MAHKEMESİ : ...ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen ... davası sonunda, yerel mahkemece davanın kısmen kabulüne ilişkin olarak verilen karar taraflarca yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ..."ın raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;

-KARAR-

Dava, ... isteğine ilişkindir.
Davacı, maliki olduğu 182 ada 43 ... sayılı taşınmazı davalı belediyenin ...ya vermek suretiyle tasarruf ettiğini ileri sürerek 01.06.2003 ile 31.03.3008 tarihleri arasında toplam 119.700-TL ...e karar verilmesini istemiştir.
Davalı, zamanaşımı itirazında bulunarak davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddianın sabit olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden, 182 ada 37 ... sayılı taşınmazın davalı ... adına kayıtlı iken, ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 10.06.1999 tarih, 1998/794 E, 1999/315 K sayılı karar ile ... kaydının iptaline karar verilip 609,58m2’lik kısmın ifraz edilerek davacı adına, kalan 279,42m2’lik bölümün davalı adına tesciline karar verildiği, kararın deracattan geçerek 13.09.2000 tarihinde kesinleştiği, daha sonra ifraz işlemi ile dava konusu 182 ada 43 ...in davacı adına, 42 ...in ise davalı ... adına tescil edildiği, 43 ... sayılı taşınmaz üzerinde trafo binası ile ... bahçesi bulunduğu anlaşılmaktadır.
Bilindiği gibi, öğretide ve gerekse yargısal uygulamalarda ifade edildiği üzere ..., diğer bir deyişle haksız işgal tazminatı, zilyet olmayan malikin, malik olmayan kötüniyetli zilyetten isteyebileceği bir tazminat olup, 08.03.1950 tarih 22/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında; fuzuli işgalin tarafların karşılıklı birbirine uygun iradeleri ile kurduğu ... sözleşmesine benzetilemeyeceği, niteliği itibarı ile haksız bir eylem sayılması gerektiği, haksız işgal nedeniyle oluşan zararın tazmin edilmesi gerekeceği vurgulanmıştır. ..., haksız işgal nedeniyle tazminat olarak nitelendirilen özel bir zarar giderim biçimi olması nedeniyle, en azı ... geliri karşılığı zarardır. Bu nedenle, haksız işgalden doğan normal kullanma sonucu eskime şeklinde oluşan ve kullanmadan kaynaklanan olumlu zarar ile malik ya da zilyedin yoksun kaldığı fayda (olumsuz zarar) ...in kapsamını belirler. Haksız işgal, haksız eylem niteliğindedir. (YHGK"nun 25.02.2004 gün ve 2004/1-120-96 sayılı kararı). 25.05.1938 tarih ve 29/10 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı ve Yargıtay"ın aynı yoldaki yerleşmiş içtihatları uyarınca ... davaları beş yıllık zamanaşımına tabi olup bu beş yıllık süre dava tarihinden geriye doğru işlemeye başlar.
Öte yandan, ... hesabı uzmanlık gerektiren bir husus olup, taşınmazın niteliğine uygun bilirkişi marifetiyle keşif ve inceleme yapılarak ve taleple bağlı kalınarak haksız işgal tazminatı miktarı belirlenmelidir. Alınan bilirkişi raporu, somut bilgi ve belgeye dayanmalı, tarafların ve hakimin denetimine açık, değerlendirmenin gerekçelerinin bilimsel verilere ve HMK"nın 266 vd. maddelerine uygun olmalıdır.
Bu nedenle, özellikle tarım arazilerinin haksız kullanımı nedeniyle ürün esasına göre talep varsa, bu konudaki resmi veriler, taşınmazın bulunduğu bölgede ekilen tarım ürünlerinin neler olduğu tarım il veya ilçe müdürlüğünden sorulmalı, ekildiği bildirilen ürünlerin ... talep edilen yıllara göre birim fiyatları ve dekara verim değerleri, hal müdürlüğünden ilgili dönem için getirtilmeli, bölgede münavebeli ekim yapılıp yapılmadığı, taşınmazın nadasa bırakılıp bırakılmadığı tespit edilmelidir.
Eğer, özellikle arsa ve binalarda ... esasına göre talep varsa, taraflardan emsal ... sözleşmeleri istenmeli, dava konusu taşınmaz ile emsalin somut karşılaştırması yapılmalı, üstün veya eksik tarafları belirlenmelidir.
İlke olarak, ... geliri üzerinden ... belirlenmesinde, taşınmazın dava konusu ilk dönemde mevcut haliyle serbest şartlarda getirebileceği ... parası, emsal ... sözleşmeleri ile karşılaştırılarak, taşınmazın büyüklüğü, niteliği ve çevre özellikleri de nazara alınarak yöredeki rayiçe göre belirlenir. Sonraki dönemler için ... değeri ise ilk dönem için belirlenen miktara ... artış oranının tamamının yansıtılması suretiyle bulunacak miktardan az olmamak üzere takdir edilir.
Somut olayda; davacının kullanımında bulunan trafo binasının ... hesabı dışında bırakılması gerekirken hükme esas alınan bilirkişi raporunda taşınmazın tamamı üzerinden ... hesaplamasının yapıldığı anlaşılmaktadır.
Hal böyle olunca, mahalinde yeniden keşif yapılarak davacıya ait trafo binası olarak kullanılan alanın belirlenmesi, davalının tasarrufunda bulunan kısmında da tereddüte yer bırakmayacak şekilde tespit edilerek yukarıda belirtilen ilkeler çerçevesinde ... hesabını içeren denetime elverişli uzman bilirkişi raporu alınması ve hasıl olacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ve eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.
Davacının temyiz itirazları yerinde değildir. Davalı vekilinin temyiz itirazları ise belirtilen nedenlerle yerindedir. Kabulüyle hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK"un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 25.09.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.