BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 5. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/469 Esas 2022/839 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/469 Esas
KARAR NO : 2022/839

DAVA : Tazminat (Trafik Kazası-Hasar Bedeli)
DAVA TARİHİ : 20/10/2016
KARAR TARİHİ : 30/11/2022

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı ...’ın 28.07.2015 tarihinde idaresindeki ... plakalı araç ile bulunduğu feribottan ... ili, ... feribot iskelesine iniş yaptığı esnada geri geri gelmekteyken arkasında aynı istikamette seyir halinde olan davacı ...’nün idaresindeki ... plakalı aracın ön kısımlarına çarptığını, kaza tutanağında hata neticesinde kaza tarihinin 28.04.2015 olarak geçirildiğini, yanlışlığın davacının Türkiye’ye giriş-çıkış kayıtları ve olay tanıklarının beyanlarıyla sabit olduğunu, davalı ...’ın kazanın meydana gelmesinde tamamen kusurlu olduğunu, müvekkilinin herhangi bir kusuru bulunmadığı, ...’da yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucunda kaza nedeniyle 7.257,02 Euro tutarında maddi hasar meydana geldiğini, zararın tespiti amacıyla 890,30 Euro tutarında bilirkişi masrafı ile toplam maddi zararın 8.147,32 Euro’ya ulaştığını, ... plakalı aracın yeni unvanı ... A.Ş. olan ... A.Ş. adına kayıtlı olduğunu, ZMM sigorta poliçesinin ... Sigorta A.Ş. tarafından düzenlendiğini, davalıların 8.147,32 Euro tutarındaki maddi hasarın tazmininden müteselsilen ve müştereken sorumlu olduklarını, başvuruya rağmen maddi zararın giderilemediğini, dava açma zorunluluğu doğduğunu fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla toplam 8.147,32 Euro tutarındaki maddi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte tahsili ile yargılama masrafları ve vekalet ücretininde davalı tarafa yükletilmesini istemiştir.
Davalı ...Ş. vekili cevap dilekçesinde özetle; davalı tarafın müvekkili şirkete başvuru yapmadığını, belge ve bilgileri ibraz etmediğini, kazanın sigorta poliçesi tarihinden önce meydana geldiğini, kaza tutanağında 28.04.2016 tarihinde meydana geldiğini, poliçenin ise 12.06.2015-12.06.2016 tarihleri arasında düzenlendiğini, kaza tutanağının aksi ispat edilene kadar geçerli bir belge olduğunu, yurtdışında gerçekleşen kazalarda zarar gören 3. şahısların zararlarının yeşil kart kapsamında Motorlu Taşıtlar Bürosu tarafından karşılandığını, sorumluluğun kusur oranında olduğunu, davacıya ait araç sürücüsünün sigortalı araç arasında yeterli mesafe bırakmayarak kazada etkili olduğunu, sigortalı araç sürücüsünün %100 kusurlu olmadığını, müvekkili şirketin ancak ZMMS Genel Şartları B.2. maddesinde belirlendiği şekilde gerçek zarar müktarından sorumlu tutulabileceğini, hasar miktarının Türk Hukuku’na göre belirlenmesi gerektiğini, hasarlı aracın yaklaşık 2500 km hasarlı bir şekilde yürütülerek Almanya’ya götürüldüğünü, hasar miktarının artmasına neden olabileceğini, hasar tespitine yönelik masrafların dolaylı zararlardan olduğunu, ZMMS dışında kaldığını, faiz başlangıcının ve türünün kabul edilemeyeceğini, eksper ücretinin atamayı yapan tarafça ödenmesi gerektiğini savunarak haksız davanın reddi ile yargılama masrafları ve vekalet ücretininde davacı tarafa yükletilmesini istemiştir.
Mahkememizin 2016/1043 esas 2018/1172 karar sayılı 28/11/2018 tarihli mahkeme ilamında; davanın davalı ...A.Ş. yönünden açılmamış sayılmasına, davanın diğer davalılar .... Sigorta A.Ş. ve ... yönünden kısmen kabulü ile 12.217,60 TL hasar bedelinin bu davalılardan kaza tarihi olan 28/07/2015 tarihinden itibaren müştereken ve müteselsilen tahsiline (sigorta şirketinin teminat limiti ile sınırlı olmak üzere) şeklinde karar verilmiştir.
