MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki tasarrufun iptali davasının yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerle davanın kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:

-K A R A R-

Davacı vekili, müvekkillerinin murisi ... 15.09.2007 tarihinde meydana gelen trafik kazasında vefatı nedeniyle davalılardan ... Gıda San. İnş.Taah.ve Tic.Ltd.Şti aleyhine tazminat davası açıldığını ve tazminata mahkum edildiğini, davalı borçlu şirketin taşınmaz, makine ve tesis ile motorlu vasıtalara sahip olduğunu, alacaklılarından mal kaçırmak amacıyla mallarını aralarında organik bağ bulunan diğer davalı ... Paz.Dağ.İnş.Taah.Ltd.Şti."ne devrettiğini belirterek, davalı borçlu... Gıda San. İnş.Taah.ve Tic.Ltd.Şti tarafından diğer davalı ... Paz.Dağ.İnş.Taah.Ltd.Şti.ne yapılan tüm tasarrufların müvekkillerinin alacağı olan 229.865,06 TL.nin faiz ve masrafları ile birlikte karşılayacak oranda iptalini talep etmiştir.
Davalı ... San. İnş.Taah.ve Tic.Ltd.Şti. adına yetkilisi, sigorta şirketi tarafından davacılara ödeme yapıldığını, alacaklılardan mal kaçırma amaçlı devir yapılmadığını, alacağın kaynağı mahkeme kararının kesinleşmediğini, şirketin yüksek risk ve küçük karlılık oranı ile çalışan bir şirket olup, iddia edildiği gibi çok büyük malvarlığına sahip olmadığını belirterek, davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... Paz. Dağ. İnş.Taah.Ltd.Şti vekili,
kesinleşmiş mahkeme kararı ile mal kaçırma kastının bulunmadığını, sigorta şirketleri tarafından tazminat ödendiğini, davalı borçlu şirketin acz içerisinde olmadığını, bir ortak dışında şirket ortaklarının farklı kişiler olduğunu belirterek, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, kaza sonrası davacı tarafından alacağın tahsili amacıyla başlatılan icra takibi sırasında davalı borçlunun 18 adet aracını diğer davalı ... Paz.Dağ.İnş.Taah.Ltd.Şti.ne devredildiği belirtilerek davanın kabulü ile, davalı borçlu ... Gıda San. İnş.Taah.ve Tic.Ltd.Şti. tarafından, diğer davalı ... Paz.Dağ.İnş.Taah.Ltd.Şti.ne devredilen 61 AL 673, 61 AL 334, 61 AL 497, 61 AL 157, 61 AC 840, 61 AL 786, 61 AL 567, 61 AY 498, 61 AL 024, 61 AL 954, 61 AL 262, 61 AL 401, 61 AL 033, 61 AL 301, 61 AL 032, 61 AL 765, 61 AL 175, 61 AL 296 plaka sayılı araçların devrine ilişkin tasarrufların iptaline karar verilmiş, hüküm davalı şirketler vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, İİK 277 ve devamı maddeleri gereğince açılmış tasarrufun iptali istemine ilişkindir. İİK"nun 277 ve izleyen maddelerinde düzenlenen tasarrufun iptali davalarında amaç, borçlunun haciz yada iflasından önce yaptığı ve aslında geçerli olan bazı tasarrufların geçersiz ya da "iyiniyet kurallarına aykırılık" nedeniyle alacaklıya karşı sonuçsuz kalmasını ve dolayısıyla o mal üzerinden cebri icraya devamla alacağın tahsilini sağlamak olduğu,davacı, iptal davası sabit olduğu takdirde, tasarruf konusu mal üzerinde cebri icra yolu ile hakkını almak yetkisini elde eder ve tasarruf konusu taşınmaz mal ise, davalı üçüncü şahıs üzerindeki kaydın düzeltilmesine gerek olmadan o taşınmazın haciz ve satışını isteyebileceği (İİK.md.283/1), bu yasal nedenle iptal davası, alacaklıya alacağını tahsil olanağını sağlayan, nispi nitelikte, yasadan doğan bir dava olup; tasarrufa konu malların aynı ile ilgili olmadığı, bu tür davaların dinlenebilmesi için, davacının borçludaki alacağının gerçek olması, borçlu hakkındaki icra takibinin kesinleşmiş olması, iptali istenen tasarrufun takip konusu borçtan sonra yapılmış olması, borçlu hakkında alınmış kesin veya geçici aciz belgesinin (İİK.nun 277 md) bulunması ve davanın iptali istenen tasarruftan itibaren beş yıllık hakdüşürücü süre içinde açılmış olması gerektiği, bu ön koşulların bulunması halinde ise İİK.nun 278, 279 ve 280. maddelerinde yazılı iptal şartlarının bulunup bulunmadığının araştırılması gerektiği, özellikle İİK.nun 278.maddesinde akdin yapıldığı sırada kendi verdiği şeyin değerine göre borçlunun ivaz ..
olarak pek aşağı bir fiyat kabul ettiği ve yasanın bağışlama hükmünde olarak iptale tâbi tuttuğu tasarrufların iptali gerektiğinden mahkemece ivazlar arasında fark bulunup bulunmadığı incelenmeli, aynı maddede sayılan akrabalık derecesi vs. araştırılmalı, keza İİK.nun 280.maddesinde malvarlığı borçlarına yetmeyen bir borçlunun alacaklılarına zarar vermek kastıyla yaptığı tüm işlemler, borçlunun içinde bulunduğu mali durumu ve zarar verme kastının işlemin diğer tarafınca bilindiği veya bilinmesini gerektiren açık emarelerin bulunduğu hallerde tasarrufun iptal edileceği hususu düzenlendiğinden yapılan işlemde mal kaçırma kastı irdelenmeli, öte yandan İİK.nun 279. maddesinde de iptal nedenleri sayılmış olup bu maddede yazılan iptal nedenlerinin gerçekleşip gerçekleşmediği de takdir olunmalıdır.
