BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 7. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/639 Esas 2022/758 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2021/639
KARAR NO :2022/758

DAVA:İtirazın İptali
DAVA TARİHİ:01/02/2017
KARŞI DAVA TARİHİ:29/03/2017
KARAR TARİHİ:29/11/2022

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; ...'da bulunan ...'in beach, bar, restoran/lounge ve club'ının (Ünitelerjin 2015 yılının O1 Haziran - 01 Eylül dönemimde davalı tarafından müvekkili adına ve hesabına işletilmesi hususunda müvekkil davacı şirket ile davalı yanca 23.01.2015 tarihli "İşletmecilik Sözleşmesi 2015” akdedildiği, sözleşmenin II. Yükümlülükler yetkilendirilmesi Personel istihdamı" başlıklı düzenlemesinin A bendinde personelin, davalı tarafından belirlenip davacı şirketin sorumluluğu ve bordrosunda çalışacak olup tüm personelin sezon boyunca ödenecek net maaşları ve fazla mesaileri dahil toplamı 600.000-TL 'yi geçmemek kaydı ile istihdam edileceği B bendinde: davalı veya davalının belirlediği şirketlerde istihdam edilen personelin ise maaş, prim, sgk primi dahil her türlü ödeme müvekkli davacı şirkete fatura edilecek, ödeme ise en geç her ayın 5'ine kadar yapılacağı fakat burada da yapılacak ödeme A bendi de belirtilen 600.000-TL'lik limiti içerisinde içinde olacağı gerçekten de sözleşme'nin 3.Personel İstihdamı: Personel, tarafından belirlenecek olup, davacı sorumluluğunda ve bordrosunda çalışacağı, kıdem tazminatları ve ihbar tazminatları dahil olmak üzere, işçi özlük hakları ve işçilerin fiillerinden sorumluluk olacak ve işçilerin herhangi bir talepte bulunması halinde, derhal konuya müdahil olarak, işçilere karşı olan tüm edimleri yerine getireceği genel istihdam kurallarına istisna olarak kasa ve muhasebe elemanları tarafından seçilecek ve ancak, anılan elamanlar da işletme hizmetleri çerçevesinde talimatlarına uygun olarak hareket edeceği, çalıştırılacak olan tüm personelin sezon boyunca ödenecek net, maaşlara ve fazla mesaileri dahil toplamı 600.000 TL'yi geçmemek kaydıyla istihdam edileceği, (17-18-19 Temmuz 2015 Şeker Bayramında Fazla Mesailer mutabakatıyla yapılacağı Şeker Bayramı 2015 Fazla Mesaileri 600.000 TL dışında tutulacağı üniteler'de görev almak üzere tarafından belirlenen en az sekiz adet kilit personel eri geç 15 Mayıs 2015'de tüm personel ise 01 Haziran 2015'de istihdam edilmiş olacağı, ayrıca, belirlenen şirketlerde istihdam edilen birtakım personelin Ünitelerde çalışmak üzere görevlendirilmesi halinde, söz konusu personele yapılan maaş, pirim, ssk primi dahil her türlü ödeme mezkur faturaların ödenmesi, en geç her ayın 5'ine kadar gerçekleştirileceği, Söz konusu personel için kesilen faturalarda (a) bendinde belirtilen 600.000 TL'lik limit içerisinde olacağı, sözleşmenin 3.Personel İstihdamı" başlıklı maddesinin (a) bendi kapsamında müvekkil nezdinde istihdam edilen personel ve bu personele yapılan ödemeler ticari defter ve kayıtlar ile GK vb resmi kurum kayıtları ile de sabit olup incelenmesi halinde beyanlarımızın doğruluğu açıkça ortaya çıkacacağı, keza (b) bendi kapsamında gerek davalı şirket gerekse davalı şirketin bağlı olduğu grup (... Grup) şirketlerinden olan ... Ve Yatırım A.ş. Ve ...Ticaret A.Ş. ile diğer şirketlerde istihdam edilen personele yapılan ödemlere ilişkin fatura, kayıt ve evraklar tarafların ticari defter ve kayıtları ile de sabit olduğu, gerek (a) gerekse (b) bendi kapsamında davalı şirket sözleşmede belirtilen limiti aşmış olup müvekkili şirketin zarara uğramasına neden olduğu, keza, sözleşmenin "NI.8. a)" bölümünde ise davalı yanca işletme adına ve hesabına ikram yapılabileceği fakat yapılacak bu ikramların toplamı sezonda yapılan toplam cironun %62 sini geçmemek kaydı ile olacacağı Davalı yan bu hükmü de ihlal ettiği, bu husus çeşitli tarih ve bedellere ait adisyonlarla da sabit olup delil listemizin ekinde klasör halinde sayın mahkememize ibraz edeceğini, tüm bu hususlar davalı şirkete şifahen bildirilerek 29.12.2015 Tarih ve ... seri ve sıra numarası ile faturalandırılarak 13.01.2016 tarihinde davalı şirkete gönderildiği davalı şirket ise ... 