7. Hukuk Dairesi 2015/34989 E. , 2016/3722 K.
"İçtihat Metni"
Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava Türü : İşe iade
YARGITAY İLAMI
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtay"ca incelenmesi taraf vekillerince istenilmekle, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
İş sözleşmesinin geçerli neden olmadan davalı işveren tarafından feshedildiğini belirten davacı işçi, feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece feshin geçersizliğine, davacı işçinin işe iadesine karar verilirken, işe başlatılmama tazminatı, davacı işçinin 6 aylık ücret tutarında belirlenmiştir.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 21. maddesi uyarınca, mahkemece feshin geçersizliğine karar verildiğinde, işçinin başvurusu üzerine işveren tarafından bir ay içinde işe başlatılmaz ise, işçiye ödenmek üzere en az 4, en çok 8 aylık ücreti tutarında tazminatın belirlenmesi gerekir. Dairemizin yerleşik uygulaması gereği, iş güvencesi niteliğindeki bu tazminat işçinin kıdemi, fesih sebebi gibi olgular dikkate alınarak belirlenmelidir. Maddenin alt ve üst sınırları aşılamaz. Üst sınırın aşılmasının tek istisnası 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 25. maddesindeki sendikal nedenle yapılan fesihlerdir. Bu kanuna göre sendikal nedenle yapılan fesihlerde tazminat; işçinin başvurusu, işe başlatma ve başlatılmama şartına bağlı olmaksızın işçinin en az bir yıllık ücreti tutarında belirlenecektir. Dairemizin uygulaması bu yöndedir. Dairemiz yıllık ücretli izinle ilgili 53. maddedeki kıdem sürelerini dikkate alarak 6 ay ile 5 yıl arasında kıdemi olan işçi için 4, 5 yıl ile 15 yıl arasında kıdemi olan işçi için 5, 15 yıldan fazla kıdemi olan işçi için 6 aylık ücreti tutarında işe başlatmama tazminatın belirlenmesini öngörmekte, fesih sebebine göre bu miktarlarda azami sınır 8 aya kadar da çıkmaktadır.
Dosya içeriğine göre, davacı işçinin ... Belediyesi İşletme ve İştirakler Müdürlüğünde geçici işlerden sorumlu personel uzmanı olarak 24.06.2005-25.04.2014 tarihleri arasında 9 yıla yakın çalışmasının bulunduğu, davalı işveren tarafından davacının iş akdine emeklilik koşullarının oluşması nedeniyle haklı olarak son verildiğinin savunulduğu ancak sadece işçinin emeklilik koşullarının oluşmasının işverene haklı fesih imkanı vermeyeceği, dosya içerisinde bulunan davalının da üyesi bulunduğu ... Sendikası ile işveren arasında bağıtlanan TİS"in 39. maddesine göre, işveren tarafından 4857 sayılı Yasa"nın 29. maddesine göre toplu işçi çıkarmaya gittiğinde mekliliğe hak kazananların öncelikle iş akdine son verileceği kararlaştırılmış ise de; işveren tarafından toplu işçi çıkarmaya gittiği yada işletmesel karar alındığı ve bu nedenle sosyal seçim kriteri olarak emeklilik koşulları oluşan işçilere öncelik verileceği savunulmadığı gibi dosya içerisinde bulunan "" ilişik kesme yazısı"" başlıklı belgede "" ........" nın SGK başkanlığının 09.01.2014 tarih 417127 sayılı yazısı ile 506 SY"ya göre emekli olabileceği bildirildiğinden adı geçenin 25.04.2014 tarihi itibariyle belediyemiz ile ilişiği kesilmiş olup... hizmet günleri aşağıya çıkarılmıştır. "" yazdığı, bu belge dışında dosya içerisinde fesih bildirimi olarak nitelendirilebilecek bir belge bulunmadığı, dolayısıyla mahkemenin kabulünün aksine iş akdine sözlü olarak son verildiği ve geçerli bir fesih nedeni bulunup bulunmadığının tartışılabilmesi için 4857 sayılı Yasa"nın 19. maddesine göre biçimsel ön koşul olarak aranan yazılılık şartının somut olayda gerçekleşmediği anlaşıldığından feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine, işe başlatmamanın mali sonuçlarından davalının sorumlu tutulmasına karar verilmesi isabetlidir. Bu nedenle davalının sair temyiz itirazları ile dosya içerisinde davacı aleyhine resen gözetilmesi gereken bir hususa rastlanılmaması ve davacı tarafından açık bir temyiz nedeni de belirtilmemesi nedeniyle davacının temyizi yerinde görülmemiştir.
Ancak davacı işçinin kıdemine ve fesih nedenine göre mahkemece işe başlatmama tazminatının davacının 6 aylık ücreti tutarında belirlenmesi doğru bulunmamıştır. Bu tazminatın davacının 5 aylık ücreti oranında belirlenmesi dosya içeriğine uygun düşecektir.
Açıklanan nedenlerle 4857 sayılı İş Yasasının 20/3 maddesi uyarınca Dairemizce aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçe ile;
1-Mahkemenin kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2-Feshin GEÇERSİZLİĞİNE ve davacının davalı Belediye"ye ait işyerindeki İŞE İADESİNE,
3-Davacının yasal süre içinde başvurusuna rağmen davalı işverence süresi içinde işe başlatılmaması halinde davalı tarafından ödenmesi gereken tazminat miktarının kıdemi, fesih nedeni dikkate alınarak takdiren davacının 5 aylık brüt ücreti tutarında BELİRLENMESİNE,
4-Davacı işçinin işe iadesi için işverene süresi içinde müracaatı halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aya kadar ücret ve diğer haklarının davalıdan tahsilinin GEREKTİĞİNE,
5-Karar tarihinde alınması gerekli 29.20 TL harçtan peşin alınan 25.20 TL harcın mahsubu ile bakiye 4.00 TL karar ve ilam harcının davalıdan alınarak Hazine"ye gelir kaydına,
6-Davacı tarafından yapılan 143.4 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya ÖDENMESİNE, davalı tarafından yapılan masrafın üzerinde bırakılmasına,
7-Karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT"ne göre 1.800,00 TL avukatlık ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8- Artan gider ve delil avansının ilgilisine iadesine,
9-Peşin alınan temyiz harcının isteği halinde davalı Belediyeye iadesine, aşağıda yazılı temyiz harcının davacıya yükletilmesine, 18/02/2016 gününde oybirliğiyle KESİN olarak karar verildi.