BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 20. Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/77 Esas 2022/702 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
20. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/77 Esas
KARAR NO : 2022/702
DAVA : İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 04/02/2022
KARAR TARİHİ : 29/11/2022

Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP: Davacı vekilinin mahkememize verdiği dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin, dava dışı ... Ltd.Şti' ne sattığı mallar mukabilinde, ... - ... Şubesi ... hesap numaralı, ... çek numaralı, 15.12.2021 tarihli 13.692,00 TL bedelli çeki, sigortalı çalışanı ... ... vasıtasıyla, 29.6.2021 tarihinde, ...'de teslim aldığını, ... ... tarafından kullanılan ... plakalı aracın ...'den İstanbul'a dönerken, D-300 karayolu üzerinde seyir halindeyken, ... köyü yakınlarında, 01.07.2021 tarihinde gaspa uğradığı ve aracın içinden toplam 7 adet çek ve nakit paranın çalındığını, 07.07.2021 tarihinde de işbu çek ile beraber toplamda yedi çek hakkında ... Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2021/... E. sayılı dosyası zımnında çek iptali davası ikame olunmuş, 08.07.2021 tarihinde Mahkeme tarafından çekler hakkında ödemeden men yasağı verilmiş, 30.07.2021 tarihinde ise çeklere ilişkin kayıp ilanı, Ticaret Sicili Gazetesinde yaptırıldığını, ödemeden men yasağı alındıktan ve gazeteye kayıp ilanı verildikten sonra, 13.01.2022 tarihinde, dava konusu çek, davalı ... (henüz zayi davası devam ederken ve muhatap banka tarafından ... Asliye Ticaret Mahkemesi'nce verilen ödemeden men kararı olduğu çek arkasına açıkça derc edilmişken ) ... İcra Müdürlüğü’nün 2022 /... E. sayılı dosyası zımnında icra takibine konu edildiğini, dava konusu çekte, ciro silsilesi kopuk olduğu, Çekin lehdarı olan ....A.Ş adına atılan imza (ciro) davacı müvekkili firma yetkilisi ya da çalışanına ait olmayıp sahte imza olduğu, davacı müvekkilinin ...... Tekstil Sanayi Ltd.Ştine,ne ... Tekstil ... ..., ne ... Sanayi ve Tic.Ltd.Ştine, ne de davalı ... ile bir ticari ilişkisinin olmadığı, davalının dava konusu çekin çalıntı olduğunu bilerek, icra takibine konu ettiğini bu nedenle de iyi niyetten yoksun olduğunu ifade ederek, ... - ... Şubesi ... hesap numaralı, ... çek numaralı, 15.12.2021 tarihli 13.692,00 TL bedelli çekin davalıdan istirdadına, davacı müvekkilinin haklı hamil olduğunun tespitine ve çekin müvekkiline teslimine, davacı müvekkili hakkında icra takibinde bulunulduğundan ve icra tazyiki ile çek bedelinin tahsil edilmesi durumunda, davacı müvekkilin telafisi mümkün olmayan zararı söz konusu olacağından, ödeme yasağı kararının devamına ve .... İcra Müdürlüğü'nün 2022/... e. Sayılı dosyasındaki icra takibinin ihtiyati tedbir yoluyla durdurulmasına, yargılama gider ve vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:Davalı vekilinin mahkememize verdiği cevap dilekçesinde özetle; Davacı borçlu ... San. Ve Tic. A.Ş., takibe konu çekte lehtar konumunda olduğunu, takip konusu çekte davacı borçlunun cirosundan sonra ... San. Tic. Ltd. Şti., ... -... ve ... San. Ve Tic. Ltd. Şti.'nin cirolarının bulunduğunu, davalı alacaklı takip konusu çeki ciro yoluyla ... San. Ve Tic. Ltd. Şti.'den devraldığını, müvekkili takip konusu çekte meşru hamil olup, iyi niyetli olduğunu, Davacı borçlunun takip konusu kambiyo senedinden dolayı meşru hamil müvekkiline karşı keşideci ve diğer cirantalarla birlikte sorumlu olduğunu, davalı müvekkili, dava konusu çekteki muntazam ve birbirine bağlı ciro silsilesi ile dava konusu çeke sahip olduğunu, kambiyo senedinin vasfı gereği, müvekkiline kendisinden önceki ciroların sıhhatini araştırma konusunda bir yükümlülük yüklenmediğini, davacı borçlu takip konusu çekin çalındığını ve çek üzerindeki imzanın sahte olduğunu iddia ederek çekin istirdadını talep etmişse de, takip dosyasında takip konusu çek dolayısıyla davacı borçlu dışında diğer 4 ayrı borçlu hakkında da takip başlatıldığını beyan ederek; davanın usul ve esas yönlerden reddine, yargılama giderleri ile vekâlet ücretinin davacıya yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER: .... İcra Müdürlüğünün 2022/... esas sayılı dosyası, ... İcra Müdürlüğünün 2021/... esas sayılı dosyası, .... Asliye Ticaret Mahkemesinin 2021/... esas sayılı dosyası, ... CBS'nin 2021/... soruşturma sayılı dosyası, .... İcra Hukuk Mahkemesinin 2022/... esas sayılı dosyası, tarafların ticari defter ve kayıtları, arabuluculuk son tutanağı, ... A.Ş.'nin 10/02/2022 tarihli müzekkere cevabı, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamı.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Mahkememizce yapılan yargılama ve tüm dosya kapsamına göre; dava .... İcra Müdürlüğünün 2022/... E. Sayılı icra dosyasına konu edilen ... ... şubesine ait ... çek seri numaralı, 15/12/2021 tarihli, 13.692,00 TL bedelli çek bedelinin davalı taraftan istirdadına yönelik olduğu anlaşılmıştır.