7. Noterliği'nin 19.01.2016 Tarih ve 01000 Yevmiye numaralı ihbarnamesi ile hiç bir gerekçe göstermeksizin müvekkili şirkete iade edildiği, bu defa söz konusu faturalara istinaden .... İcra Müdürlüğünün ...sayılı icra dosyasından işlem başlatılmış, bu nedenle davanın kabulüne karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacı vekil tarafından ileri sürülen iddialar hukuki dayanaktan yoksun ve gerçek dışı iddialar olduğunu, davacının dilekçesinde belirtmiş olduğu 600,000 tl'lik sınır müvekkili şirket tarafından aşılmadığı, müvekkili şirket tarafından davacı şirket adına çalıştırılan kişilerin net maaşlarını ve fazla mesai tutarlarını gösteren tablo ve bordrolar sunulduğu, ancak personellerin bir kısmının ayın belli günlerinde bağlı oldukları şirkete hizmet verdiklerinden, maaşları dava konusu işletmede fiilen çalıştıkları gün baz alınarak hesaplandığı, bordrodaki maaş tutarı ile dava konusu işletmede çalışılan maaş tutan ekli tabloda ayrıca belirtildiği, işletmecilik sözleşmesinin “Yükümlülükler ve Personel istihdamı Personel ve kıdem tazminatları ve ihbar tazminatları dahil olmak üzere, işçi özlük haklan ve isçllerin fiillerinden sorumluluk olacak ve işçilerin herhangi bir talapte bulunması halinde, derhal konuya mü dahil olarak, işçilere karşı olan tüm edimleri yerine getirecektir Genel istihdam kurallarına istisna olarak kasa ve muhasebe elemanları (A) tarafından seçilecek ve ancak, andan elemanlar da İşletme hizmetleri çerçevesinde talimatlarına uygun olarak hareket edeceği tarafından belirlenip çalıştırılacak olan tüm personelin sezon boyunca ödenecek net maaşları ve fazla mesaileri dahil toplamı 600,900 TL'yi geçmemek kay payıyla istihdam edileceği (17-15-19 Temmuz 2015 ,Şeker Bayramında fazla mesailer mutabakatıyla yapılacağı Şeker Bayramı 2005 fazla mesaileri 600.000 TL dışında tutulacağı, Üniteler de görev almak üzere tarafından belirlenen en az seklz adet kllit personel en geç 15 Mayıs 2015 de, tüm personel ise 01 Haziran 2015 de (A) tarafından istihdam edilmiş olacağı, belirlenen personel; 4857 saydı iş kanunun ilgili maddelerince ve işyeri kurallarına aykırı davranması halinde herhangi bir ihtar ve bildirime gerek kalmaksızırı iş akdine fesh edilecektir. personeli derhal değiştireceği. Ayrıca, şirketlerde istihdam edilen birtakım personelin Ünitelerde çalışmak üzere görevlendirilmesi halinde, söz konusu personele yapılan maaş, prim, SSK primi, dahil her türlü ödemenin fatura edileceği Mezkur faturaların ödemesi, en geç her ayın 5'ine kadar gerçekleştirileceği Söz konusu Personel kesilen faturalarda (a) bendinde belirtilen 600.000 TL 'lik limitin içerisinde olacağı” hükmü bulunduğu, madde hükmünden de anlaşılacağı üzere 600.000 TLTik limitin nelerden oluşacağı madde de açıkça belirtilmiş, bu kapsamda 600,000 TL'lik sınırın personelin net maaş ve fazla mesai ödemelerinden oluşacağı hüküm attına alındığı, Cevap dilekçemiz ekinde yer alan bordrolardarı da görüleceği üzere müvekkili şirketi tarafından 15 Mayıs 2015 - 01 Haziran tarihleri arasında 16 kişi belirlenmiş ve bu kişilere toplamda net 22.357.00TL maaş ödemesi yapıldığı, 01 Haziran 2015 - 01 Temmuz 2015 tarihleri arasında 37 kişi belirlenmiş ve bu kişilere toplanıda net 60.002,99 TL maaş ödemesi yapıldığı 01 Temmuz 2015 - 01 Ağustos 2015 tarihleri arasında 47 kişi çalıştırılmış ve bu kişilere toplamda net 89.965,27 TL maaş ödemesi yapıldığı O1 Ağustos 2015-01 Eylül 2015 tarihleri arasında 45 kişi çalıştığı ve bu kişilere toplamda net 88.066,94 TL maaş ödemesi yapıldığı, Toplamda müvekkil şirket tarafından davacı şirket İşletmesinde çalışması için belirtilen işçilere sözleşme tarihleri arasında 260.392,20 TL net maaş ödemesi yapıldığı, sonucunda sübuta ereceği, davacının sözleşmede hüküm bulunmasına ve müvekkil şirketimiz tarafından sözleşmede belirtilen ikram sınırının aşılmasına rağmen ikram limitinin aşıldığına dair iddiası davanın haksız, hukuki dayanaktan yoksun olarak açıldığının açık bir ispat olduğu Kaldı ki; hiçbir şekilde kabul anlamına gelmemek kaydıyla; sözleşmedeki İkram maddesi her iki tarafa mütekabiliyet esası gereği tanınan karşılıklı bir hak olduğu ikram hususunda yapılacak incelemede, davacı tarafından da ne kadar ikram yapıldığı hususu önem arz ettiği, yapılacak bilirkişi incelemesinde de bu hususlar ayrıntılı bir şekilde ortaya çıkacağı açıklanan nedenlerin dikkate alınacak nedenlerden dolayı davacı tarafından açılan haksız davanın reddini talep etme zorunluğu hasıl olduğunu belirmiştir.
