2014 yılında 17.540 99 TL zarar beyan edildiği, 2015 yılında 10.732,85 TL kar beyan edildiği, 2016 yılında 11.064.03 TL kar beyan edildiği, 2017 yılında 16.753,36 TL kar beyan edildiği, 2018 yılında 40.441,35 TL kar beyan edildiği, Mahkemenizce davacının makinanın kullanılamamasından kaynaklı zararının varlığına kanaat getirilmesi durumunda; makinenin 01/01/2015 tarihinde kurulduğunu ve 21/10/2016 tarihine kadar 2734 saat çalıştırıldığı anlaşıldığı, 21/10/2016 tarihinden davalı yana teslim edildiği 13.08.2018 tarihine kadar makinenin ne kadar çalıştığı ile alakalı olarak dosyada herhangi bir bilgi belgenin olmadığı, 01/01/2015- 21/10/2016 arasında 21 ay 20 günde makinenin 2734 saat çalışmış olduğu, 21/10/2016 - 13/08/2018 arasına kadar 21 ay 20 günde makinenin 2734 saat çalışmış olacağı, toplamda 5468 saat çalışmış olabileceği, bir günlük mesainin 8 günlük olduğu, pazar günleri ve resmi tatil günlerinde çalışılmadığı kabul edildiğinde makinenin 403 gün çalıştırılamadığı, makinenin 440,00 TL çalıştırılamama zararının bulunduğu, makinenin tam randımanlı kesintisiz çalıştığı kabul edilmesi durumunda 58.032,00 TL kazanç kaybı olduğu görüş ve kanaatlerini bildirmişlerdir.
(III) DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava, ayıplı mal teslimi nedeniyle oluşan zararların tahsiline ilişkin maddi tazminat davasıdır.
Davacı vekili dava dilekçesinde, Müvekkilinin davaya konu makineyi ticari iş kapasitesini artırmak, kazanç ve yüksek kâr marjı elde etmek amacı ile finansal kiralama yöntemiyle kiraladığını, makinenin ilk kullanımda arıza meydana geldiğini, bu durumun davalı firmaya bildirildiğini, servis raporları düzenlendiğini, daha sonra devamlı olarak makinede arızalar meydana geldiğini, davalı şirketçe arızaların giderilmediğini, müvekkilinin istediği karı elde edemediğini, bu nedenle; müvekkilinin kazanç elde etmek ve ticari faaliyetlerini geliştirmek amacıyla, finansal kiralama yolu ile kiraladığı ... model nolu CNC kayar otomat tezgahın amaç ve vasfına uygun olmaması nedeni ile 10.000,00 TL zararın finansal kiralama sözleşmesinin akdedildiği 24/11/2014 tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile tahsilini ve makine finansal kiralama yolu ile alındığından, finansal kiralama şirketine makine bedeline ek olarak ödenen 120.271,25 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte ceman 130.271,25 TL'nin davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davacı vekiline kar mahrumiyeti nedeniyle talep edilen hususların açıklanması için süre verilmiş ve 23/12/2020 tarihli beyan dilekçesinde; makinenin teslim ve kurulumunun yapılmasından sonra arıza meydana gelmesi nedeniyle daha önce makine işleyişine ilişkin olarak kurulan ticari bağlantıların sekteye uğraması ve anlaşamama ile sonuçlanması nedeniyle uğranılan zararlar olarak açıklanmış ve bu açıklama neticesinde taleplerin müspet zarara ilişkin olduğu takdir ve kanaatine varılmıştır.
Davalı vekili cevap dilekçesinde; müvekkilinden talep edilen finansal kiralama bedelinin sadece ilgili finansal kiralama şirketinden istenebileceğini, davacının Finansal Kiralama Sözleşmesinin hangi kısmına dayanarak satıcı müvekkili şirkete karşı dava açtığını anlamanın mümkün olmadığını, kural olarak, kiracı kendisine finansal kiralama şirketi tarafından yetki verilmeden böyle bir davayı açamayacağını, husumet itirazlarının bulunduğunu, davacının dava ehliyetinin olup olmadığı hususunun resen araştırılması gerektiğini,bu nedenlerle; davanın reddini talep etmiştir.
Davacının ... A.Ş'den, leasing yöntemi ile kiraladığı makinenin arızalı çıkmasından dolayı "ekipmanların üreticisi, satıcısı ve Türkiye Mümessili aleyhine karşı tüm gider ve hukuki sonuçlarına katlanılması şartıyla her türlü taleplerinin yapılmasına ve gerekirse ... davaların açılmasına" yönelik muvafakatname verildiği ve davalının aktif husumet ehliyetinin bulunduğu anlaşılmıştır.