Mahkememizin 07/02/2022 tarihli ara kararı ile davacı vekilinin ihtiyati tedbir talebinin reddine karar verildiği, davacı tarafça ara kararın istinaf edildiği ve ... Mahkemesi ... Hukuk Dairesinin 2022/... E. 2022/... K. Sayılı ilamı ile yaklaşık ispat şartı sağlanmadığından davacı tarafın istinaf isteminin reddine karar verilmiştir.
Mahkememizce davacı ve davalı vekilinin yasal ticari defter ve kayıtları üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılarak; davacı ile keşideci ... Ltd.Şti ile ciranta ... Dış ticaret ve Tekstil Sanayi Ltd.Şti ile davalı ... ile ... Sanayi ve Tic.Ltd.Şti arasındaki ticari ilişkinin tespiti, çekin tarafların ticari defterlerinde kayıtlı olup olmadığının belirlenmesi noktasında bir mali müşavir bilirkişisinden rapor aldırılmasına karar verilmiş olup mali müşavir bilirkişinin 12/08/2022 tarihli bilirkişi raporunda özetle; davacının 2021 yılı ticari defterlerinin delil niteliğine haiz olduğu, davaya konu çeki dava dışı ... Ltd Şti'ye yapılan fatura satışları nedeniyle iktisap ettiğini, yevmiye defterine kayıt ettiği ve buna ilişkin çekin tahsilat makbuzu ile dava dışı keşideci ... şirketinden iktisap edilmiş olduğu, davacı ile davacının çeki keşide ettiği, dava dışı ... Dış Tic ve Tekstil San.Ltd Şti arasında yevmiye defterinde ticari ilişkiye rastlanmadığı, dava konusu çek ile ilgili keşideci ve cirantalar incelendiğinde ciro zinciri kopukluğuna rastlanmadığı, davalının çek iktisabında ağır kusurlu olduğuna dair takdirin Mahkemeye ait olduğunun belirtildiği anlaşılmıştır.
Dava konusu çekin keşidecisi dava dışı ... Ltd.Şti, lehdarının davacı ..., çekin lehtar cirosu sonrasında sırasıyla dava dışı ... Dış ticaret ve Tekstil Sanayi Ltd.Ştine, ... Tekstil ... ...'e, ... Sanayi ve Tic.Ltd.Ştine, davalı ...'e ve en son ... ... (... soyisim) isimli şahsa ciro edildiği, çekin ödeme için ibraz edildiği, banka tarafından ....Asliye Ticaret Mahkemesinin 2021/... Esas sayılı dosyasından verilen ödeme yasağı kararı uyarınca ödeme yapılmadığı, dava konusu çeke istinaden .... İcra Müdürlüğü'nün 2022/... Esas sayılı icra takip dosyası ile, işbu dosyada davalı ... tarafından, çek keşidecisi ve işbu dosyada davacı ile birlikte, kendisinden önceki diğer cirantalar aleyhine kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile icra takibi başlatıldığı, dava dışı keşideci ... İhr.Ltd.Şti tarafından icra dosyasına 14/03/2022 tarihinde 19.597,69 TL ödeme yapıldığı anlaşılmıştır.