Davalı vekili karşı dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin hali hazırda dava/karşı davalı şirketten 72,139,36 TL alacağı bulunduğu, müvekkili şirketin cari hesap ekstresindende üzere davacı/ karşı davalıdan 18,929,01 TL vade farkı faturasından, 53.210,35 TL de muhtelif isçilik faturalarından kullanmak üzere bilirkişiler tarafından yapılacak ticari defter ve cari hesap kayıtları incelemesi sonucu sübuta ereceği, müvekkili şirketle ilgili alacağı sözlü olarak davacı/karşı davalı şirketten müteaddit kereler talep ettiğini, müvekkili şirket iyi niyetli olarak ve iki şirket arasında bulunan ticari ilişkiye güven nedeniyle davacı/karşı davalı şirketin ödeme yapmasını beklemiş ancak hali hazırda müvekkil şirkete Herhangi bir ödeme yapılmadığı ayrıca davalı şirketin Bodrum ilçesinde yaz sezonunun uzaması nedeniyle müvekkil şirketimizden Eylül ayının ilk haftası için de açık kalması rica edilmiş müvekkil şirketimiz ise davalı şirket İle samimiyetinin sonucu olarak iyi niyetli olarak hiçbir işletme bedel tahsil edilmeksizin Eylül ayının ilk 5 günü de ilgili mekanı işletmeye devam etmiştir.Sözleşme konusu mekan Muğla ilinin Bodrum ilçesinde bulunduğu, sözleşme İmzalandığı zamanda müvekkili şirket İle davacı/karşı davalı şirket arasında yapılan anlaşma gereği olarak müvekkili şirket ilgili mekanın 01 Haziran 2015 - 01 Eylül 2015 tarihleri arasında İşletilmesi hususunda anlaştığını, ancak Bodrum ilçesinde yaz sezonunun uzaması sebebiyle davacı/karşı davalı şirket tarafından müvekkili şirketten mekanın işletilme süresinin biraz daha uzatılması talep edildiği, müvekkili şirket davacı/karşı davalıdan gelen bu talebi kabul ettiği ve mekanı 5 gün daha işletmeye devam ettiği, müvekkili şirket sözleşme süresi dışında işletilen 5 günlük süre için, 3 aylık sezonu beraber çalışarak sürdürdüğü, davacı/karşı davalı şirketten herhangi bir bedel tahsil etmediği, ancak müvekkili şirketin tüm bu iyi niyetli davranışlarına rağmen iyi niyetli olmayan davacı/karşı davalı şirket huzurdaki haksız ve gerçek dışı davayı açarak müvekkilinin bu bedeli talep etmek zorunda bıraktığı, sözleşmenin “(AJ'nın Yükümlülükleri” başlıklı V. Maddesinde; tarafından üstlenilen işletme ve denetim hizmetlerine binaen sezan için Madde V. Gereğince hesaplanacak cironun %10 (KDV) ödemeyi (İşletme Bedeli) gayri kabilir olarak kabul beyan ve taahhüt eder, Ancak, İşletme bedelinin her halükarda 185.000 USD KDV'den (Garanti Ödeme) az olmayacağım gayrikabili olarak kabul beyan ve taahhüt eder, “hükmünü İçerdiği bu hususta yer alan madde doğrultusunda müvekkil şirketimiz tarafından sözleşme süresi dışında çalışılan süre olarak 10,054,35 USD (Amerikan doları) talep edilmesi zorunluluğu hasıl olduğunu belirtmiştir.
Davacı karşı davalı vekili karşı davaya cevap dilekçesinde özetle; Davalı/karşı davacının beyanlarına itiraz ederek, her ne kadar davalı/karşı davacı yan 452.210,35-TL”muhtelif işçilik" bedeli alacaklı olduğunu beyan etmiş ise de bu “mühtelif işçi"liğin açık ve net beyan etmektedir. davalı/karşı davacı bu hususta hiç bir bilgi ve belge ibraz etmeden alacaklı olduğunu etmekte olup HMK gereğince ispatlamakla yükümlü olduğu, sayın mahkemenize ibraz edip fatura ve kayıtlar incelendiğinde müvekkil firmadan zaten fazlaca “muhtelif işçilik "tahsil edildiği, bu sebeple bu husustaki afaki ve hukuksal dayanaktan yoksun beyanlara itiraz etttiğini, yine davalı/karşı davacı yan 10.054,35-USD alacaklı olduğunu beyan etmiş ise de buna da İtiraz ettiklerini zira söz konusu bedelinde kat be kat üzerinde tahsilat yapılmış olup taraflara ait kayıtlar diğer (banka vb) kayıtlar incelendiğinde davalı/karşı davacı yanın hiç bir alacağının bulunmadığı açıkça görülecektir. Bu sebeple davalı/karşı davacı'nın bu husustaki hukuksal dayanaktan yoksun beyanlara itiraz ettiğini, davalı/karşı davacının sair beyanlarına da itiraz ettiklerini, arz ve izah olunan nedenlerle asıl davada cevaba cevaplarımızın ve neticeden davamızın kabulüne,
Karşı davada cevaplarımızın kabulü ile neticeden davanın reddine, yargılama giderleri ile ücreti vekaletlerin karşı tarafa tahmiline, karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkememizce tüm deliller toplanmış, gerekli inceleme ve araştırmalar yapılmış, 07/02/2018 tarihli celse ara kararında, 07/05/2019 tarihli celse ara kararı ile İddia ve savunma hudutları doğrultusunda, dosya içeriği delil ve belgeler ile tarafların uyuşmazlık konusu dönem ticari defter ve kayıtları ile dayanağı belgeler üzerinde taraf iddialarının yerindeliği, davacının alacağının varlığı ve miktarının belirlenmesi bakımından bilirkişi incelemesi yapılmasına, 10/02/2020 tarihli celse ara kararında Bodrolar geldikten sonra dosyanın SGK uzmanı bilirkişiye verilmesine, Davacının 1 Haziran 2015 - 5 Eylül 2015 tarihleri arasında ödediği maaş ve fazla mesai ücretlerinin hesaplanmasının istenilmesine, Davacının 1 Haziran 2015 - 5 Eylül 2015 tarihleri arasında ödediği maaş ve fazla mesai ücretlerinin toplam miktarını 600.000,00-TL'yi geçip geçmediğini tespitinin istenilmesine, Mahkememizce verilen 28/05/2020 tarihli ara kararında Dosyanın SGK ve mali müşavir bilirkişiye verilerek dosya içerisinde bulunan SGK'dan gelen davacı çalışanlarının maaş bordroları, davacının sunduğu maaş bordroları, davalının sunduğu maaş bordroları birlikte incelenerek; davacının 01.06.2015 - 05.09.2015 tarihleri arasında ödediği maaş ve fazla mesai ücretlerinin hesaplanmasının istenilmesine, Ödenen miktarın 600.000,00 TL'yi geçip geçmediğinin tespitinin istenilmesi hususlarında rapor alınmasına karar verilmiştir.

