Y A R G I T A Y İ L A M I

MAHKEMESİ : Adana 8. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 26/09/2014
NUMARASI : 2014/269-2014/465


Dava dilekçesinde, davacıların miras bırakanlarının nüfus kayıtlarına “” soyadının eklenmesi talep edilmiştir. Mahkemece davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Y A R G I T A Y K A R A R I

Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkillerinden M.. B.."in annesi, Kadriye çocukları olan davacıların ve ölü Cemile çocuğu olan davacı Ali"nin anneanneleri olan ; nüfus kaydında soyadının bulunmadığını, Mustafa Zihni, Kadriye ve Cemile"nin annesinin Hatice, babasının Mustafa olduğu yazılı olduğu halde, bir tek müvekkillerinden Mustafa Zihni"nin soyadının “Balsever” olarak görüldüğünü, annesi Hatice ve Hatice kızları Kadriye ve Cemile"nin soyadları bulunmadığı için, bu durumun tapu işlemlerinde sorunlara yol açtığını ileri sürerek, nüfusta Adana İli Seyhan İlçesi Mirzaçelebi Mahallesi (46) hanede kayıtlı Süleyman ve Meryem kızı Hatice ve Hatice kızları Kadriye ve Cemile"nin bekarlık soyadlarının “Balsever” olarak düzeltilmesi ve nüfus kaydına eklenmesine karar verilmesini istemiştir. Mahkemece, “kapalı kayıtlar üzerinde işlem yapılamayacağı” gerekçesiyle dava reddedilmiştir.
Süleyman ve Meryem kızı Hatice"nin, 01.07.1906 doğumlu olarak nüfusa 04.12.1934 tarihinde tescil edildiği, 17.08.1965"te öldüğü; Hatice ve Mustafa kızı 01.07.1929 doğumlu Kadriye"nin ve yine Hatice ve Mustafa kızı 01.07.1917 doğumlu Cemile"nin anneleri Hatice ile birlikte (04.12.1934 tarihinde) nüfusa tescil edildikleri, aynı hanede davacı Mustafa Zihni"nin, Hatice ve Mustafa oğlu olarak kayıtlı olduğu; nüfus kaydında sadece Mustafa Zihni"nin soyadının “Balsever” olarak yazılı bulunduğu, annesi Hatice"nin ve Hatice ve Mustafa kızları Kadriye ve Cemile"nin soyadlarının bulunmadığı; Kadriye"nin 29.05.1947"de evlendiği, evlenmekle “Hallaçoğlu” soyadını aldığı, bu hanede iken 15.01.2008"de öldüğü; Cemile"nin ise, evlenme tarihinin kayıtta yazılı olmadığı, eşi hanesinde “Özgün” soyadıyla kayıtlı olduğu, bu haneye anne hanesi olan Mirzaçelebi Mahallesi Hane no (56)"dan geldiği hususunun kaydın altında belirtildiği, kocası hanesinde iken 27.11.1992 tarihinde öldüğü dosyaya alınan nüfus kayıtlarından anlaşılmaktadır.



Dava dilekçesinde, Süleymen ve Meryem kızı Hatice"ye, Hatice ve Mustafa kızları Kadriye ve Cemile"ye “Balsever” soyadının verilmesi ve bu soyadının nüfus kaydına yazılması istenmektedir. Bu kişiler nüfusa 04.12.1934 tarihinde tescil edilmişlerdir. 2525 sayılı Soyadı Kanunu, 21.06.1934 tarihinde kabul edilmiş, 02.07.1934 tarihinde Resmi Gazete"de yayınlanmış ve neşri tarihinden altı ay sonra (02.01.1935 tarihinde) meriyete girmiştir. Kanun, 4/1. maddesinde soyadı seçme vazifesi ve hakkını evlilik birliğinin reisi kocaya vermiş, koca ölmüş ise bu hak ve vazifeyi kadına vermiştir. Kanuna göre mümeyyiz olan reşit kişiler soyadını seçmekte serbesttirler. (m.5) Yasal düzenleme böyle olmakla birlikte, Hatice ve kızları Kadriye ile Cemile"nin, Kanunun yürürlüğe girmesinden sonra iki yıl içinde kendiliklerinden bir soyadı seçmedikleri de görülmektedir. Kanun, neşri tarihinden itibaren iki yıl içinde soyadı seçmeyenlere soyadı takmak selahiyetini ana kütüğün bulunduğu yerin en büyük mülkiye memuruna vermiştir. (m.8) Adları geçenlere, kayıtlı oldukları yerin en büyük mülkiye memuru tarafından da bir soyadı takılmamıştır. Bunlardan Kadriye ve Cemile soyadsız olarak evlenmişler ve evlenmekle kocalarının soyadını almışlardır. Her üçü de ölmüşlerdir. Ölü kişilere artık soyadı verilemez. Ölüm veya evlenme sebebiyle ya da diğer sebeplerle (Nüf.Hiz.K. Uyg. İlişkin Yönetmelik m. 20/1) kapalı hale gelen kayıtlar üzerinde hiçbir işlem yapılamaz. (NHKUY. m. 20/1) Bu bakımdan, Cemile ve Kadriye"nin bekarlık hanelerine, anneleri Süleyman ve Meryem kızı Hatice"nin kocası hanesindeki kaydına soyadlarının “Balsever” olarak yazılması yönündeki isteğin reddinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır Ancak bu durum, ölü Hatice ile Kadriye ve Cemile çocukları olan davacılar arasında, üstsoy-altsoy kan hısımlığı ilişkisinin (TMK. m. 17) tespitine de engel olmaz. Adları geçenlere soyadı verilmesi isteğinin içinde, soyadı üzerinden kurulmak istenen üstsoy-altsoy kan hısımlığı ilişkinin tespiti talebi de mevcuttur. Nüfus kaydının kapalı ve üzerinde işlem yapılamaz olması, aile bağlarının tespitine engel değildir. (NHKUY. m. 21/2) O halde, davacıların gösterecekleri delilleri toplanarak, Kadriye ve Cemile çocukları olan davacılar ile Süleyman ve Meryem kızı ölü Hatice arasında üstsoy-altsoy kan hısımlığı ilişkisi bulunup bulunmadığının tespitine karar verilmesi gerekirken, isteğin bütünüyle reddi doğru bulunmamıştır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda gösterilen sebeple BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edene iadesine, işbu kararın tebliğinden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 10.12.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.