Davacı vekili dava dilekçesi ile TTK'nın 792. maddesi uyarınca davacının yetkili hamili, hak sahibi olduğu ve rızası hilafına elinden çıktığını ileri sürdüğü dava konusu ... ... ... Şubesi ... hesap numaralı, ... çek numaralı, 15.12.2021 tarihli 13.692,00 TL bedelli çekin davalıdan istirdadına ilişkin olduğunun anlaşıldığı, davacı vekili tarafından 20/09/2022 tarihli ıslah dilekçesi ile davasını tam olarak ıslah ettiği ve talebini ... - ... ... Şubesi ... hesap numaralı, ... çek numaralı, 15.12.2021 tarihli çekin 13.692,00 TL bedelinin dava tarihinden işleyecek olan ticari avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ederek çek bedelinin istirdadı davası olarak ıslah ettiği ve dava şartı olan arabuluculuk son tutanağını dosyaya sunduğu anlaşılmıştır.
Taraf sıfatı, bir başka deyişle husumet ehliyeti, dava konusu hak ile kişiler arasındaki ilişkiyi ifade eder. Sıfat, bir maddi hukuk ilişkisinde tarafların o hak ile ilişkisinin olup olmadığının belirlenmesi anlamına gelir. Davacı sıfatı, dava konusu hakkın sahibini, davalı sıfatı ise dava konusu hakkın yükümlüsünü belirler. Uygulamada davacı sıfatı, aktif husumeti, davalı sıfatı ise pasif husumeti karşılayacak şekilde değerlendirilmektedir. Dava konusu şey üzerinde kim ya da kimler hak sahibi ise, davayı bu kişi veya kişilerin açması ve kime karşı hukuki koruma isteniyor ise o kişi veya kişilere davanın yöneltilmesi gerekir. Bir kimsenin davacı veya davalı sıfatına sahip olup olmadığı tıpkı hakkın mevcut olup olmadığının tayininde olduğu gibi maddi hukuka göre belirlenir. Taraf sıfatının bu anlamda önemli özelliği ise, def'i değil, itiraz niteliğinde olması nedeniyle taraflarca süreye ve davanın aşamasına bakılmaksızın her zaman ileri sürülebileceği ve taraflar ileri sürmemiş olsalar bile mahkemece re'sen nazara alınmasıdır. 6100 sayılı HMK'nın 114/1-d maddesinde açıkça düzenlendiği üzere dava ve taraf ehliyeti dava şartlarındandır. Bu düzenlemeye göre husumet ya da bir başka deyişle taraf sıfatı dava şartlarından değildir. Taraf sıfatının özelliği, tıpkı dava şartı gibi, davanın esastan görülüp karara bağlanabilmesi için, varlığı ya da yokluğu hakim tarafından davanın her aşamasında kendiliğinden gözetilen ve taraflarca noksanlığı davanın her aşamasında ileri sürülen nitelikte olmasıdır.
Davacı tarafça ıslah talebi ile dava konusu çek bedelinin dava dışı keşideci ... Ltd.Şti tarafından icra dosyasına ödenmesi nedeniyle çek bedelinin istirdadı talebi ile dava açılmışsa da çek bedelinin dava dışı kişi tarafından ödenmesi nedeniyle davacıya bedel istirdatını talep hakkı ve dava açma hakkı kazandırmadığı anlaşılmakla (emsal nitelikte İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 44. Hukuk Dairesinin 2020/246 E. 2021/159 K. Sayılı ilamı) davacının çek bedelinin istirdadı davası açmasında aktif husumet ehliyeti bulunmadığından davacı tarafça açılan davanın aktif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
KARAR: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1- Davacı tarafça açılan DAVANIN aktif husumet yokluğu nedeniyle REDDİNE;
2- Davacı tarafça yatırılan peşin harç ve ıslah harcı toplamı olan 467,66 TL'den alınması gereken 80,70-TL karar harcının mahsubu ile fazla yatırılan 386,96-TL peşin harcın karar kesinleştiğinde davacı tarafa iadesine,
3- Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi 7. Maddesi gereğince hesaplanan 9.200,00-TL maktu vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalı tarafa verilmesine,
5- Taraflarca yatırılan gider avansının karar tebliğ işlemleri tamamlandıktan ve karar kesinleştikten sonra kullanılmayan kısmının yatıran davacı tarafa resen iadesine,
6-Tarafların zorunlu arabuluculuk sürecinde anlaşamamaları nedeniyle 6325 Sayılı Kanunun 18/A-13 maddesi uyarınca zorunlu arabuluculuk gideri olan 1.320-TL'nin davacıdan tahsil edilerek hazineye gelir kaydedilmesine,
Dair; davacı ve davalı vekillerinin yüzüne karşı, dosya üzerinde yapılan inceleme neticesinde gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içerisinde mahkememize verilecek bir dilekçe ile İSTİNAF yasa yolu açık olmak üzere karar verildi. 29/11/2022

Katip ...
e-imzalı*

Hakim ...
e-imzalı*