Bozmadan önce alınan 21/09/2019 tarihli kök raporunda bilirkişi; Davacı /Karşı Davalı ... Tur.Dan.Hiz. İnş.Taah. İhr.San.Ve Tic.Ltd. 41 incelemeye konu belge ve gerekçe başlıklı maddesinde ayrıntısı verildiği üzere defter ve belgelerini ibraz etmemiştir. Davalı / Karşı Davacı ... Turizm İşletmeleri A.Ş 'nin ise inceleme günü ibraz edilen 2015 yılı resmi defter, muavin cari hesap dökümleri, hesaplama tabloları ile taraflara ait dosya kapsamındaki; bordro örnekleri, SGK kurumundan gelen dökümanlar, Garanti Bankası tarafından gönderilen ekstreler İle tüm bilgi ve belgeler üzerinde yapılan incefeme sonucu dava konusu İle Ilgill yapılan tespit ve değerlendirmede, ayrıntısı rapor içeriğinde yer aldığı üzere aşağıdaki sonuca ulaşılmıştır. Tarafların 2015 yılında düzenlediği işletmecilik, işcilik, ürün, fazla işcilik, fazla ikram , vade farkı gibi hizmet bedeli faturalarından doğan alacak bakiyesinden oluştuğu, Davacı/Karşı davalı ... Tur.Dan.Hiz. İnş.Taah. İhr.San.Ve Tic.Ltd. 'nin defter ve belgelerini ibraz etmediği, dosya ya cari hesap ekstresi sunmadığı, İcra dosyasında da 3 adet fazla işcilik —kram iadeleri açıklamaları bulunan faturaların bulunduğu mali muhasebe defter yönünden başkaca bir verinin dosyada bulunmadığı dosyadaki iddia savunma dilekçeleri ve eklerindeki veriler, bordrolar, SGK-Bankadarı gelen dökümanlar ile Davacı/Karşı davalı tarafında inceleme tamamlandı. Davalı/Karşı Davacı ... Turizm İşletmeleri A.Ş 'nin defter kayıtlarındaki muavin defterde denetime elverişli yapılan tetkik de 72.139,24 TL alacaklı olduğu bu alacak tutarının 18.929,01 TL kısmının vade farkı fatura alacağından kaları (72.139,24 - 18.929,01 )-53.210,23 TL işletmecilik-işcilik faturalarından oluştuğu , Davacı/karşı davalı ... firmasının başkaca hiçbir bir ödeme vapmadığı davacı cari hesap ve defter incelemesinden tespit edilmiştir. Davacının inceleme günü sunmuş olduğu 2015 yılı defterlerinin HMK nın 222/4. Maddesi uyarınca, inceleme bölümümüzde ve eklerde verildiği üzere zamanın da açılış ve kapanış tasdiklerini yaptırdığı, ticari defterlerinin kayıtlarının birbirini doğruladığı ve sahibi lehine delil olma özelliğinin bulunduğu yüce mahkemenin verdiği görev kapsamında tespit edilmiştir. Davalı/Karşı Davacı ... Turizm - İşletmeleri A.Ş 'nin sözleşme yükümlülüklerini yerine getirerek davalıya hizmet sunduğu ve sunduğu bu hizmeti dayanağı sözleşmede yer alan vade farkı hesabının olması durumunda yasal faiz olarak hesaplanması gerektiği bulunduğundan vade farkının kabulü durumunda kayıtlarında yer alan 18.929,01 TL alacak yerine inceleme bölümünde hesapladığımız KDV dahil 12.749,36 TL alacaklı olabileceği Davalı/Karşı Davacı ... Tuürizm - İşletmeleri A.Ş 'nin dava dilekçesinde sezon bittikten sonra verileri 5 günlük hizmet bedeli için talep ettiği bedelin garanti ödeme 185.000 USD (1 Haziran-1 Eylül) toplam 92 günlük sezonu kapsadığı bu durumda 185.000/9252.010,87 USD günlük olduğu , Sezon sonrası 5 günlük talep edilen hizmet tutarı ise bu durumda 5.gün*2.010,87->10.054,35 USD kadar olabileceği ; Sözleşme tarafındaki talep durumu ve Hukuki değerlendirmesi ile nihal takdIri yüce mahkemeye arzedilmektedir. Ödenmez ikram detaylarının ise inceleme bölümünde Davalı/Karşı Davacı ... Turizm İşletmeleri A.Ş verileri ve kayıtları sınırlı İncelemede sözleşmenin IH 7 ve l 8 madde kapsamındaki ayrım yapıldığında davacı/karşı davalı Iddlalarını karşılamadığı, dosyada da başkaca bir veriye rastlanmadığı Bu durumda dava tarihi itibariyle Davalı/Karşı Davacı ... Turizm İşletmeleri AŞ 'nin işletmecilik-işcilik faturalarından 53.210,23 T , vade farkının kabulü durumunda ilave 12.749,36 T ve sezon sonrası devam eden 5 günlük hizmet karşılığı ilave 10.,054,35 USD olmak üzere davacı Davacı/Karşı davalı ... Tur.Dan.Hiz. İnş.Taah. İhr.San. ve Tic. Limited Şirketinden — alaçaklı olduğu , Karşı dava dilekçesinde talep edildiği üzere Dava tarihi tibariyle ödeme günü ticari temerrüd faizi hesaplanarak ödenmesi gerektiği görüş ve kanaatine varılmıştır.
