Danıştay 4. Daire 1994/1225 Esas 1994/5375 Karar Sayılı İlamı

Daire : DÖRDÜNCÜ DAİRE
Karar Yılı : 1994
Karar No : 5375
Esas Yılı : 1994
Esas No : 1225
Karar Tarihi : 16/11/994

DEVLET TAHVİLİ VE HAZİNE BONOLARININ VADESİNDEN ÖNCE ELDEN ÇIKARILMASINDAN SAĞLANAN KAZANÇLARIN, KURUMLAR VERGİSİ KANUNUNUN 8/17.MADDESİ UYARINCA KURUMLAR VERGİSİNDEN MÜSTESNA TUTULMASI VE MÜSTESNA TUTULAN BU KAZANÇLARIN G.V.K. 94/8.MADDESİNE GÖRE TEVKİFATA TABİ OLMASI GEREKTİĞİ HK.
Davacı şirket tarafından, Kurumlar Vergisi Kanununun 8/17.maddesi uyarınca kurumlar vergisinden istisna edilen, ancak Gelir Vergisi Kanununun 94/8.maddesine göre stopaja tabi tutulması gereken kazançlar üzerinden mali bilançonun zararla kapsanması nedeniyle vergi tevkifatı yapılamıyacağı görüşüyle 1992 takvim yılı gelirleri için müteakip yılın Nisan ayında ihtirazi kayıtla verilen beyanname üzerinden gelir (stopaj) vergisi tahakuk ettirilmiştir. ...Vergi Mahkemesnin … günlü ve … sayılı Kararıyla; vergi kesintisi yapılabilmesi, dağıtılsın veya dağıtılmasın kurum kazancının varlığına bağlı olduğundan zarar beyanı halinde hukuken ve fiilen dağıtılabilecek bir kazanç olmaması nedeniyle istisnadan yararlanılamayacağından,söz konusu kazancın gelir vergisi tevkifatına tabi tutulamıyacağı gerekçesiyle tarhiyatın kaldırılmasına karar verilmiştir. Vergi Dairesi Müdürlüğü, Devlet tahvili ve Hazine bonolarının vadesinden önce elden çıkarılmasından sağlanan kazançların, Kurumlar Vergisi Kanununun 8/17. maddesi uyarınca kurumlar vergisinden müstesna tutulması ve müstesna tutulan bu kazançların Gelir Vergisi Kanununun 94/8.maddesine göre tevkifata tabi olması gerektiğini ileri sürerek kararın bozulmasını istemektedir.
Uyuşmazlık, Kurumlar Vergisinden istisna edilen Devlet tahvili, Hazine bonosu ve gelir ortaklığı senetlerinin elden çıkarılmasından sağlanan ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 94/8.maddesine göre gelir vergisi tevkifatına tabi tutulması gereken kazanç üzerinden şirketin zararlı olması halinde vergi tevkifatı yapılıp, yapılmıyacağı hususunun saptanmasına ilişkindir.
Kurumlar vergisinden müstesna tutulan kazançların bazıları ile Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 39.maddesi kapsamına giren gelirler, kurumun mali bilançosu "zarar" la kapatılsa dahi indirime tabi tutulmakta ve zarar, indirim konusu yapılan gelir kadar artmaktadır. Davacı kurumun uyuşmazlık döneminde mali bilançonun düzenlenmesinde, indirimler ve istisnalar arasında gösterdiği kazancı da bu niteliktedir. Mali bilanço yönünden zararlı bulunan kurumun zarar tutarı, Kurumlar Vergisi Kanununun 8.maddesinin 17.bendi uyarınca yaptığı indirim nedeniyle bu tutar kadar artmıştır. Mali bilançonun zararını teşkil eden sözkonusu tutar, Kurumlar Vergisi Kanununun 14.maddesinin 7 numaralı bendi uyarınca müteakip dönem kurum kazancının tespitinde nazara alınmak sureteyli giderilecektir. Bu husus söz konusu kazançlar üzerinden yapılan gelir vergisi tevkifatının mali bilanço ile ilgilendirilmeden yapılmasını ve elde edildiği yılda vergilendirilmesini zorunlu kılmaktadır.Bu haliyle uyuşmazlık konusu kazancın, Kurumlar vergisinden istisna edilmesi nedeniyle yapılması zorunlu olan vergi tevkifatının şirketin karlı veya zararlı olması ile bir ilgisi bulunmamaktadır. Davacının söz konusu vergilemenin mali bilançonun karlı olacağı döneme kadar yapılamıyacağı yönündeki iddiası, açıklanan kanun hükümleri karşısında,vergilemeyi kusurlandıracak nitelikte değildir. Gelir vergisi tevkifatının dağıtılması mümkün bir gelirin bulunması şartına bağlı olduğu,mali bilançonun zararlı olması halinde sözü edilen gelirler üzerinden vergi tevkifatı yapılamayacağı görüşüyle tarhiyatın terkinin karar verilmesinde isabet görülmemiştir.
Bu nedenle ... Vergi Mahkemesinin … günlü ve … sayılı kararının bozulmasına karar verildi.