Tasarrufun iptali davalarında 3. kişinin borçludan satın aldığı malı elinden çıkarması ve satın alan dördüncü kişinin davaya dahil edilmemesi ya da davaya dahil edilmekle birlikte iyi niyetli olduğunun anlaşılması halinde İİK’nın 283/2. maddesi uyarınca bedele dönüşen davada üçüncü kişinin dava konusu malı elinden çıkardığı tarihteki gerçek değeri oranında bedelle sorumlu tutulması gerekir. Öte yandan dava koşullarından olan taraf teşekkülü yargılamanın her aşamasında resen dikkate alınması gereken bir husustur.
Yapılan açıklamalar ışığında somut olay ön koşullar yönünden değerlendirildiğinde; davacının borçludaki alacağının gerçek olduğu, borçlu hakkındaki icra takibinin kesinleştiği, aciz belgesinin (İİK.nun 277 md) bulunduğu (aciz belgesinin iptaline yönelik davalı borçlu şirket tarafından açılan davanın reddedildiği), davanın iptali istenen tasarruftan itibaren beş yıllık hakdüşürücü süre içinde açıldığı, mahkemece davalı borçlu şirket tarafından diğer davalıya devredilen 18 adet araçla ilgili tasarrufun iptaline karar verildiği anlaşılmaktadır.
Dosya içeriğinden, dava konusu araçlardan ... plakalı aracın 31.12.2009 tarihinde borçlu davalı şirket tarafından davalı ... Paz.Dağ.İnş.Taah.Ltd.Şti.ne satıldığı, plakasının ...olarak değiştiği, bu aracın ... Paz.Dağ.İnş.Taah.Ltd.Şti. tarafından 19.07.2011 tarihinde dava dışı ... Ltd.Şti.ne satıldığı, bu satıştan sonra aracın iki kez daha el değiştirdiği,... plakalı aracın ise 05.08.2009 tarihinde borçlu davalı şirket tarafından davalı ... Paz.Dağ.İnş.Taah.Ltd.Şti. satıldığı, plakasının ... olarak değiştiği, bu aracın ... Paz.Dağ.İnş.Taah.Ltd.Şti. tarafından 14.07.2011 tarihinde dava dışı ... satıldığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, İİK. 282 madde hükmüne göre, mahkemece davacıdan dava dışı Mimoza..Ltd.Şti ve diğer iki kişi ile yine dava dışı Ömer Kol"a davayı yöneltip yöneltmeyeceği ya da bedele dönüştürüp dönüştürmeyeceği sorularak oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekmektedir.
Yine dava konusu araçlardan 61 KM 138 (61 AL 175), 61 KM 167 (61 AL 296), 61 KJ 647 (61 AC 840), 61 KJ 657 (61 AL 786), 61 KJ 658 (61 AL 262) , 61 KJ 660 (61 AL 033), 61 KJ 652 (61 AL 024) plakalı araçların kayıtları üzerine yargılama aşamasında ihtiyati haciz konulduğu, plakalarda değişiklik yapılan bir kısım araçlar 61 AL 031 (61 KJ 659), 61 AL 567 ( 61 KJ 656), 61 AL 157 (61 KJ 653), ... ile plakasının değişip değişmediği de tespit edilemeyen 61 AL 301, 61 AL 401, 61 AY 498, 61 AL 334 plakalı araçların da davalı ... Paz.Dağ.İnş.Taah.Ltd.Şti. uhdesinde mi, yoksa dava dışı 3. kişilere mi devredildiği hususu anlaşılamamaktadır.
Bu halde mahkemece, ... plakalı araçlar ile plakasının değişip değişmediği tespit edilemeyen ... plakalı araçlar yönünden gerekli araştırma yapılarak ... Paz.Dağ.İnş.Taah.Ltd.Şti. tarafından devredilip devredilmedikleri tespit edilerek devredilmemişse, tasarrufun iptaline, devredilmiş olmaları halinde ise az yukarıda açıklanan şekilde yöntem izlenerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekmektedir.
2- Tasarrufun iptali davalarında, davanın kabulü halinde alacak aciz belgesine bağlanmış ise bu miktar oranında, aksi durumda takip konusu alacak ve ferileri ile sınırlı olarak tasarrufun iptali ile İİK"nun 283/1 maddesi gereğince bu miktar üzerinden haciz ve satış isteme yetkisi verilir. Somut olayda alacak kesin aciz belgesine bağlandığından alacaklıya bu miktar üzerinden haciz ve satış
istemi yetkisi verilmesi gerekirken yazılı olduğu şekilde yalnızca tasarrufun iptaline karar verilmesi de isabetsiz olmuştur.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalılara geri verilmesine 15/10/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.