BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 40. Hukuk Dairesi 2019/635 Esas 2020/851 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
40. HUKUK DAİRESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
DOSYA NO: 2019/635
KARAR NO: 2020/851
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 25/01/2017
NUMARASI: 2014/654 Esas- 2017/32 Karar
DAVANIN KONUSU: Maddi ve Manevi Tazminat (Trafik Kazasından Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 18/06/2020
Yukarıda yazılı İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine, Dairemiz Heyetince yapılan müzakere sonucunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; davalı .... A.Ş.'nin ZMS sigortacısı, davalı ...'ın sürücüsü, davalı ... A.Ş.'nin maliki ve davalı .... San.Tic.Ltd.Şti.'nin uzun süreli kiracısı olduğu ... plakalı aracın, 24/06/2013 tarihinde, müvekkillerinin murisi ... içinde yolcu olarak bulunduğu ve ... yönetimindeki .... plakalı araca arkadan çarpması sonucu meydana gelen trafik kazasında, müvekkillerinin murisi ... vefat ettiğini, müvekkillerinin destekten yoksun kaldıklarını, maddi ve manevi zarara uğradıklarını, davacıların murisi müteveffa ... SGK emeklisi olup vefat ettiğinde aylık net 962,82 TL maaş aldığını, demirci ve kaynakçı olan müteveffa ..., vefatından önce ....San.ve Dış Ticaret Ltd.Şti.'de aylık net 1.800,00 TL ücret ile çalıştığını, buna ilişkin yazının dilekçeye ekli olduğunu iddia ederek, fazlaya ilişkin haklarının saklı tutulması kaydı ile şimdilik davacı eş .... için 1.000,00 TL destekten yoksun kalma tazminatının olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tüm davalılardan müştereken ve müteselsilen; davacı eş .... için 75.000,00 TL, davacı.... için 75.000,00 TL ve davacı .... için 75.0000,00 TL olmak üzere toplam 225.000,00 TL manevi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte davalılar .... A.Ş., ....San.Tic.Ltd.Şti. ve ... müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı .... vekili cevap dilekçesinde özetle; kaza tarihinde diğer davalı .... San.Tic.Ltd.Şti.'nin çalışanı olan müvekkilinin idaresinde bulunan ... plakalı araç ile ... isimli şahsın idaresindeki ... plakalı aracın kaza yaptığını, müteveffanın içerisinde yolcu olarak bulunduğu aracın sürücüsü ...'ın ehliyetinin 1985 yılında daimi olarak iptal edilmiş olduğunu, müteveffanın, aracın bagajında yolculuk yaptığını, aracın arka koltuğunun sökülerek su damacanaları ile doldurulduğunu, koşullara uygun yolculuk yapılmaması nedeniyle müteveffanın da kusurunun bulunduğunu, müteveffanın 1.800,00 TL net ücret ile çalıştığının ispat edilmesi gerektiğini, müteveffanın ölüm raporunda ölüm nedeninin tam olarak tespit edilememekle beraber, kazadan sonra aracın içinde sıkıştığı ve tutanaklardan da anlaşılacağı üzere itfaiye ekipleri tarafından araçtan çıkartıldığını, aynı aracın ön koltuğunda seyahat eden ... yara dahi almadığını, hacmi genişletilen bagajda 10 adet dolu 18 kg'lik su damacanaları ile birlikte yolculuk eden 65 yaşındaki müteveffa ... vücudunda kırıklar oluşmasının vefat etmesinde etkili olduğunu, bütün bu olaylar nedeniyle müteveffanın da kusurlu olduğunu, manevi tazminatın fahiş olduğunu iddia ederek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.Davalı .... San.Tic.Ltd.Şti. cevap dilekçesinde özetle; müvekkili şirket ile diğer davalı ... A.Ş. arasında 27/07/2011 tarihinde uzun dönem operasyonel araç kiralama sözleşmesi akdedildiğini, söz konusu araç kiralama sözleşmesinde kiralamaya konu tek bir araç olmadığı gibi bu aracın da kazaya karışan .... plakalı araç olmadığını, bu nedenle husumetin müvekkiline yöneltilemeyeceğini, müteveffanın içinde bulunduğu ... plakalı aracın olay tutunakları ve ifadelerden de anlaşılacağı üzere kaza tarihinde sürücü ... idaresinde olduğu, ön yolcu koltuğunda ... ve arka yolcu koltuğunun sökülerek ifadelere göre 18 kg'lık 10 adet damacana su şisesi ile birilikte müteveffanın seyahat ettiğini, aracın 1997 model ... olduğunu, meydana gelen kazada müteveffanın da kusurunun bulunduğunu, Anadolu 11.Asliye Ceza Mahkemesinin (Eski Üsküdar 1.Asliye Ceza Mahkemesi) 13/12/1995 tarihli ve 1985/298 - 635 Esas-Karar sayılı kararı ile araç sürücüsü ...'