Davacı ile Davalı ... vekillerinin mahkememiz ilamını istinaf etmesi üzerine dosya İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmiştir. İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesinin 2019/1481 esas 2021/1043 karar sayılı 03/06/2021 tarihli kaldırma ilamı ile mahkememiz hükmü kaldırılarak bu esas üzerinden yargılamaya devam edilmiştir.
Mahkememizin kaldırma ilamı öncesindeki kararına karşı davacı vekili ile davalı ...Ş. vekili istinaf başvurusunda bulunmuş olup diğer davalılar tarafından istinaf yoluna başvurulmaması nedeniyle ve davacının, davalı ... A.Ş. lehine vekalet ücreti yönünden yaptığı istinaf başvurusunun reddine karar verildiği görülmekle davalı ...Ş. dışındaki davalılar yönünden mahkememizin önceki hükmünün kesinleştiği anlaşılmakla diğer davalılar yönünden kısmi kesinleştirme işlemi yapılmıştır.
İstinaf ilamı kapsamında tarafların iddia ve savunmaları ile celp edilen delillerin dosya kapsamında yeniden değerlendirilmesi amacıyla Makine Mühendisi ile Aktüer bilirkişi heyetinden 22/11/2021 tarihli, 26/04/2022 ek raporu, 08/08/2022 bilirkişi 2. ek raporu alınmıştır.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; Dava; davacının aracında 28.07.2015 tarihinde meydana gelen trafik kazası nedeniyle oluşan 7.257,02 Euro tutarındaki hasar bedeline ilişkin maddi zararının davalı ... şirketinden tazminine ilişkin açılan maddi tazminat davasıdır.
Somut uyuşmazlıkta, dava tarihi olan 20/10/2016 itibariyle 2918 sayılı KTK'nın 97. maddesinde yapılan değişiklik yürürlükte olup davacı tarafça dava tarihinden önce davalı ... şirketine KTK'nın 97. maddesi gereğince başvuru koşulunu yerine getirmesi gerekmektedir. Bu nedenle mahkememizce istinaf ilamı gereğince HMK'nın 115/2. maddesine aykırı şekilde tamamlanabilecek nitelikteki dava şartının tamamlanması için davacı tarafa kesin süre verilmiş olup davacı tarafça bu başvuru şartı yerine getirilmiştir.
Kaza yeri Türkiye olsa bile yurtdışında kayıtlı aracın meydana gelen kaza nedeniyle tamir ettirilmeden yurtdışına götürülmesi halinde, tamir bedelinin yurtdışındaki malzeme ve işçilik fiyatları ile değerlendirilmesi gerekecektir. Davacı taraf bu açıdan aracını Türkiye'de tamir ettirmeye ya da Türkiye koşullarındaki hasar bedeli ile tazmine zorlanamayacaktır. (Benzer yönde Yargıtay 17. HD. 18.6.2013 tarih, 2013/8078 Esas ve 2013/9341 Karar sayılı kararı).
