Danıştay 4. Daire 1993/3034 Esas 1994/5442 Karar Sayılı İlamı

Daire : DÖRDÜNCÜ DAİRE
Karar Yılı : 1994
Karar No : 5442
Esas Yılı : 1993
Esas No : 3034
Karar Tarihi : 21/11/994

BELEDİYENİN KAPLICAYLA BİRLİKTE İŞLETTİĞİ OTEL VE LOKANTADAN ELDE ETTİĞİ GELİRLERİN KURUMLAR VERGİSİNE TABİ OLACAĞI HK.
Davacı Belediye tarafından kaplıca ile birlikte işletilen otel ve lokantadah elde edilen gelirin beyan edilmediği öne sürülerek vergi inceleme raporunda bulunan matrah üzerinden 1988 yılı için kurumlar vergisi salınmış ve kaçakçılık cezası kesilmiştir. ... Vergi Mahkemesi … günlü ve … sayılı kararıyla; belediyece işletilen otel ve lokanta, kaplıca ile aynı çatı altında bulunup, bu tesislerin komple bir tesis olduğu ve kaplıcanın hizmet verebilmesi için bu tesislerin de aynı yerde bulunması gerektiği, Sağlık Bakanlığınca davacı belediyeye ait kaplıcanın insan sağlığını koruduğu kabul edildiğine göre kaplıcaya bağlı lokanta ve otel işletmesinin de kurumlar vergisi muafiyetinden yararlanması gerektiği gerekçesiyle tarhiyatın terkinine karar vermiştir. Vergi dairesi müdürlüğü, kaplıca işletmesinin kurumlar vergisinden muaf olduğunu, ancak otel ve lokantanın muafiyetten yararlanamayacağını ileri sürerek mahkeme kararının bozulmasını istemektedir.
Uyuşmazlık, belediye tarafından işletilen kaplıcayla birlikte hizmet veren otel ve lokanta işletmelerinin kurumlar vergisi muafiyetinden yararlanıp, yararlanamayacağına ilişkindir.
5422 sayılı Kurumlan Vergisi Kanunu'nun 1.maddesinde iktisadi kamu müesseselerinin kazançlarının kurumlar vergisine tabi olduğu ve kurum kazancının gelir vergisi mevzuuna giren gelir unsurlarından terekküp edeceği belirlenmiş olup, 4.maddesinde "Devlet, özel idarelere, belediyelere ve diğer kamu idarelerine ve müesseselerine ait ve tabi olup faaliyetleri devamlı bulunan ve birinci maddenin (A) ve (B) işaretli bentleri haricinde kalan ticari, sınai ve zirai işletmeler iktisadi kamu müesseseleridir.Bunların kazanç gayesi gütmemeleri faaliyetin kanunla tevdi edilmiş görevler arasında bulunması, tüzel kişiliklerinin olmaması, müstakil muhasebeleri ve kendilerine tahsis edilmiş sermayelerinin veya işyerlerinin bulunmaması mükellefiyetlerine tesir etmez." hükmü mevcut olup, Kanunun 13.maddesinde safi kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanunu'nun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir.Aynı Kanunun 7.maddesinde muaflıklar sayılmış olup, maddenin 4 numaralı bendinde "kamu idare ve müesseseleri tarafından genel insan ve hayvan sağlığını korumak ve tedavi maksadıyla işletilen müesseseler (Hastane,nekahathane, klinik, dispanser, prevantoryum, sanatoryum, çocuk bakımevleri, hayvan hastaneleri ve dispanserleri, hayvan bakımevleri,veteriner bakteriyoloji, seroloji ve distofajin gibi müesseselerin) kurumlar vergisinden muaf olduğu hükmü mevcuttur.Dava konusu olayda, belediyece işletilen kaplıca işletmesinin kurumlar vergisinden muaf olduğu konusunda taraflar arasında ihtilaf yoktur.Otel ve lokanta işletmesine gelince; bu işletmeler genel insan sağlığını korumak ve tedavi maksadıyla işletilmediği gibi bu amaca yönelik olarak faaliyet gösteren kaplıca işletmesinin mütemmim cüz'ü niteliğinde de değildirler. Dolayısıyla yukarıda açıklanan kanun hükümlerine göre faaliyeti vergi konusuna giren ve muafiyet tanınmamış bu işletmelerin kurumlar vergisi mükellefi olmaları ve kazançları üzerinden vergi ödemeleri tabiidir. Anılan işletmelerin sadece kaplıca müşterilerine hizmet vermediği, dışarıdan gelen şahıslara da hizmet verdiği de açıktır. Bu durumda anılan işletmelerden dolayı yapılan tarhiyatın ve kesilen cezasın yerinde olup olmadığının incelenmesi gerekirken sözkonusu işletmelerin de kaplıcayla birlikte kurumlar vergisinden muaf olduğu gerekçesiyle tarhiyatın terkininde isabet görülmemiştir.
Bu nedenle, ... Vergi Mahkemesinin … günlü ve … sayılı kararının bozulmasına lokanta işletmesi yönünden oybirliği, otel işletmesi yönünden oyçokluğuyla karar verildi.

AZLIK OYU:
Yükümlü belediyece işletilen kaplıcanın otel ve lokanta işletmelerinden dolayı yapılan tarhiyatta; lokanta işletmesi yönünden yapılan tarhiyatın yerinde olduğu, ancak otel işletmesi kaplıcanın tamamlayıcı unsuru olduğundan ve kaplıca fiyatına otel ücreti de dahil bulunduğundan, otel işletmesinin de kurumlar vergisi muafiyetinden yararlanması gerekeceği, dolayısıyla mahkeme kararının sadece lokanta işletmesi yönünden bozulması gerektiği görüşüyle çoğunluk kararına karşıyız.