ın ehliyetinin süresiz iptal edildiğini, trafik kazası nedeniyle İstanbul 45. Asliye Ceza Mahkemesinin 2013/416 Esas sayılı ceza dosyasının sonucunun bekletici mesele yapılması gerektiğini, müteveffanın ölüm raporunda ölüm nedeninin tam olarak tespit edilememekle beraber kazadan sonra aracın içinde sıkıştığı ve tutanaktan da anlaşılacağı üzere itfaiye ekipleri tarafından araçtan çıkarıldığının anlaşıldığını, talep edilen manevi tazminatların fahiş olduğunu iddia ederek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. Davalı ...A.Ş. cevap dilekçesinde özetle; uzun dönem araç ve filo kiralama işiyle iştigal eden müvekkilinin mülkiyeti kendisine ait ve kazaya karışan ... plakalı (...) aracın, 27/07/2011 tarihli ve ... nolu uzun dönem operasyonel araç kiralama sözleşmesi ile davalı ... Teknolojileri Elk. San.Tic.Ltd.Şti.'ne kiralandığını, bu nedenle müvekkilinin işleten sıfatının bulunmadığını, KTK'nın 3.maddesine göre uzun süreli kiralama işlemlerinde kiracı olan davacı işleten sıfatını kazandığından işleten olarak sorumlu olduğunu iddia ederek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. Davalı ... Sigorta A.Ş. cevap dilekçesinde özetle, trafik kazasına karıştığı belirtilen ... plakalı aracın kaza tarihinde müvekkili nezdinde ZMSS ve kasko sigorta poliçesi ile sigortalı olduğunu, müvekkilinin sorumluluğunun, poliçe limiti ve sigortalı araç sürücüsünün kusuru ile sınırlı olduğunu iddia ederek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. İlk Derece Mahkemesince; "Davacı ...'in destekten yoksun kalma davası ile ilgili olarak 63.597,05 TL'nin davalılar ... Sigorta A.Ş., ... Teknolojileri Elektronik San. Tic. Ltd. Şti. ve davalı ...'dan alınıp, ... Sigorta A.Ş.'den dava tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte, ... ve ...'dan 24/06/2013 kaza tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte alınarak davacıya verilmesine, davalı ... Kiralama A.Ş. ile ilgili destekten yoksun kalma davasının HMK 123. ve 150. maddesi gereğince açılmamış sayılmasına, davacı ...'in manevi tazminat talebinin kısmen kabul kısmen reddi ile 30.000,00 TL manevi tazminatın davalılar ... Teknolojileri Elektronik San. Tic. Ltd. Şti. ve davalı ...'dan müştereken ve müteselsilen alınıp dava tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davacıya verilmesine, davacı ...'in manevi tazminat talebinin kısmen kabul kısmen reddi ile 25.000,00 TL manevi tazminatın davalılar ... Teknolojileri Elektronik San. Tic. Ltd. Şti. ve davalı ...'dan müştereken ve müteselsilen alınıp dava tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davacıya verilmesine, davacı ...'in manevi tazminat talebinin kısmen kabul kısmen reddi ile 25.000,00 TL manevi tazminatın davalılar ... Teknolojileri Elektronik San. Tic. Ltd. Şti. ve davalı ...'dan müştereken ve müteselsilen alınıp dava tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davacıya verilmesine, davalı ... Kiralama A.Ş. ile ilgili açılan manevi tazminat davasının HMK 123. Ve 150. Maddesi gereği açılmamış sayılmasına" karar verilmiştir. Bu karara karşı davalılar ... ve ... Teknolojileri Elk. San.Tic.Ltd.