Bozmadan önce alınan 22/10/2019 tarihli ek raporunda bilirkişi; Mali tespitin Turizm Sektör uzmanı ile ve yapılan sözleşme tarafındaki itirazları değerlendirme noktasında AKİT Uzmanı tarafından irdelenmesi meali tarafda önerilmektedir. Aksi halde kök rapordaki durum ile değerlendirmemizin sabit olabileceği Mali bilirkişiliğimizce öngörülmektedir. İcra dasyası ekinde bulunan tarafların mutabakatsızlığına neden davacı tarafça düzenlenen fazla ikram bedeli KDV dahil 53.631 TL, 29.12.2015 tarihli 07468 nolu fatura, fazla işçilik bedeli 207.717,25 TL 29,12.2015 tarihli ... nolu fatura, fazla ikram bedeli 15.703,60 TL 29.12.2015 tarihli 074570 nolu fatura EK: 13 de verilmektedir. Mutabakatsızlığa sebep veren faturalar bunlardan ibarettir. Dosyada davalıya teslimi yönünde bir bilgi ve belgeyede rastlanmamıştır. Ayrıca ekinde mali kontrol açısından herhangi bilgi ve belge doküman olmayıp icra dosyasındaki örneği ile sınırlı veri (fotokopiler) verilmektedir. Gelir idaresi KDV ve BS beyan tarafı incelemede görülmediği görüşüne varılmıştır.
Bozmadan önce alınan 27/11/2020 tarihli kök raporunda bilirkişi; Davacı ... Rest. Kur. Dan. Hiz. İnş. Taah. İth. İhr. San. Ve Tic Ltd. Şti. tarafından sunulan belgeler dikkate alındığında, ücret 270.152,47 TL ikramiye 88.627,70TL P. Esas kazanç toplam 358.780,17-TLolarak hesaplanmıştır. ... Tur. Dan. Hiz. İnş. Taah. İhr. San. Ve Tic. Ltd. Tarafından dosyaya sunulan SGK hizmet listelerinde prime esas kazanç (SPEK) toplu olarak gösterildiğinden sunulan belgelerden fazla mesai ayrımı yapılması mümkün değildir. Davalı ... Turz. İşl. A.Ş. tarafından sunulan bordrolar tarafından sunulan belgeler dikkate alındığında, Brüt Ödemeler 658.638,34 TL Net Ödenen 443.262,44 TL Net Maaş 249.175,93 TL F.M. 24.416,66 TL Brüt F. M. Net 16.231,24-TL Olarak hesaplanmıştır. Mahkememiz 07/12/2021 tarihli celse ara kararında Dosyada ikram ödemelerine ilişkin bilirkişi incelemesi bulunmadığı anlaşılmakla, dosyanın yeniden SMM ve sigorta uzmanı bilirkişiye verilerek önceki raporlar ve taraf vekillerinin itirazları da dikkate alınmak suretiyle tüm dosya hakkında ek rapor düzenlenmesinin istenilmesine, Mahkememiz 28/06/2022 tarihli celse ara kararında dosyanın yeniden SMM VE SGK uzmanı bilirkişiye tevdii ile mahkememizin 07/12/2021 tarihli ara kararındaki hususlar irdelenmeksizin sadece adisyon çıktısı alınmak suretiyle ek rapor düzenlendiği taraf itirazlarınında irdelenmediği anlaşılmakla bilirkişilerden taraflar arasındaki sözleşmenin 3/8A maddesi gereğince ikram ödemelerinin cironun %2'sini geçmeyeceği hususta dikkate alınarak ve davacı yanın bu husustaki fatura içerikleri ve adisyonlar karşılaştırılmak suretiyle %2'lik oranı geçip geçmediği ve davacı yanın dosyamız arasına sunduğu SGK dökümü ve davalı yanın sunmuş olduğu SGK dökümleri dikkate alınarak yapılan toplam ödemenin taraflar arasındaki sözleşme gereğince 600.000,00-TL'yi geçip geçmediği hususunda taraf itirazları da irdelenmek suretiyle çelişkiden uzak ayrıntılı rapor düzenlenmesinin istenilmesine karar verilmiştir.