Davacı tarafın esas aldığı ekspertiz bilirkişi raporunu tanzim eden Motorlu Araç Bilirkişisi ... tarafından ...’ye hitaben düzenlenen 12.08.2015 tarihli “Fatura” tercümesine göre; 10.08.2015 tarihli talebe istinaden ekpertiz incelemesi yapıldığı, hizmet ödemesi belirleme (1x475,00 Euro=475,00 Euro), sipariş organizasyonu (15x1,25 Euro=18,75 Euro), sürüş süresi incelemesi (35x1,25 Euro=43,75 Euro), kayıt (30x1,25 Euro=37,50 Euro), hasar hesaplama (35x1,25 Euro=43,75 Euro), fotoğraflama (36x1,35 Euro=48,60 Euro), haberleşme götürü hesabı (1x12,00 Euro=12,00 Euro), yol ücreti ve tali ücretler (40x0,47 Euro=18,80 Euro), rapor düzenleme götürü hesabı (1x50,00 Euro=50,00 Euro) olmak üzere toplam KDV hariç 748,15 Euro ve %19 KDV dahil 890,30 Euro olduğunun belirtildiği, Almanya şartlarına göre bu bedelin makul, kabul edilebilir düzeyde normal ve uygun olduğu,
Motorlu Araç Bilirkişisi ... tarafından hazırlanan 11.08.2015 tarihli ekspertiz bilirkişi raporunda; toplam onarım bedelinin KDV hariç 6.098,24 Euro ve %19 KDV dahil 7.257,02 Euro olduğunun belirlendiği, orijinal vasıftaki parça bedelleri üretici firmalardan elde edilen veriler ile güncel durumda tutulan yazılımlar kullanılarak belirlendiğinden ülkeler arasında fazla farklılık göstermemekte ise de uygulanan işçilik fiyatlarının oldukça farklılık gösterdiği, ülkemizde değişken olmakla birlikte işlem yapılacak parçanın büyüklüğüne göre kaporta, mekanik, boya vb. işçilik ücretleri günümüzde 150,00 TL-600,00 TL aralığında değişmekte iken Almanya şartlarında asgari üç-dört katına çıkabildiği, vergiler nedeniyle taşıtların sıfır kilometre satın alma bedelleri ile doğal olarak ikinci el değerleri arasında da farklar bulunduğundan Türkiye şartlarında onarılması ekonomik görülen bir taşıtın yurtdışında yüksek onarım maliyeti ile düşük rayiç değeri nedeniyle pert-total (tam zıya) kabul edilebildiği, ülkemizde onarımı daha ucuz maliyetlerle mümkün olan bir komponentin Almanya şartlarında doğrudan değiştirilebildiği, imalatçı firmaların üretim ve onarım standartlarına harfiyen riayet edildiği, ülke şartlarının benzer yapıtta olmamasından kaynaklandığı ve dolayısıyla maliyetlerin daha yüksek belirginleştiği, dosya kapsamında somut onarıma ait fatura vb. belge sunulmadığı, davacı tarafın kaporta-boya hasarlı halde ilerlemesine engel teşkil etmeyen otomobili ile Almanya’ya dönerek hasar ekspertiz işlemlerini başlattığı, fotoğraflara göre hasarın esasen otomobilin ön kesimlerinde etkili olduğu, ön tampon sökülmediği için arka iç kesiminde kalan ve dışarıdan bakıldığında görülemeyen komponentler görülememekle birlikte motor kaputu uç, ön panjur, ön farlar bağlantı braketleri, far yıkama kapağı, ön tampon vb. gibi dış metal kaporta ve polikarbon esaslı komponentlerinden değişik derecelerde çökme, ezilme, çatlama, kırılma vb. şekillerde deformasyona uğradıklarının görüldüğü, otomobili yerinde ve yakından incelenmesi sonucu hazırlanan ekspertiz raporunda belirtilen hasarlı parça ve işçiliklerin hasar ile örtüştüğü, değiştirilmesi gereken parça ve uygulanması gereken işçiliklerin niteliklerinin Almanya şartlarına göre rayicinde oldukları,