Şti. vekili istinaf kanun yoluna başvurmuştur. Davalılar vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; davalı ... Şirketi ile müvekkili şirket arasında akdedilen 27/07/2011 tarihli sözleşme ve şartnamelere göre her ne kadar kira süresinin uzun olması konusunda anlaşma sağlanmışsa da, hangi plaka sayılı araç veya araçlar üzerinde kiralama yapılacağına ilişkin bir irade uyuşmasının bulunmadığını ve ilgili belgelerde belirgin bir plakanın yer almadığını, işleten sıfatının müvekkili şirkete geçebilmesi için bu hususun sabit olması gerektiğini, olayda bunun gerçekleşmediğini, maddi işleten sıfatının davalı ... Şirketi'nde olduğunu, müteveffanın aylık 1.800,00 TL net ücret ile çalıştığına dair A4 kağıdının herkes tarafından düzenlenebileceğinden, bu belgeye dayanılarak tazminat hesaplamasının hatalı olduğunu, Yerel Mahkeme tarafından davacı ...'in maddi tazminat talebi yönünden, bilirkişi raporunun olduğu gibi hükme esas alınmasının hukuki dinlenilme hakkına, hukuk ve usulü aykırı olduğunu, İstanbul 45.Asliye Ceza Mahkemesinin 2013/416 sayılı ceza dosyasının sonucunun bekletici mesele yapılması gerektiğini, destekten yoksun kalındığı gerekçesiyle talep edilen maddi tazminat için gerekli koşulların oluşup oluşmadığının açık, net ve yeterli bir inceleme gerektirdiğini, destekten yoksun kalma tazminatı için ölen ile destekten yoksun kalan arasında maddi yönden düzenli ve eylemli bir yardımın varlığının gerekli olduğunu, manevi tazminat için belirtilen gerekçenin yeterli ve hukuki tatmine elverişli olmadığını, hükmedilen manevi tazminatların fahiş olduğunu, kazanın meydana gelmesinde müteveffanın %10, içerisinde yolcu olarak bulunduğu araç sürücüsünün %10 olmak üzere toplam %20'lik kusurlarının müvekkillerine yükletilemeyeceğini, manevi tazminatın belirlenmesinde bu hususun dikkate alınması gerektiğini belirtmiştir. HMK'nın 355. maddesi kapsamında istinaf itirazları ve kamu düzenine ilişkin hususlarla sınırlı olarak yapılan inceleme sonunda: Dava; TBK'nın 53/3.ve 56/2.maddeleri kapsamında ölümlü trafik kazasından kaynaklanan destekten yoksun kalma ve manevi tazminat istemlerine ilişkindir. Dosya kapsamından, davalı ... Sigorta A.Ş.'nin ZMS sigortacısı, davalı ...'ın sürücüsü, davalı ... A.Ş.'nin maliki ve davalı ... Teknolojileri Elk. San.Tic.Ltd.Şti.'nin uzun süreli kiracısı olduğu ... plakalı aracın, 24/06/2013 tarihinde, davacıların mirasbırakanı ...'in içinde yolcu olarak bulunduğu ve ... yönetimindeki ... plakalı araca arkadan çarpması sonucu meydana gelen trafik kazasında, davacıların mirasbırakanı ...'in vefat ettiği, davacıların bu vefat nedeniyle destekten yoksun kalma ve manevi tazminat talebinde bulundukları ve yukarıda da belirtildiği üzere Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verildiği anlaşılmıştır. Dosyadaki 16/12/2011 tarihli operasyonel kiralama kontratının yapılan incelemesinde, kazaya karışan ... plakalı aracın, davalı ... A.Ş. tarafından diğer davalı ... Teknolojileri Elk. San.Tic.Ltd.Şti.'ye 26 aylığına uzun süreli olarak kiraya verildiği, trafik kazasının bu süre içerisinde gerçekleştiği tespit edilmiştir. Ayrıca ... plakalı aracın sürücüsü davalı ... vekili, cevap dilekçesinde müvekkilinin, davalı ... Teknolojileri Elk.San.Tic.Ltd.Şti.'nin çalışanı olduğunu açıkça belirtmiştir. Bu durumda, KTK'nın 3.maddesi gereğince davalı ... Teknolojileri Elk.San.Tic.Ltd.Şti. kaza yapan ... plakalı aracın işleteni olarak sorumlu olduğundan, davalılar vekilinin bu yöndeki istinaf iddia ve itirazı yerinde değildir. Davacıların desteği ...'in SGK'dan emekli aylığı aldığı ve kaza öncesinde demir doğrama ve kaynakçı ustası olarak aylık 1.800,00 TL net gelirle çalıştığı tanık beyanlarıyla sabit olmuştur. Mahkemece, tazminata esas net gelirinin belirlenmesi için Türk Metal Sendikasına yazılan yazıya verilen cevapta, müteveffanın muadili bir üyenin alabileceği net ortalama ücretin 3.060,00 TL olduğu belirtilmiştir. Aktüerya bilirkişi raporunda, müteveffanın SGK'dan aldığı aylık net maaşı ile çalıştığı şirketten aldığı aylık net maaşı toplamı dikkate alınarak, davacı eşin destekten yoksun kalma tazminatı hesaplanmıştır. Aktüerya raporunun yapılan incelemesinde, raporun, HMK'nın 279.maddesinde aranılan koşullara uygun olarak düzenlendiği, dosya kapsamına uygun ve denetime elverişli olduğu görülmüştür. Mahkemece de, aktüerya raporu doğrultusunda destekten yoksun kalma tazminatına hükmedilmesinde herhangi bir hata bulunmadığından, bu yöndeki iddia ve itiraz yerinde değildir. Adli Tıp Kurumu İstanbul Trafik İhtisas Dairesinin 19/01/2016 tarihli raporunda, kazanın meydana gelmesinde davalı sürücü ...'