27/10/2022 tarihli bilirkişi raporunda; dosyaya sunulan evraklar dikkate alındığında;
... Turz. İşl. A.Ş. tarafından sunulan bordrolardaki isim listeleri ile SGK tarafından dosyaya sunulan isim listelerinin farklı kişilerden oluştuğu görülmüştür.
... Rest. Kur. Dan. Hiz. İnş. Taah. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan bordrolardaki isim listeleri ile SGK tarafından dosyaya sunulan isim listelerinin farklı kişilerden
oluştuğu görüldüğü, SGK tarafından dosyaya sunulan hizmet cetvellerindeki prime esas kazançlar fazla mesai ücreti ayrımı yapılamadığı, Davacı ve davalı tarafların dosyaya sunmuş olduğu isim listelerinin birbirinden farklı olduğunun görüldüğü, Dosyada ki mevcut evraklardan Sayın Mahkemenin ara kararında belirtilen hesaplamanın yapılmasının mümkün değildir. Daha önce dosyaya sunulan raporda davacı-davalı tarafların sunmuş olduğu ve dosyada mevcut SGK dökümlerinde belirtilen kişilere ait prime esas kazançların ayrıntılı dökümü yapıldığı davacı ... Tur. Dan. Hiz. İnş. Taah. İhr. San. Ve Tic. Ltd. Şti. dava dosyasına ibraz edilen ticari defterine göre 01.06.2015-01.09.2015 tarihleri arasına elde ettiği ciro tutarı 3.045.399,94.-TL (KDV hariç) olarak tespit edildiği, 01.06.2015-01.09.2015 tarihleri arasında ikram tutarının sözleşme şartlarına göre yapılan cironun 96 % geçemeyeceği, yapılan hesaplama sonucunda en fazla ikram tutarının 60.908,00.-TL olması gerektiği, ancak ibraz edilen belgelerde adisyon tutarının 97.439,26.-TL hesaplandığı, bu nedenle 36.531,26.-TL fazla ikram tutarının olduğu, dolaysıyla sözleşme ile belirlenen ikram tutarından daha fazla bir ikram yapıldığı yönünde tespit yapıldığı, Sgk /İşçilik Yönünden Sonuç olarak Sgk /İşçilik Yönünden yapılan tespit ve değerlendirmeler raporumuzun 3. bölümde arz ve izah edildiği şekilde olduğu görüş ve kanaatine varılmıştır.
28/02/2022 tarihli ek bilirkişi raporunda; Dosyaya sunulan adisyonlarda tespit edilen ikram çeklerin toplam 86.25,47 TL tarafların mahkeme masrafları ve vekâleti ücreti icra ve inkâr tazminatları ve benzeri taleplerinin Sayın Mahkemenizin takdiri içinde kaldığı, hukuki tavsif ve değerlendirme ve takdir münhasıran Sayın Mahkeme'nizin yetkisinde olmak üzere, işbu görüş ve kanaatine varılmıştır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Asıl dava 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu m. 299 ve devamı maddelerine göre işletmecilik sözleşmesinden kaynaklı alacak için başlatılmış icra takibine itiraz nedeniyle 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu m. 67'ye göre itirazın iptali davası, Karşı davanın ise; fatura alacağından kaynaklı alacak istemine ilişkin olduğu olduğu görüldü.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) hükümlerine göre: Mahkeme, ticari davalarda tarafların ticari defterlerinin ibrazına kendiliğinden veya taraflardan birinin talebi üzerine karar verebilir (HMK 222/1). Ticari defterlerin, ticari davalarda delil olarak kabul edilebilmesi için, kanuna göre eksiksiz ve usulüne uygun olarak tutulmuş, açılış ve kapanış onayları yaptırılmış ve defter kayıtlarının birbirini doğrulamış olması şarttır (HMK 222/2). Bu şartlara uygun olarak tutulan ticari defter kayıtlarının sahibi ve halefleri lehine delil olarak kabul edilebilmesi için, diğer tarafın aynı şartlara uygun olarak tutulmuş ticari defterlerindeki kayıtların bunlara aykırı olmaması ve defter kayıtlarının aksinin senet veya diğer kesin delillerle ispatlanmamış olması gerektiği ise üçüncü fıkrada düzenlenmiştir. Açılış veya kapanış onayları bulunmayan ve içerdiği kayıtlar birbirini doğrulamayan ticari defter kayıtları, sahibi aleyhine delil olur (HMK 222/4).
