MAHKEMESİ : Tosya Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 30/04/2015
NUMARASI : 2012/142-2015/120

Taraflar arasındaki kooperatif üyeliğinin tespiti davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı kooperatif temsilcilerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Davacı, Tosya İlçesi Bürnük Köyü sakini olduğunu, 11.06.2012 tarihinde kooperatife üye olmak için başvurduğunu, ancak davalı kooperatifçe üyeliğinin 28.08.2012 tarihli cevabi yazıda, 100,00 TL sermaye payı ve 2011 yılı olağan genel kurulu kararı gereği 15.000,00 TL bağışın yatırılması halinde kabul edilebileceğinin bildirildiğini, 2011 yılı genel kurulunda böyle bir karar alınmadığını, ayrıca aynı ay içinde kendisi ile birlikte başvuran köy sakinlerinden S.. D.., A.. U.. ve C.. O.."nun 600,00 TL bağış karşılığında üyeliğe kabul edildiğini ileri sürerek, son kabul edilen üye ile aynı koşulları yerine getirmek kaydıyla üyeliğe kabulünün tespit ve tescilini talep ve dava etmiştir.
Davalı, temsilcileri davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre; davacının üyelik başvurusundan önce, üyelik aidatının 100,00 TL, bağış ücretinin ise 500,00 TL olduğu, davacının başvurusundan kısa bir süre önce bağış ücretinin 14.06.2012 tarihli genel kurulda 15.000,00 TL"ye çıkarıldığı, üyelik aidatı yanında bağış adı altında ek bir ödeme isteminde bir usulsüzlük bulunmadığı, eşitliği sağlamaya yönelik olduğu, ancak bağış miktarının keyfi bir miktar olmaması gerektiği, bunun için 26.08.2014 tarihinde alınan bilirkişi raporunda, artırımdan önce alınan 500,00 TL"lik bağış ücretinin, paranın zaman içindeki değer kaybı dikkate alındığında ve yeniden değerleme yapıldığında, 2014 yılı için 617,66 TL olduğunun tespit edildiği, davalı kooperatifin davacı için istemiş olduğu 15.000,00 TL"lik bağış ücretinin eşitlik ilkesine aykırı olduğu, anılan raporda 2014 yılı bağış ücreti olarak belirlenen 617,66 TL ile 100,00 TL üyelik aidatı olmak üzere toplam 717,66 TL"yi yatırması için davacı vekiline muhtıra çıkarılması üzerine, davacı vekilinin süresinde bu parayı ödediği gerekçesiyle, davanın kabulü ile, 14.06.2012 tarihli genel kurul kararının davacı yönünden iptali ile davacının üye kaydının yapılmasına karar verilmiştir.
Kararı, davalı kooperatif temsilcileri temyiz etmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delilllerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve özellikle mahkemenin gerekçesinde açıkladığı ilkenin, gerekçede yer alan ve Dairemizce de benimsenen YHGK"nın 19.06.1991 tarih ve 1991/11-284 E., 380 K. sayılı ilamında da açıklanmış bulunmasına, dava konusu üyelik için yapılan başvuru tarihinde alınmamış ve kesinleşmemiş; davalı kooperatifin dava konusu kararının alındığı tarihte mevcut ortaklar için dahi henüz kesinleşmemiş olan genel kurul kararının davacı için bağlayıcı bir karar niteliğinde olmamasına göre, davalı kooperatif temsilcilerinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2-Dava, üyeliğe kabulünün tespit ve tescili istemine ilişkindir.
6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 5. maddesinin yürürlükte bulunduğu dönemde Asliye Hukuk Mahkemeleri ile Ticaret Mahkemeleri arasındaki ilişki iş bölümü ilişkisi iken, 6335 sayılı Kanun"un 2. maddesi ile 6102 sayılı Türk Ticaret Kanun’un 5. maddesinde yapılan değişiklikle Asliye Ticaret Mahkemesi ile Asliye Hukuk Mahkemesi ve diğer hukuk mahkemeleri arasında ilişki görev ilişkisi olarak değiştirilmiş ve bu durumda göreve ilişkin usul hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmıştır. Ancak, 6335 sayılı Yasa’nın 38. maddesi uyarınca 6102 sayılı TTK’na eklenen geçici 9. madde ile bu kanunun göreve ilişkin hükümlerinin, bu kanunun yürürlüğe girdiği 01.07.2012 tarihinden önce açılan davalarda uygulanmayacağı, bu davaların açıldıkları tarihte yürürlükte bulunan kanun hükümlerine tabi olduğu belirtilmiştir. Dava, 01.07.2012 tarihinden sonra açılmış olup, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun 99. maddesi uyarınca ticari dava niteliğini haiz ise de, yargı çevresinde Asliye Ticaret Mahkemesi bulunmamakta ise, 6102 sayılı TTK"nın 5/4. maddesinde Asliye Hukuk Mahkemesi"nce davaya devam edilmesi ve görevsizlik kararı verilmemesi gerektiği açıkça öngörüldüğünden, bu davaya Asliye Hukuk Mahkemesi olarak bakılmasında bir usulsüzlük bulunmamaktadır.
HMK"nın 26. maddesi "Hâkim, tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır; ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez. Duruma göre, talep sonucundan daha azına karar verebilir. Hâkimin, tarafların talebiyle bağlı olmadığına ilişkin kanun hükümleri saklıdır." hükmünü içermektedir. Davacının, davalı kooperatifin 14.06.2012 tarihli genel kurul kararının iptaline ilişkin bir istemi bulunmamasına ve esasen dava konusu üyelik için yapılan başvuru tarihinde üye olmadığı için 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun 53. maddesi hükmü uyarınca dava açma hakkının bulunmamasına rağmen mahkemece, genel kurul kararının davacıyı bağlayan bir karar gibi ele alınıp, tartışılması ve iptaline karar verilmesi, HMK"nın 26. maddesi hükmüne aykırı olmuştur.
Öte yandan, üyeliğin tespitine ilişkin kararın infazı aşamasında davalı tarafça üyeliğin tescili yapılacak olup, mahkemece üyeliğin tespitiyle yetinilmesi ve tescil isteminin reddi gerekirken, "davacının davalı kooperatife üye kaydının yapılmasına" şeklinde davalı kooperatif yönetiminin yerine geçerek idari nitelikte tescile de karar verilmesi doğru olmamıştır.
Ne var ki, hüküm fıkrasında yapılan yanlışlıkların düzeltilmesi, yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, HUMK"nın 438/7. maddesi uyarınca hükmün aşağıda yazılı olduğu şekilde düzeltilerek onanması gerekmiştir.
SONUÇ:Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davalı kooperatif temsilcilerinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, temyiz itirazlarının kabulü ile gerekçeli kararın "HÜKÜM" fıkrasının (1) numaralı bendi çıkarılarak, yerine 1. bent olarak "Davanın kısmen kabulü ile davacının, davalı S.S. Bürnük Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatifi"ne üye olduğunun tespitine" ibaresinin yazılması suretiyle hükmün DÜZELTİLEREK ONANMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 16.09.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.