Teknik açıdan otomobilin onarımı mümkün ise de usul ekonomisi açısından ekonomik olup olmadığı hususunda onarım bedeli ile rayiç değerin karşılaştırılarak karar verilmesi gerektiği, pert-total (tam zıya) işleminin, kaza neticesi bir vasıtanın ağır derecede hasarlanması ve onarımının ekonomik olmaması hallerinde uygulanan bir işlem olduğu ve sigorta şirketlerince uygulama şeklinin farklılık gösterebildiği, hasar tutarı araç değerinin %40'ına ulaşması halinde pert-total uygulaması yapılabildiği gibi %85'ini aşması halinde de gerçekleştirilebildiği, belirtilen oranlar kesin kıstaslar olmamakla birlikte hasar tutarı araç değerini geçmediği durumlarda, pert-total uygulamasının yapılmasının zorunlu olmadığı, onarıma karar verebileceği, %70 oranın herhangi bir yasal dayanağı olmamakla birlikte sigorta sektöründe yaygın olarak kabul gören bir oran olduğu, aracın perte ayrılması için tamir masraflarının kaza tarihindeki aracın rayiç değerinin %50'sini aşması ve tamirinin ekonomik olmaması gerektiğine yönelik uygulamanın bulunduğu, (Y. 17. HD. 18.05.2016 T. 2016/3196 E. 2016/6047 K. sayılı ilamı)
Davacı ...’ne ait ... plaka sayılı, ... marka,... tipinde, 2007 model, ... renginde, kaza anında yaklaşık 8 yıl 4 ay yaşında, 165.609 km’de, 12.04.2007 ilk tescil ve trafiğe çıkış, 04.03.2010 davacı adına tescil tarihli, 2148 cc hacimli, 125 kW gücünde içten yanmalı dizel motora ve otomotik vites kutusu düzeneğine haiz, günde ortalama 55 km yol kat edilen hususi otomobilin yabancı internet sitelerinde yapılan araştırmada 20.07.2018 tarihli raporda ilanlar ile somutlaştırıldığı üzere Almanya’da hasarsız emsallerinin ortalama 8.725,00 Euro, hasarlı halinin ise ortalama 4.725,00 Euro olduğunun belirlendiği, ekspertiz raporuna bağlı kalınarak yapılması durumunda kaza tarihindeki %19 KDV dahil 7.257,02 Euro tutarındaki onarım bedeli ile kaza tarihinde hasarsız haldeki 8.725,00 Euro ikinci el piyasa değeri ve 4.725,00 Euro hasarlı haldeki sovtaj değeri ile karşılaştırıldığında; kaza tarihi itibarıyla onarımının ekonomik olmadığı, pert total (tam zıya) kabul edilmesinin uygun olduğu, sovtaj bedeli ve hasarlı hali davacı tarafa bırakılması kaydıyla pert total işlemi nedeniyle uğrayacağı net zararın (8.725,00 Euro-4.725,00 Euro=) 4.000,00 Euro olduğu,
Seyir halindeki bir taşıta yuvarlanma direnci, aerodinamik direnç, yokuş direnci, ivme direnci gibi hareket dirençlerinin etki ettiği, Türkiye’deki hasarlı haline ilişkin herhangi bir belge, fotoğraf ibraz edilmediğinden karşılaştırma imkanı yaratılmamakla birlikte dava konusu otomobilde meydana gelen hasarın motor, vites kutusu, direksiyon kutusu, aks, yürüyen aksam, süspansiyon, jant vb. mekanik komponentlerle ilgisi ve illiyet bağı bulunmadığı, dış-iç kaporta ve plastik komponentlerinde belirginleştiği, dolayısıyla hasarlı hali ile Türkiye’den Almanya’ya kadar 2.500 km yol kat etmiş olmasının, taşıta etki eden yol dirençlerinin mevcut hasarı veya dava konusu zararı arttırıcı etkisi olmadığı,
Mahkememizce ara kararlar gereğince sunulan dava konusu faturalar ile fotoğrafların dosyaya sunulması neticesinde yaptırılan inceleme sonrasında dosyaya sunulan denetime ve hükme elverişli 26/04/2022 ve 08/08/2022 tarihli ek teknik bilirkişi heyet raporlarından anlaşılmıştır.
28.07.2015 kaza tarihinde yürürlükte olan tarifeye göre davalının zorunlu trafik sigorta poliçesine istinaden araç hasarı bakımından sorumluluk limiti 29.000,00 TL dır.
Kaza tarihi itibariyle davacının araç hasarının TL karşılığı (4.000,00 Eurox3,0544 TL=) 12.217,60 TL'ye tekabül etmekte olup bu tutar poliçe limiti içinde kaldığından davalı ... belirlenen zarar tutarının tamamından sorumlu olacaktır.
Dava dosyasında davacıya bu olay nedeniyle Motorlu Taşıtlar Bürosu veya başkaca bir kişi veya kurum tarafından yapılmış ödemeye rastlanılmadığından bu yönde bir indirim söz konusu olmamıştır.
Karayolları Trafik Kanunun 99. maddesine göre, davacı tarafından ibraz edilen posta gönderi belgesine göre davalı ... şirketine 25.02.2016 tarihinde başvuruda bulunulduğu, başvuru tarihinden 8 iş günü sonrası davalı bakımından temerrüdün 09.03.2016 tarihinde gerçekleştiği görülmüştür.