Ticari davalarda yani iki tarafın tacir olduğu ve dava konusunun ticari işletmeleri ile ilgili olduğu davalarda ticari defterler ile sözleşme ilişkisinin veya alacak miktarının ispatı mümkündür. Ticari defterler kesin delillerdendir. Yasada delil vasfı taşıdığı takdirde aksinin yazılı veya kesin delillerle ispatı gerektiği düzenlenmiş olduğundan, yasanın ticari defterleri kesin delil olarak düzenlediği açıkça anlaşılmaktadır. Ticari defterler kesin delillerden ise de ancak HMK'nın 222. maddedeki koşullar çerçevesinde ispat aracı olabilir. Ticari defter kayıtlarının sahibi ve halefleri lehine delil olarak kabul edilebilmesi için, diğer tarafın aynı şartlara uygun olarak tutulmuş ticari defterlerindeki kayıtların bunlara aykırı olmaması gerekir. Bir taraf kendi defterlerine delil olarak dayanmış ise karşı tarafın ticari defterlerine dayanılmamış olsa da karşı taraf defterlerinin incelenmesi zorunludur. Çünkü tarafın ticari defterleri yasada belirtildiği üzere karşı tarafın ticari defterleri ile uyumlu olduğu takdirde lehine delil olabilecektir. Karşı taraf defterleri incelenmediği takdirde dayanan tarafın kendi defterindeki kayıtların lehe delil olması mümkün değildir. Davacının da bu durumu bilerek ticari defterlere delil olarak dayandığı ve karşı tarafın ticari defterlerinin de incelenmesini istediği kabul edilmelidir. Aksinin kabulü halinde davacının ticari defterleri tek başına delil niteliği taşımadığından dayanılan böyle bir delilin incelenmesine gerek de olmayacaktır. Karşı taraf ticari defterlerini sunar ise birlikte incelenip değerlendirildiğinden delil olup olmadığı sonucuna göre değerlendirilebilecektir. Karşı taraf ticari defterlerini sunmadığı takdirde ise bu davranışı ile kendi ticari defterlerinin davacı defterleri ile uyumlu olup olmadığının incelenmesine engel olduğundan, engel olduğu sonucun varlığını kabul etmiş sayılmalıdır. Tacir olup ticari defter tutmak zorunda olan taraf, ticari defterleri bulunmadığını ileri süremeyeceğinden verilen kesin süreye rağmen ibraz etmediği takdirde, belgenin elinde olmadığına dair yemin etmesine gerek olmaksızın HMK 220/3. maddesi gereğince sunmaktan kaçındığı belgelerdeki (ticari defterlerindeki) kayıtların, karşı taraf defterindeki kayıtlara uygunluğunu mahkeme kabul edebilir. Aksinin kabulü durumunda; karşı tarafın ticari defterlerini sunmaması halinde sunan tarafın muntazam tutulmuş ticari defterlerinin lehe delil olarak kabul edilemeyeceği şeklinde bir sonuç ortaya çıkar ki bu ticari defterleri ve karşı taraf elinde olduğu ileri sürülen belgeleri delil olarak kabul edip sunulmaması halinde sonuçlarını belirleyen HMK'daki açık düzenlemelere aykırı bir yorum olacaktır.
Ayrıca bu durum HMK 222/5’te taraflardan biri tacir olmasa dahi, tacir olan diğer tarafın ticari defterlerindeki kayıtları kabul edeceğini belirtir; ancak, karşı taraf defterlerini ibrazdan kaçınırsa, ibrazı talep eden taraf iddiasını ispat etmiş sayılacağı şeklinde ifade edilmiştir.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu(TTK)'nun 21/2. Maddesine göre; bir fatura alan kişi aldığı tarihten itibaren sekiz gün içinde, faturanın içeriği hakkında bir itirazda bulunmamışsa bu içeriği kabul etmiş sayılır.
Fatura düzenlenebilmesi için taraflar arasında bir akdi ilişkinin bulunması gereklidir. Bunun yanı sıra fatura tacirler arasında ifaya yönelik bir ispat aracı kabul edilmekte ve faturada yer alması olağan sayılan malın cinsi veya yapılan işin adedi, türü ve bedeli gibi fatura mündericatından sayılan hususlar yönünden düzenleyen lehine, adına fatura düzenlenen aleyhine karine teşkil etmektedir. Ancak bu karinenin aksi elbetteki her türlü delil ile ispatlanabilir.
