21. Hukuk Dairesi 2014/13710 E. , 2015/8742 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, borçlu olmadığının tespitine, haksız olarak ödenen meblağın tahsiline, ödenmemiş olan maaşın tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
K A R A R
Dava, davacının tarımsal faaliyette bulunduğu gerekçesiyle kesilen 6 aylık ölüm aylığı toplamı 2500,80 TL" nin ödenmesi ile kuruma haksız olarak ödediği 4800 TL" nin iadesi istemine ilişkindir.
Mahkemece, davacının davasının kabulü ile, davacının davalı kuruma 4980 TL borçlu olmadığının tespiti ile ödemiş olduğu 4980 TL prim borcu ile ödenmemiş olan 2500,80 TL maaşın davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacının 15.06.2000- devam eden ziraat odası kaydının bulunduğu, ziraat odası kaydına göre Tarım Bağ-Kur sigortalılığının 01.10.2008 tarihi itibariyle 03.07.2009 tescil tarihli bildirge ile başlatıldığı, 30.07.2009 tarihli ziraat odasından alınan muafiyet belgesine göre davacının tarım sigortalılığının 30.07.2009 tarihi itibariyle durdurulduğu, davacı 01.10.2008- 30.07.2009 tarihleri arasında zorunlu tarım bağ-kur sigortalısı olduğundan ölen babasından bağlanan ölüm aylığının kesildiği, davacının 02.11.2009 tarihinde prim ve ceza borçları karşılığı 1441 TL ödediği, 02.11.2009 tarihli tahsis talebine istinaden tekrar ölüm aylığı ödenmeye başlandığı anlaşılmıştır.
5458 sayılı Kanunun 15. maddesi ile 2926 sayılı Yasının “Sigortalı Sayılmayanlar” başlıklı 4. maddesinin (c) bendi değiştirilmiş olup “Yıllık tarımsal faaliyet gelirlerinden bu faaliyete ilişkin masraflar düşüldükten sonra kalan tutarın aylık ortalamasının 16 yaşından büyükler için tespit edilen asgari ücret tutarından az olduğunu beyan eden veya belgeleyenler sigortalı sayılmazlar.” hükmü getirilmiştir.
Uyuşmazlık, davacının 01.10.2008- 30.07.2009 tarihleri arasındaki zorunlu tarım bağ-kur sigortalılığının geçerli olup olmadığı, tarım sigortalılığı geçerli değilse kurum tarafından davacının haksız olarak kesilen maaş miktarı ile davacıdan haksız olarak tahsil edilen miktarın ne kadar olduğu noktasında toplanmaktadır.
Yapılacak iş, ihtilaflı dönemde davacının tarımsal faaliyetinin bulunup bulunmadığı hususunda ayrıntılı bir araştırma yapmak, davacının adına kayıtlı veya zilyetlikle edindiği tarım arazisi bulunup bulunmadığını araştırmak, ihtilaflı dönemdeki köy muhtarlarını ve yetecek kadar azayı tespit edip dinlemek, davacının tarım aleti, traktörü olup olmadığını tespit etmek, hayvan malvarlığı ve diğer tarımsal faaliyet nedeniyle elde edebileceği gelirleri olup olmadığını araştırmak, tarımsal faaliyetinin devam ettiğinin anlaşılması halinde Yıllık tarımsal faaliyet gelirlerinden bu faaliyete ilişkin masraflar düşüldükten sonra kalan tutarın aylık ortalamasının 16 yaşından büyükler için tespit edilen asgari ücret tutarından az olup olmadığını ilgili vergi dairesi ve Ziraat Odası aracılığı ile gerektiğinde bilirkişi raporu ile tespit ettirmek ve elde edilecek sonuca göre kurumdan davacıya hangi tarihte yeniden ölüm aylığı bağlandığı, tarım bağ-kur sigortalısı olduğu gerekçesiyle ödenmeyen toplam ölüm aylığı miktarının ne kadar olduğu, geriye yönelik ne miktarda aylığın davacı tarafından iade edildiği, davacının tarım bağ-kur sigortalılığı için prim ve ceza karşılığı olarak ne miktarda ödeme yaptığı sorularak sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin eksik araştırma sonucu yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 21/04/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.
