MAHKEMESİ :... Mahkemesi

DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili ve davalı ...Ş. vekili tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının kepçe operatörü olarak çalıştığını, davalı tarafça ... akdine haklı neden olmasızın son verildiğini beyan ederek ödenmeyen kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, fazla çalışma , ulusal bayram ve genel tatil ücret alacağı ile yıllık izin ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar Cevabının Özeti:
Davalılar vekili, davacının ... akdinin haklı nedenle sona erdirildiğini bu nedenle davanın reddini savunmuştur.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, davacının ... akdine davalı tarafça haklı nedenle son verildiği gerekçesi ile kıdem ve ihbar tazminatı talebinin reddine, ispatlanan diğer alacak taleplerinin kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davacı vekili ile davalılardan... Taahhüt A.Ş. vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davacının tüm davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2-Taraflar arasında fazla mesai ile ulusal bayram ve genel tatil ücret alacaklarının zamanaşımına uğrayıp uğramadığı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Zamanaşımı, alacak hakkının belli bir süre kullanılmaması yüzünden dava edilebilme niteliğinden yoksun kalmasını ifade eder. Bu tanımdan da anlaşılacağı üzere zamanaşımı, alacak hakkını sona erdirmeyip sadece onu eksik bir borç haline dönüştürür ve alacağın dava edilebilme özelliğini ortadan kaldırır.
Bu itibarla zamanaşımı savunması ileri sürüldüğünde, eğer savunma gerçekleşirse hakkın dava edilebilme niteliği ortadan kalkacağından, artık mahkemenin işin esasına girip onu incelemesi mümkün değildir.
Zamanaşımı, bir maddi hukuk kurumu değildir. Diğer bir anlatımla zamanaşımı, bir borcu doğuran, değiştiren ortadan kaldıran bir olgu olmayıp, doğmuş ve var olan bir hakkın istenmesini ortadan kaldıran bir savunma aracıdır. Bu bakımdan zamanaşımı alacağın varlığını değil, istenebilirliğini ortadan kaldırır. Bunun sonucu olarak da, mahkemece kendiliğinden göz önünde tutulamaz. Borçlunun böyle bir olgunun var olduğunu, kanunda öngörülen süre ve usul içinde ileri sürmesi zorunludur. Demek oluyor ki zamanaşımı, borcun doğumu ile ilgili olmayıp, istenmesini önleyen bir savunma olgusudur. Şu durumda zamanaşımı, savunması ileri sürülmedikçe, istemin konusu olan hakkın var olduğu ve kabulüne karar verilmesinde hukuksal ve kanuni bir engel bulunmamaktadır.
Hemen belirtmelidir ki, gerek ... Kanununda, gerekse Borçlar Kanununda, kıdem ve ihbar tazminatı alacakları için özel bir zamanaşımı süresi öngörülmemiştir.
Uygulama ve öğretide kıdem tazminatı ve ihbar tazminatına ilişkin davalar, hakkın doğumundan itibaren, mülga 818 sayılı Borçlar Kanunu"nun 125. maddesi uyarınca on yıllık zamanaşımına tabi tutulmuştur. 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren yeni 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 146. maddesinde de genel zamanaşımı 10 yıl olarak belirlenmiştir.
Tazminat niteliğinde olmaları sebebi ile sendikal tazminat, kötüniyet tazminatı, işe başlatmama tazminatı, 4857 sayılı ... Kanunu"nun; 5. maddesindeki eşit işlem borcuna aykırılık sebebi ile tazminat, 26/2 maddesindeki maddi ve manevi tazminat, 28. maddedeki belgenin zamanında verilmemesinden kaynaklanan tazminat, 31/son maddesi uyarınca askerlik sonrası işe almama sebebi ile öngörülen tazminat istekleri on yıllık zamanaşımına tabidir.
4857 sayılı Kanun"un 32/8 maddesinde, işçi ücretinin beş yıllık özel bir zamanaşımı süresine tabi olduğu açıkça belirtilmiştir. Ancak bu Kanundan önce tazminat niteliğinde olmayan, ücret niteliği ağır basan işçilik alacakları ise mülga 818 sayılı Borçlar Kanunu"nun 126/1 maddesi uyarınca beş yıllık zamanaşımına tabidir. 01.06.2012 tarihinden sonra yürürlüğe giren 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu"nun 147. maddesi ise ücret gibi dönemsel nitelikte ödenen alacakların beş yıllık zamanaşımına tabi olacağını belirtmiştir.
Somut olayda; davacının 15.05.1996 - 31.10.2013 tarihleri arasında çalıştığı ... sözleşmesinin 31.10.2013 tarihinde feshedildiği, davanın 22.11.2013 tarihinde açıldığı, davacının 04.06.2015 tarihinde verdiği ıslah dilekçesi ile davasını bilirkişi raporu doğrultusunda miktar yönünden ıslah ettiği anlaşılmıştır. Davalı ... şirketi süresinde verdiği cevap dilekçesiyle dava zamanaşımı savunmasında bulunmuştur. Davalı Belediye ise cevap dilekçesiyle davaya karşı zamanaşımı savunmasında bulunmamış ancak ıslaha karşı süresinde zamanaşımı savunmasında bulunmuştur. Bu durumda, davacının ıslah talebine karşı zamanaşımı savunmasında bulunan Davalı Belediye ve davaya karşı zamanaşımı savunmasında bulunan davalı şirket yönünden, davacının hak kazandığı işçilik alacaklarının yöntemine uygun biçimde ileri sürülen zamanaşımı itirazı değerlendirilerek davalıların sorumlu oldukları miktarların ayrı ayrı belirlenmesi gerekirken mahkemece zamanaşımı savunması dikkate alınmadan eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalıdır.
Sonuç: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine 03.10.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.