MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 11.04.2008 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı istenmesi üzerine Dairemiz bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda; davanın kabulüne dair verilen 04.09.2014 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... vekili ile davalılar ..., ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
_ K A R A R _
Dava, TMK"nın 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir.
Davacı tarafından 22 parsel sayılı taşınmaz lehine civardaki davalılara ait parseller üzerinden geçit kurulması talep edilmektedir.
Mahkemece, davanın kabulü ile 22 parsel sayılı taşınmaz lehine, 5, 20 ve 25 parsel sayılı taşınmazlar aleyhine geçit hakkı tesisine karar verilmiş, Dairemizin 01.10.2009 günlü 2009/8836 Esas, 2009/10272 Karar sayılı ilamı ile aleyhine geçit kurulan taşınmaz maliklerinin davanın tarafı yapılmadığından, bu taşınmazlar bakımından geçide hükmedilemeyeceği gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
Bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde bu defa 2 parsel sayılı taşınmaz aleyhine geçit hakkı tesisine karar verilmiş, temyiz incelemesinde Dairemizce, 26.09.2011 günlü 2011/10279 Esas, 2011/10972 Karar sayılı ilam ile kurulan geçit ile davalı taşınmazının ekonomik bütünlüğünün bozularak ikiye bölündüğü, eski malikin taahhüdünün geçerli olmadığı, 23 parsel sayılı taşınmaz da davacı adına kayıtlı olduğundan her iki taşınmazın birlikte değerlendirilerek komşu taşınmazlardan yüzölçümü en büyük olan 4 parsel sayılı taşınmazdan, kadastral yola çıkacak şekilde geçit kurulup kurulamayacağının araştırılması gerektiği gerekçesiyle bozma kararı verilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde verilen görevsizilik kararı ise Dairemizce onanmış olup, temyize konu kararda bu defa 4, 5 ve 24 parsel sayılı taşınmazlar aleyhine geçit hakkı kurulmasına karar verilmiştir.
Hükmü, bir kısım davalılar vekilleri temyiz etmiştir.
TMK"nın 747/2 maddesi gereğince geçit isteği, önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun komşuya, bu şekilde ihtiyacın karşılanmaması halinde geçit tesisinden en az zarar görecek olana yöneltilmelidir. Zira geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir. Geçit ihtiyacının nedeni, taşınmazın niteliği ile bu ihtiyacın nasıl ve hangi araçlarla karşılanacağı davacının sübjektif arzularına göre değil, objektif esaslara uygun olarak belirlenmeli, taşınmaz mülkiyetinin sınırlandırılması konusunda genel bir ilke olan fedakârlığın denkleştirilmesi prensibi dikkatten kaçırılmamalıdır.
Geçit davalarında uygulanan fedakarlığın denkleştirilmesi ilkesi gereğince yüzölçümü daha büyük olan taşınmazlar üzerinden geçit kurulması tercih edilmelidir.
Ayrıca, geçit davalarında uygulanan kesintisizlik ilkesi gereğince geçit hakkının davacının taşınmazından genel yola ulaşacak şekilde kesintisiz olarak kurulması gerekir. Ne var ki mahkemece 22 parsel sayılı taşınmaz lehine 23 parsel sayılı taşınmazın da bulunduğu 4. alternatiften geçit kurulmuş ise de 23 parsel sayılı taşınmaz, kesintisiz şekilde bu alternatife bağlanmamıştır. Bu şekilde 22 parsel sayılı taşınmazın kesintisiz şekilde genel yola ulaştığı kabul edilemez.
Diğer taraftan aleyhine geçit hakkı tesis edilen 4 ve 24 parsel sayılı taşınmazlar aynı şahsa ait olduğundan fedakarlığın denkleştirilmesi ilkesi gereğince önce geçitin tamamının yüzölçümü daha büyük olduğu anlaşılan 4 parsel sayılı taşınmaz üzerinden kurulması gerekir ise de bu konuda taşınmazların malikinin beyanı alınarak tercihine göre tamamı 4 veya 24 parsel sayılı taşınmazdan kurulmalıdır.
Mahkemece, belirtilen hususlar gözetilmeden yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, bu sebeple hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı ... vekili ile davalılar ..., ... ve ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 19.04.2016 tarihinde oybirliği ile karar verildi.