14. Hukuk Dairesi 2015/3732 E. , 2016/4701 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
Davacılar tarafından, davalılar aleyhine 25.05.2011 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın, bir kısım davalılar tarafından kabulüne, bir kısım davalılar açısından reddine dair verilen 19.06.2014 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalılar ... ve ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
_ K A R A R _
Dava ortaklığın giderilmesi isteğine ilişkindir.
Davacı vekili, dava konusu taşınmazdaki ortaklığın satış yoluyla giderilmesini istemiştir.
Davalılardan ... ve ... vekili, dava konusu taşınmaz üzerinde biri 2 diğeri 4 katlı iki ev ve temeli atılmış inşaat halinde bir yapı bulunduğunu, 4 katlı binanın ..., 2 katlı binanın ..., inşaat halindeki yapının ise ... tarafından yapıldığını, davalı ... hissesini ve üzerine yaptırdığı binayı ..."a devrettiğini, davalılardan ..., ..., ..., ..., ... ve ... dava konusu taşınmazın satışını istemediklerini, muhdesatların aidiyetleriyle ilgili beyanların doğru olduğunu beyan etmişlerdir.
Mahkemece .........., ..., ..., ..., ..., ............ oğlu ... ve ... dışındaki paydaşların dava sırasında hisselerini devrettikleri anlaşıldığından bu davalılar yönünden pasif husumet yokluğu nedeniyle davanın reddine; .........., ..., ..., ..., ..., .......... oğlu ... ve ... yönünden açılan davanın kabulü ile dava konusu ......... İli, Merkez İlçesi, ............ Köyü 120 ada 94 parsel (eski 1207 parsel) sayılı taşınmazdaki ortaklığın satış suretiyle giderilmesine, satış bedelinin yüzde 56,36"sının davalı ..."a kalan yüzde 43,64"ünün davacı ve davalılara tapu kaydındaki hisseleri ve veraset ilamlarındaki payları oranında ödenmesine karar verilmiştir.
Hükmü, davalılar ... ve ... vekili temyiz etmiştir.
1-Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya içeriğine göre davalılar ... ve ... vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır.
Mahkemece paydaşlığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmesi halinde satışın nasıl yapılacağının ve satış bedelinin ne şekilde dağıtılacağının hüküm sonucunda gösterilmesi gerekir.
Satışına karar verilen taşınmaz;
a)Paylı mülkiyet hükümlerine konu ise satış bedelinin paydaşların tapudaki payları oranında,
b)Elbirliği mülkiyeti hükümlerine tabi olması halinde satış bedelinin mirasçılık belgesindeki paylar oranında,
c)Hem paylı, hem de elbirliği mülkiyeti halinin bir arada bulunması halinde ise satış bedelinin tapudaki ve mirasçılık belgesindeki paylar nazara alınarak dağıtılmasına karar verilmesi gerekir.
Diğer taraftan, paydaşlığın (ortaklığın) satış yoluyla giderilmesi halinde dava konusu taşınmaz üzerinde bina, ağaç v.s. gibi bütünleyici parçalar (muhdesat) varsa bunların arzla birlikte satılması gerekir. Ancak muhdesatın bir kısım paydaşlara (ortaklara) ait olduğu konusunda tapuda şerh varsa veya bu hususta bütün paydaşlar ittifak ediyorlarsa ve muhdesat arzın değerinde bir artış meydana getiriyorsa bu artışın belirlenmesi için dava tarihi itibariyle arzın ve muhdesatın değerleri ayrı ayrı tespit edilir. Belirlenen bu değerler toplanarak taşınmazın tüm değeri bulunur. Bulunan bu değerin ne kadarının arza ne kadarının muhdesata isabet ettiği yüzdelik (%...) oran kurulmak suretiyle belirlenir. Satış sonunda elde edilecek bedelin bölüştürülmesi de bu oranlar esas alınarak yapılır. Muhdesata isabet eden kısım muhdesat sahibi paydaşa, geri kalan bedel ise payları oranında paydaşlara (ortaklara) dağıtılır.
Bütünleyici parçanın (muhdesat) arzın paydaşlarına (ortaklarına) değil de üçüncü şahsa ait olduğunun anlaşılması halinde bu kimseyi muhdesat sahibi olarak davaya dahil etmek ve ona satış bedelinden pay vermek mümkün değildir.
Somut olaya gelince; Dairemizin yukarıda belirtilen ilkelerine göre oran kurulması ve satıştan elde edilecek bedelin paydaşlara dağıtılmasına ve ayrıca satışın genel açık arttırma yoluyla yapılmasına karar verilmesi gerekirken belirtilen hususların gözetilmemesi doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan (1.) bentte açıklanan nedenle davalılar Neriman ve ... vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (2.) bentte açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 18.04.2016 tarihinde oybirliği ile karar verilmiştir.