ın %80, dava dışı sürücü ...'ın %10 ve müteveffa ...'in %10 oranında kusurlu olduğu mütalaa edilmiştir. Müteveffa ... yolcu olduğundan ve ceza dosyasının bekletici mesele yapılmasını gerektirecek herhangi bir husus bulunmadığından, bu yöndeki istinaf iddia ve itirazı yerinde değildir. Müteveffanın içerisinde yolcu olarak bulunduğu 1997 model ... marka aracın arka koltuklarının kaza anında sökülmüş ve 10 adet 18 kg'lik dolu su damacanaları ile dolu olması, müteveffanın, su damacalarının bulunduğu arka bölümde seyahat etmesi, yakın akrabası olan dava dışı sürücünün ehliyetinin daimi olarak iptal edilmiş olması, kaza sonrasında müteveffanın araç içerisinde sıkışması gibi tüm hususlar bir bütün olarak değerlendirildiğinde; olayda TBK'nın 52.maddesinde düzenlenen müterafik kusur koşullarının oluştuğu kanısına varılmıştır. Başka bir deyişle, davalı vekilinin bu yöndeki istinaf iddia ve itirazı yerinde olduğundan, davacı eş için hükmedilen 63.597,50 TL destekten yoksun kalma tazminatından, Yargıtayın yerleşik içtihatları dikkate alınarak takdiren %20 oranında müterafik kusur indirimi yapılması gerekmekmiştir. Kazanın meydana geliş şekli, kusur oranları, müteveffanın müterafik kusuru, tarafların sosyal ve ekonomik durumları ile manevi tazminat müessesesinin amacı bir bütün olarak değerlendirildiğinde; davacılar lehine hükmedilen manevi tazminat miktarlarının fazla olduğu, dosya kapsamı ve manevi tazminat müessesesinin amacıyla bağdaşmadığı kanısına varıldığından, takdiren davacı eş ... için 20.000,00 TL, davacı ... için 15.000,00 TL, davacı ... için 15.000,00 TL manevi tazminata hükmedilmesi gerekmiştir. Bu bağlamda, HMK.353/1/b-2 maddesi gereğince davalılar ... ve ... Teknolojileri Elk. San.Tic.Ltd.Şti. vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne, İlk Derece Mahkemesi kararının düzeltilmesi amacıyla kaldırılmasına ve esas hakkında yeniden hüküm oluşturulmasına karar verilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere: A- Davalılar ... ve ... Teknolojileri Elk. San.Tic.Ltd.Şti. vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜ ile Yukarıda esas ve karar numarası belirtilen İlk Derece Mahkemesi kararının, HMK'nın 353/1-b/2. maddesi gereğince düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmek üzere KALDIRILMASINA, Buna göre: 1-Davacı ...'in destekten yoksun kalma tazminatı davasının kısmen kabulü ile 50.877,64 TL'nin davalılar ... Sigorta A.Ş. Yönünden dava tarihinden, ... Teknolojileri Elektronik San. Tic. Ltd. Şti. ve davalı ...'dan kaza tarihi olan 24/06/2013 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve mütesilsilen tahsili ile davacıya verilmesine, davacının fazlaya ilişkin isteminin reddine, 2-Davalı ... Kiralama A.Ş. ile ilgili destekten yoksun kalma davasının HMK 123. ve 150. maddesi gereğince açılmamış sayılmasına, 3-Davacı ...'in manevi tazminat davasının kısmen kabulü ile, 20.000,00 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar ... Teknolojileri Elektronik San. Tic. Ltd. Şti. ve davalı ...'dan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, davacının fazlaya ilişkin isteminin reddine, 4-Davacı ...'in manevi tazminat davasının kısmen kabulü ile, 15.000,00 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar ... Teknolojileri Elektronik San. Tic. Ltd. Şti. ve davalı ...'dan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, davacının fazlaya ilişkin isteminin reddine, 5-Davacı ...'in manevi tazminat davasının kısmen kabulü ile, 15.000,00 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar ... Teknolojileri Elektronik San. Tic. Ltd. Şti. ve davalı ...'dan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, davacının fazlaya ilişkin isteminin reddine, 6-Davalı ... Kiralama A.