Davacıya ait ... plaka numaralı otomobilin onarım bedelinin Almanya şartlarında KDV dahil 7.257,02 Euro, ikinci el piyasa değerinin ortalama 8.725,00 Euro, hasarlı haldeki sovtaj değerinin 4.725,00 Euro olduğu, kaza tarihi itibarıyla onarımının ekonomik olmadığı, pert total (tam zıya) kabulünün uygun olduğu, otomobilin sovtaj bedeli ve hasarlı hali davacı tarafa bırakılmak kaydıyla pert total işlemi nedeniyle uğrayacağı net zararın 4.000,00 Euro olduğu, davacının aracında meydana gelen hasar nedeniyle belirlenen 4.000,00 Euro maddi tazminatın, poliçe limiti içinde kaldığı, başvuru tarihine göre temerrüdün 09.03.2016 tarihinde gerçekleşmiş olacağı, davacının aracında meydana gelen hasar nedeniyle 4.000,00 Euro maddi tazminatı talep edebileceği teknik rapordan anlaşılmakla davanın kısmen kabulü ile 4.000 Euro hasar bedelinin 09/03/2016 tarihinden itibaren 3095 Sayılı Kanun 4-a maddesi gereğince işleyecek faiziyle birlikte davalı ... şirketinden alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
6100 sayılı HMK 323. madde gereğince geçici koruma tedbirlerinden olan delil tespiti için yapılan giderler, yargılama giderlerinden olup HMK 332. madde gereğince mahkemece resen hükmedilmesi gerekir. Davacının davaya konu trafik kazası nedeniyle yabancı plakalı aracında oluşan hasarın tespiti için dava açmadan önce yurt dışında yaptığı delil tespiti gideri 890,30 EURO ekspertiz ücreti yargılama gideri olarak davalı aleyhine hükmedilmiştir.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın kısmen kabulü ile 4.000 Euro hasar bedelinin 09/03/2016 tarihinden itibaren 3095 sayılı Kanun 4-a maddesi gereğince işleyecek faiziyle birlikte davalı ... şirketinden alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine,
2-Harçlar tarifesi uyarınca alınması gereken 900,87 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 458,86 TL harcın mahsubu ile bakiye 442,01 TL harcın davalıdan tahsil edilerek Hazineye irat kaydına,
3-Davacı tarafından yatırılan 458,86 TL peşin harcın davalıdan tahsil edilerek davacı tarafa verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan toplam 4.309,54 TL posta, tebligat, müzekkere, bilirkişi ücreti ile 890,30 Euro ekspertiz raporu ücretinin dava tarihindeki TL karşılığı olan 2.935,32 TL olmak üzere toplam 7.244,86 TL yargılama giderinin davanın kabulü reddi oranında yapılan hesaplama neticesinde 3.993,30 TL yargılama giderinin davalı ...Ş. tahsil edilerek davacı tarafa verilmesine,
Bakiye kısmın davacının üzerinde bırakılmasına,
5-Davacı taraf duruşmalarda vekil ile temsil edildiğinden kabul edilen dava değeri itibariyle AAÜT uyarınca takdiren 9.200,00 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsil edilerek davacı tarafa verilmesine,
6-Davalı ...Ş. duruşmalarda vekil ile temsil edildiğinden reddedilen dava değeri itibariyle AAÜT uyarınca 9.200,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsil edilerek davalı ...Ş. tarafına verilmesine,
7-Davalı tarafından yapılan 13,5‬0 TL yargılama giderinden davanın kabulü reddi oranında hesap olunan 6,05 TL yargılama giderinin davacıdan tahsil edilerek davalı tarafa verilmesine,
Bakiye kısmın davalı üzerinde bırakılmasına,
8-Bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde talep halinde yatıran tarafa iadesine,
Dair, davacı vekili ile davalı vekilinin yüzlerine karşı tebliğden itibaren 2 haftalık sürede HMK. 341. maddesi uyarınca istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi. 30/11/2022
Katip ...
¸e-imzalıdır


Hakim ...
¸e-imzalıdır
"Bu belge 5070 Sayılı Kanun hükümlerince elektronik imza ile imzalanmıştır."