Dava konusu makinenin ayıplı olması nedeniyle sözleşmeden dönmeye ilişkin Konya . Asliye Ticaret Mahkemesinin ... Esas sayılı dosyasında dava açılmış ve yapılan yargılama neticesinde talebin kısmen kabulü ile, mal bedelinin tahsiline ayıplı ürünün davalıya iadesine karar verilmiş olup, ilgili karar derecattan geçerek 05/10/2022 tarihinde kesinleştiği görülmüştür. İşbu Konya . Asliye Ticaret Mahkemesinin ... Esas ... Karar sayılı ilamı davacının ayıplı mal nedeniyle seçimlik haklarının neticesine ilişkin olduğundan ve bu hakkın kullanımı işbu davadaki talepleri etkilediğinden ilgili dosyanın kesinleşmesi beklenilmiş ve Konya . Asliye Ticaret Mahkemesinin ... Esas ... Karar sayılı ilamının kesinleşmesi ile ayıplı malın iadesi ve sözleşmenin feshi hususunun da kesinleştiği anlaşılmıştır.
Davacının, ayıplı mal tesliminden kaynaklı olarak oluşan zararların tazmini yukarıda zikredildiği üzere müspet zararlara ilişkindir. Davacı ayıplı mal tesliminden kaynaklı olarak seçimlik haklardan sözleşmeden dönme hakkını kullanmış olup, bu talep sonrası olumsuz menfi zararını talep edebilir. Sözleşmeden dönen davacı sözleşme ilişkisini geçmişe etkili olarak ortadan kaldırmıştır. Dönme hakkı bozucu yenilik doğuran haklardandır. Bu nedenle aynı sözleşmeye dayanarak olumlu (müspet) zararın kapsamında yer alan gelir niteliğinde olan yoksun kalınan kar yönünden talepte bulunamaz. (Yargıtay . Hukuk Dairesinin ... Esas ... Karar sayılı ilamı) Bu cihetle, davacının yoksun kalınan kâra ilişkin taleplerinin reddine karar vermek gerekmiştir.
Davacı vekili her ne kadar dava dilekçesindeki taleplerinde; ayıplı mal tesliminden kaynaklı olarak dava dışı ... Kiralama A.Ş. ile aralarındaki sözleşme kapsamında makine bedeline ek olarak ödenen 120.271,25 TL'nin tahsilini talep etmiş ise de; davacı ile dava dışı ... Kiralama A.Ş. arasındaki ... nolu 24/11/2014 tarihli ( Konya . Noterliğinin 24/11/2014 tarih ... yevmiye numara ile düzenlenen) sözleşmede davalının taraf olmaması ve bu sözleşme kapsamında fazladan ödenen bedellerin iadesinin ancak sözleşmenin karşı tarafı olan ... Kiralama A.Ş.'den talep edilebileceği takdir ve kanaatine varılmakla bu taleplere ilişkin pasif husumet yokluğu nedeniyle davanın reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
Her ne kadar davacının taleplerine ilişkin ayrı ayrı usulden ve esastan red hükümleri kurulmuş ise de; davacının talepleri aynı hukuki sebepten kaynaklandığından tek vekalet ücretine hükmedilmiştir.
(IV) HÜKÜM SONUCU, YARGILAMA GİDERLERİ VE KANUN YOLU:
1- Finansal Kiralama Şirketine makina bedeline ek olarak ödenen bedellere ilişkin taleplerin PASİF HUSUMET YOKLUĞU NEDENİYLE REDDİNE,
2-Yoksun kalınan kâr yönünden taleplerin REDDİNE
3-Alınması gereken 80,70 TL karar ve ilam harcına karşılık peşin alınan 2.224,71 TL harcın mahsubu ile fazla yatırılan 2.144,01‬ TL karar ve ilam harcının Harçlar Kanunun 31. Maddesi gereğince karar kesinleştiğinde talep halinde davacıya iadesine,
4-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 20.540,69 TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
6-Davacı tarafından yatırılıp kullanılmayan gider avansından artan kısmının, 6100 s. HMK.nun 333. maddesine göre karar kesinleştiğinde talep halinde davacı tarafa iadesine,
Dair; taraf vekillerinin yüzüne karşı, 6100 sayılı HMK'nın 341-345 maddeleri uyarınca kararın taraflara tebliğinden itibaren iki haftalık süre içerisinde mahkememize veya başka bir yer mahkemesine verilecek istinaf dilekçesi ile Konya Bölge Adliye Mahkemesi ilgili İstinaf Dairesine İstinaf kanun yolu açık olmak üzere karar verildi. 24/11/2022

Katip ... Hakim ...