Ş. ile ilgili açılan manevi tazminat davasının HMK 123. Ve 150. Maddesi gereği açılmamış sayılmasına, 7-Destekten yoksun kalma talebi için alınması gereken 3.475,45 TL harçtan peşin alınan ve ıslah harcı toplamı 190,00.- TL harç düşüldükten sonra kalan 3.285,45 TL Bakiye ilam harcının davalılar ... Sigorta A.Ş., ... Teknolojileri Elektronik San. Tic. Ltd. Şti. ve ...'dan müştereken ve müteselsilen alınarak hazineye gelir kaydına, 8-Manevi Tazminat için alınması gereken 3.415,50 TL harçtan peşin alınan 795,00.- TL harç düşüldükten sonra kalan 2.620,50 TL Bakiye ilam harcının davalılar ... Teknolojileri Elektronik San. Tic. Ltd. Şti. ve ...'dan müştereken ve müteselsilen alınarak hazineye gelir kaydına, 9-TBK'nın 52.maddesi gereğince Davacı ...'in reddedilen destekten yoksun kalma tazminatı yönünden, davalılar lehine vekalet ücreti verilmesine yer olmadığına, 10-Davacı ... kendisini vekille temsil ettirdiğinden destekten yoksun kalma talebi için A.A.Ü.T.' ne göre hesaplanan 7.414,09 TL nispi vekalet ücretinin davalılar ... Sigorta A.Ş., ... Teknolojileri Elektronik San. Tic. Ltd. Şti. ve ...'dan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, 11-Davacılar kendilerini vekille temsil ettirdiğinden manevi tazminat talebi için A.A.Ü.T.'ne göre hesaplanan 7.300,00 -TL nispi vekalet ücretinin davalılar ... Teknolojileri Elektronik San. Tic. Ltd. Şti. ve ...'dan müştereken ve müteselsilen alınarak davacılara verilmesine, 12-Davalılar ... Teknolojileri Elektronik San. Tic. Ltd. Şti. ve ... kendilerini vekille temsil ettirdiğinden manevi tazminat talebi için A.A.Ü.T.' ne göre hesaplanan 7.300,00 TL nispi vekalet ücretinin davacılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davalılar ... Teknolojileri Elektronik San. Tic. Ltd. Şti. ve ...'a verilmesine, 13-Davalı ... Kiralama A.Ş. kendisini vekille temsil ettirdiğinden A.A.Ü.T.'ne göre hesaplanan (davacıların kazanılmış hakkı dikkate alınarak) 1.980,00 TL vekalet ücretinin davacılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davalı ... Kiralama A.Ş.'ye verilmesine, 14-Davacı tarafça yapılan toplam 2.227,75.-TL yargılama giderinin davalılar davalılar ... Sigorta A.Ş., ... Teknolojileri Elektronik San. Tic. Ltd. Şti. ve ...'dan alınarak davacıya verilmesine, 14-Davalı ... Kiralama A.Ş.'nin yapmış olduğu 59,00 TL yargılama giderinin davacılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davalı ... Kiralama A.Ş.'ye verilmesine, 15-Davalılar ... ve ... Teknolojileri Elektronik San. Tic. Ltd. Şti.'nin yapmış olduğu yargılama gideri olan 74,00 TL'nin kabul ve red oranı gözönünde tutularak 57,56 TL'sinin davacıdan alınarak bu davalılara verilmesine, 16-Davacı tarafından yapılan ve kullanılmayarak artan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
B-İSTİNAF İNCELEMESİ BAKIMINDAN; 1-Davalılar tarafından peşin olarak yatırılan istinaf karar harcının, istem halinde İlk Derece Mahkemesi tarafından kendisine iadesine, 2-İstinaf aşamasında davalılar tarafından yapılan 52,20 TL posta ve tebligat giderinden ibaret yargılama gideri ile 85,70 TL istinaf başvuru harcının davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, 3-İstinaf incelemesi duruşmalı yapılmadığından, vekalet ücretine hükmedilmesine yer olmadığına, 4-İstinaf için yatırılan gider avansından artan kısmın yatıran tarafa iadesine, Dair dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu, HMK'nın 362/1-a maddesi gereğince kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi.18/06/2020