Tüm bu açıklamalar ışığında somut uyuşmazlık değerlendirildiğinde; Davacı/karşı davalı ... Turizm Danışmanlık Hizmetleri İnşaat Taahhüt İthalat İhracat San. Ve Tic. Ltd Şti ile davalı/karşı davacı ... Turizm İşletmeciliği Ve Tasarım Dekarasyon Tic. A.Ş. arasında 23/01/2015 tarihinde ''işletmecilik sözleşmesi 2015'' sözleşmesinin imzalandığı, sözleşmenin Personel istihdamı başlıklı düzenlemesi gereğince davalı tarafından belirlenip davacı şirketin sorumluluğu ve bordrosunda çalışacak tüm personelin sezon boyunca ödenecek net maaşları ve fazla mesaileri dahil toplamı 600.000-TL 'yi geçmemek kaydı ile istihdam edileceği hususunun düzenlendiği, yine sözleşmenin 8. a bölümünde ise davalı yanca işletme adına ve hesabına ikram yapılabileceği fakat yapılacak bu ikramların toplamı sezonda yapılan toplam cironun %2'sini geçmemek kaydı ile olacağı hususunun düzenlendiği, asıl davaya konu faturaların dava dışı işçilerin net maaşları ve fazla mesaileri dahil toplamı 600.000-TL 'i aşan kısımları ile ikram ödemelerinin toplam cirosunun %2'sini aşan bedele ilişkin olduğu, karşı davaya konu faturaların ise; muhtelif faturalar, vade farkı faturası ve fazla çalışılan 5 günlük işletmecilik bedeline ilişkin olduğu, sözleşmenin Personel istihdamı başlıklı düzenlemesi gereğince davalı tarafından belirlenip davacı şirketin sorumluluğu ve bordrosunda çalışacak tüm personelin sezon boyunca ödenecek net maaşları ve fazla mesaileri dahil toplamı 600.000-TL 'yi geçmemek kaydı ile istihdam edileceği hususundaki düzenleme karşısında taraflarca bordrolar sunulmuş ve ilgili SGK kayıtları dosyamız arasına alınmıştır. Bu hususta aşamalarda alınan ve yine hükme esas alınan ve 27/10/2022 tarihli bilirkişi raporunda açıkça belirtildiği üzere gerek taraflarca sunulan dokuman içerikleri gerekse uyuşmazlık konusu dönem SGK müzekkere cevabı içeriği irdelendiğinde çalışanların isim listesi örtüşmemekte olup bu alacak kalemi yönünden incelenen ticari ve kayıtlar ile de haklılığı ispat edilemeyen davacı/karşı davalının iş bu alacak kalemi yönünden talebinin reddine karar vermek gerekmiştir. Davacı/karşı davalının ikram ödemeleri talebi yönünden bir kısım adisyonların dosyamız arasına sunulduğu görülmekte ise de; iş bu adisyonlara sözleşme gereğince ödemelerden muaf olan kişilerin dahil olup olmadığı hususunun ispat edilemediği, yine ticari defter ve kayıtlarıyla bu alacak kalemi yönünden haklılığı ispat edemediği anlaşılmakla asıl dava yönünden açıklanan nedenlerle davanın reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur. Karşı dava yönünden; davalı/karşı davacının 10.054,35 USD işletme bedeli hususunda sözleşmeden farklı olarak davalı şirketin 5 gün fazla çalışma yaptığı bu hususunda tarafların kabulünde olduğu, sözleşme bedeli üzerinden yapılan hesaplamada uyarınca ve bu hususta aşamalarda aldırılan bilirkişi raporuyla davalı/karşı davacının bu alacak kalemi yönünden talebinin kabulüne karar verilmiş, Davalı/karşı davacıların vade farkı faturasına ilişkin yapılan incelemede taraflar arasında yer alan sözleşmede vade farkı faturasına ilişkin bir anlaşmanın yer almadığı ve irdelenen ticari defter ve kayıtlar ile taraf beyanları ve tarafların ticari ilişkileri ile de bu hususta bir teamülünde bulunduğu hususu ispat edilemediğinden iş bu alacak kalemi yönünden talebin reddine karar verilmiştir. Davalı/karşı davacının muhtelif faturalara ilişkin alacak kalemi yönünden ise; her ne kadar muhtelif fatura içerikleri ayrıntılı belirtilmemiş ise; irdelenen ticari defter ve kayıtlar ile mahkememizce hükme esas alınan bilirkişi raporuyla iş bu faturaların usulüne uygun tutulan davalı ticari defter ve kayıtlarında yer aldığı anlaşılmakla bu alacak kalemi yönünden de kabulü kanaat getirilerek; karşı dava yönünden davanın kısmen kabulü ile; 53.210,35-TL muhtelif faturalardan kaynaklanan ve 10.054,35-USD işletmecilik bedelinden kaynaklanan alacağın dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile davacı/ karşı davalıdan alınarak davalı/karşı davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi Yukarıda Açıklandığı Üzere;
1-Asıl dava yönünden; davanın REDDİNE,
2-Karşı dava yönünden davanın KISMEN KABULÜ İLE;
53.210,35-TL muhtelif faturalardan kaynaklanan ve 10.054,35-USD işletmecilik bedelinden kaynaklanan alacağın dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile davacı/ karşı davalıdan alınarak davalı/karşı davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine,
ASIL DAVA YÖNÜNDEN
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesap olunan 80,70-TL maktu karar harcının peşin alınan 3.341,07-TL harçtan mahsubu ile artan 3.260,37‬-TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacı karşı davalıya iadesin
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 42.117,22 TL vekalet ücretinin davacı karşı davalıdan alınarak, davalı karşı davacıya verilmesine,
5-Asıl davada yapılan yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
KARŞI DAVA YÖNÜNDEN
6-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesap olunan 3.634,80-TL nispi karar harcının peşin alınan 1.854,40-TL harçtan mahsubu ile eksik 1.780,40-TL harcın davacı karşı davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
7-Davalı karşı davacı tarafından yargılama esnasında yapılan toplam 47,00-TL tebliğler ve posta yargılama giderinin davadaki kabul ve red oranına göre takdiren hesaplanan 23,03-TL'nin davacı karşı davalıdan alınarak davalı karşı davacıya verilmesine,
8-Ayrıca davalı karşı davacı tarafından dava açılırken yatırılan toplam 1.892,2‬0-TL (31,40-TL BH, 1.854,40-TL Karşı dava harcı, 6,40-TL VH ) harcın davacı karşı davalıdan alınarak davalı karşı davacıya verilmesine,
9-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 9.200,00-TL vekalet ücretinin davalı karşı davacıdan alınarak, davacı karşı davalıya verilmesine,
10-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 9.200,00-TL vekalet ücretinin davacı karşı davalıdan alınarak, davalı karşı davacıya verilmesine,

Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 hafta içinde İstinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 29/11/2022


Katip ...





Hakim ...

¸ ¸