Danıştay 7. Daire 1992/8430 Esas 1994/6035 Karar Sayılı İlamı

Daire : YEDİNCİ DAİRE
Karar Yılı : 1994
Karar No : 6035
Esas Yılı : 1992
Esas No : 8430
Karar Tarihi : 05/12/994
İHRACATI TEŞVİK KARARLARINDAN YARARLANILARAK İHRACAT KREDİSİ OLAN FİRMANIN, TAAHHÜT ETTİĞİ İHRACATI GERÇEKLEŞTİREMEDİĞİNİN SAPTANMASI DURUMUNDA, OLAY TARİHİ İTİBARIYLE UYGULANMASI GEREKEN İHRACAT TEŞVİK TEBLİĞLERİ UYARINCA KREDİYİ VEREN BANKANIN, BANKA VE SİGORTA MUAMELE VERGİSİNDEN SORUMLU TUTULAMAYACAĞI HK.
İhracatı teşvik kararlarından yararlanılarak ihracat kredisi alan firmanın taahhüt ettiği ihracatı gerçekleştiremediğinin inceleme ile saptandığından bahisle 1983 yılı Ekim, 1984 yılı Ocak ve Nisan dönemlerine ilişkin olarak salınan kaçakçılık cezalı banka ve sigorta muameleleri vergisini; 213 sayılı Kanunun 114. maddesi hükmü uyarınca, vergiyi doğuran olayın meydana geldiği takvim yılını takip eden beş yıl içerisinde mükellefe tebliğ edilmeyen vergilerin zaman aşımına uğrayacağı, 6802 sayılı Kanunun 1. maddesinde, banka ve sigorta şirketlerinin, her ne şekilde olursa olsun, yapmış oldukları bütün muameleler dolayısıyla, kendi lehlerine, her ne nam ile olursa olsun, nakden veya hesaben aldıkları paraların banka ve sigorta muameleleri vergisine tabi olduğu, aynı kanunun "mükellef" başlıklı 30. maddesinde de banka ve sigorta muameleleri vergisini, bankalar ve bankerlerle sigorta şirketlerinin ödeyeceklerinin belirtildiği, anılan yasa hükümlerine göre vergiyi doğuran olayın 1983 yılı Ekim, 1984 yılı Ocak ve Nisan dönemlerinde meydana geldiği, tarh zaman aşımı süresinin ise, 31.12.1988 ve 31.12.1989 tarihinde dolduğu, bu nedenle ihbarnamelerin tebliğ edildiği 28.8.1990 tarihine göre tarhiyatın zaman aşımına uğradığının anlaşıldığı gerekçesiyle kaldıran ... Vergi mahkemesinin ... gün ve ... sayılı kararının; 7/1117 ve 7/5821 sayılı kararnameler ile ilgili olarak yayımlanan 72 seri No'lu Gider Vergileri Genel Tebliğine göre, ilgili bankanın zamanında alınmayan vergilerin hazineye intikalini sağlamakla mükellef olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Olay tarihi itibarıyla uygulanması gereken 83/2 ve 84/1 sayılı İhracatı Teşvik Tebliğlerinden 83/2 sayılı Tebliğin 3 ncü maddesinde, ihracatı teşvik tedbirleri sayılmış olup, 98 inci maddesinde de; belgeli veya belgesiz ihracatta taahhüt edilen ihracatın, ihracatı teşvik kararları ve bu tebliğ hükümlerine uygun olarak ihracat süresi içinde ve diğer şartlar çerçevesinde gerçekleştirilmemesi halinde, sağlanmış olan menfaatlerin geri alınacağı ve müeyyideler uygulanacağı açıklanmış aynı maddenin (a) fıkrasının ikinci paragrafında ise "....tahsil edilmemiş her türlü vergi, resim ve harcın; ayrıca normal ticari faiz, komisyon ve sair masraflar toplamı üzerinden hesaplanacak banka ve sigorta muameleleri vergisi ile kredi muamelelerinden doğan tahsil edilmemiş diğer vergi, resim ve harçların hiçbir kovuşturmaya hacet kalmaksızın ihracatçıdan tahsili cihetine gidilir...." denilmiş, 84/1 sayılı tebliğin 90 ıncı maddesinde; belgeli veya belgesiz ihracatta taahhüt edilen ihracatın ihracatı teşvik kararları ve bu tebliğ hükümlerine uygun olarak ihracat süresi içinde ve diğer şartlar çerçevesinde gerçekleştirilmemesi halinde sağlanmış olan menfaatlerin geri alınacağı ve müeyyideler uygulanacağı açıklanmış, (a) fıkrasının ikinci paragrafında da "....tahsil edilmemiş her türlü vergi, resim ve harcın; ayrıca normal ticari faiz, komisyon ve sair masraflar toplamı üzerinden hesaplanacak banka ve sigorta muameleleri vergisi ile kredi muamelelerinden doğan tahsil edilmemiş diğer vergi, resim ve harçların hiçbir kovuşturmaya hacet kalmaksızın ihracatçıdan tahsili cihetine gidilir...." hükmü yer almıştır.
Anılan hükümlerde belirtildiği üzere burada dikkat edilecek husus, maddede yer alan tüm ödemelerin, ihracatçıdan tahsil edileceğidir. Aksini düşünmek, yani 6183 sayılı Kanuna göre cebri icra yoluyla ihracatçıdan vergi ve resimleri tahsil yetkisi bulunmayan bankaları ödemeyle yükümlü tutmak mümkün değildir.
Nitekim, daha sonraki yıllarda, ihracatçılardan, örneği ihracatı teşvik tebliğlerinde yer alan ödeme taahhütnameleri alınmaya başlanmış ve bu ödemelerin 6183 sayılı kanuna göre ilgili vergi dairesine yapılacağı bu taahhütnamelerde belirtilmiştir.
Uyuşmazlık dönemlerinde 83/2 ve 84/1 sayılı İhracatı Teşvik Tebliğleri ekindeki ihracat taahhütnamesi örneklerinde, her ne kadar ihracatçıların, ticari kredilere uygulanan faiz, komisyon ve sair masraflar tutarı ve üzerinden hesaplanacak banka ve sigorta muameleleri vergisini hiç bir kovuşturmaya gerek kalmaksızın krediyi veren bankaya derhal ödeyecekleri öngörülmüşse de; ödenmemesi halinde bankaların 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre tahsil yetkisi bulunmadığından, bu teşvik tebliği uyarınca daha önce istisna edildiği için peşinen kesilmesi imkanı kalmayan verginin tahsil edilerek vergi dairesine yatırılmasından, krediyi veren bankaları sorumlu tutmak hukuken mümkün değildir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin reddine karar verildi.