Davacılar ..., ..., ... ve ... ile davalılar Liberty Sigorta A.Ş. ve ... arasındaki dava hakkında ...Asliye Hukuk Mahkemesi’nden verilen 11/11/2014 gün ve 2013/669-2014/682 sayılı hükmün Dairemizin 08/11/2017 gün ve 2015/4635-2017/10238 sayılı kararı ile bozulmasına karar verilmiş olup, süresi içinde davalı Liberty Sigorta A.Ş. vekili tarafından kararın düzeltilmesi istenilmekle, dosya incelendi, gereği düşünüldü:

- K A R A R -

Davacılar vekili, murisin sürücüsü olduğu, davalı Liberty Sigorta ...ye zorunlu mali sorumluluk sigorta poliçesiyle, davalı ...Ş.ye ihtiyari mali sorumluluk sigorta poliçesiyle sigortalı aracın tek taraflı trafik kazası yapması sonucu murisin vefat ettiğini, müvekkillerinin murisin anne, baba ve kardeşleri olup destekten yoksun kaldıklarını beyanla, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 5.000,00 TL maddi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalılardan tahsilini talep etmiş, ıslah dilekçesiyle talebini 235.000,00 TL’ye yükseltmiştir.
Davalı Liberty sigorta A.Ş vekili, davanın reddini savunmuş, diğer davalı davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece, toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; davacı ..."ın davalılar Liberty sigorta ve ... sigorta şirketi aleyhine açtığı maddi tazminat davasının kabulüne, 98.423,45 TL tazminatın 5.000,00 TL"lik kısmına dava tarihinden itibaren 93.423,45 TL"lik kısmına ıslah tarihi olan 31/10/2014 tarihinden itibaren işleyecek faiziyle birlikte davalılardan... sigorta şirketi yönünden 5.000,00 TL ile sınırlı olmak kaydıyla davalılar Liberty sigorta ve ... sigorta şirketinden müteselsilen müştereken tahsili ile davacıya verilmesine, davacı ..."ın davalılar Liberty sigorta ve ... sigorta şirketi aleyhine açtığı maddi tazminat davasının kabulüne, 142.462,68 TL tazminatın 5.000,00 TL"lik kısmına dava tarihinden itibaren 137.462,68 TL"lik kısmına ıslah tarihi olan 31/10/2014 tarihinden
itibaren işleyecek faiziyle birlikte davalılardan ...sigorta şirketi yönünden 5.000,00 TL ile sınırlı olmak kaydıyla davalılar Liberty sigorta ve ... sigorta şirketinden müteselsilen müştereken tahsili ile davacıya verilmesine, davacılar ... ve ... davalılar aleyhine açtığı maddi tazminat davasının reddine karar verilmiş; hüküm, davalı Liberty Sigorta A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmiş, Dairemizin bozma ilamı üzerine davalı Liberty Sigorta A.Ş. vekili tarafından kararın düzeltilmesi talep edilmiştir.
1-Dosya içeriğine, Yargıtay ilamında benimsenen gerektirici sebeplere göre davalı Liberty Sigorta A.Ş. vekilinin sair karar düzeltme itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, trafik kazasından kaynaklanan ölüm nedeniyle maddi tazminat istemine ilişkindir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 91/1. maddesinde, “İşletenlerin, bu kanunun 85/1. maddesine göre olan sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere mali sorumluluk sigortası yaptırmaları zorunludur.”; 85/1 maddesinde, “Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün ünvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar.”; 85/son maddesinde ise, “İşleten ve araç işleticisi teşebbüsün sahibi, aracın sürücüsünün veya aracın kullanılmasına katılan yardımcı kişilerin kusurundan kendi kusuru gibi sorumludur.” hükümlerine yer verilmiş, Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının A-1. maddesinde de, “Sigortacı bu poliçede tanımlanan motorlu aracın işletilmesi sırasında bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına sebebiyet vermesinden dolayı 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’na göre işletene düşen hukuki sorumluluğu, zorunlu sigorta limitlerine kadar temin eder.” şeklinde ifade edilmiştir.
Yukarıda açıklanan madde hükümlerinden, Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası"nın; motorlu bir aracın karayolunda işletilmesi sırasında, bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına neden olması
halinde, o aracı işletenin zarara uğrayan 3. kişilere karşı olan sorumluluğunu belli limitler dahilinde karşılamayı amaçlayan ve yasaca yapılması zorunlu kılınan bir zarar sigortası türü olduğu anlaşılmaktadır.
Motorlu araçların işletilme tehlikesine karşı, zarar gören üçüncü şahısları korumak amacıyla getirilmiş olan bu düzenleme ile öngörülen sorumluluğun bir kusur sorumluluğu olmayıp sebep sorumluluğu olduğu, böylece araç işletenin sorumluluğunun sebep sorumluluğunun ikinci türü olan tehlike sorumluluğuna ilişkin bulunduğu öğretide ve yargısal içtihatlarla kabul edilmektedir (Fikret Eren, Borçlar Hukuku, 9. Bası, s. 631 vd.; Ahmet Kılıçoğlu, Borçlar Hukuku, Genişletilmiş 10. Baskı, s. 264 vd).
Kanun koyucu, 2918 sayılı KTK’nun 91. maddesiyle de; işletenin aynı Kanunun 85. maddesinin birinci fıkrasına göre olan sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere mali sorumluluk sigortası (Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası) yaptırma zorunluluğunu getirmiştir.
Hemen belirtilmelidir ki, işletenin sorumluluğu hukuki nitelikçe tehlike sorumluluğuna ilişkin bulunmakla, işletenin hukuki sorumluluğunu üstlenen zorunlu sigortacının 91. maddede düzenlenen sorumluluğu da bu kapsamda değerlendirilmelidir.
Karayolları Trafik Kanunu’nda zorunlu trafik sigortasına ilişkin olarak, sorumluluğun kapsamı yanında, bu kapsam dışında kalan haller de açıkça düzenlenmiştir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun “Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Dışında Kalan Hususlar” başlıklı 92. maddesinde:
“Aşağıdaki hususlar, zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamı dışındadır:
a) İşletenin; bu Kanun uyarınca eylemlerinden sorumlu tutulduğu kişilere karşı yöneltebileceği talepler,
b) İşletenin; eşinin, usul ve füruunun, kendisine evlat edinme ilişkisi ile bağlı olanların ve birlikte yaşadığı kardeşlerinin mallarına gelen zararlar nedeniyle ileri sürebilecekleri talepler,
c) İşletenin; bu Kanun uyarınca sorumlu tutulmadığı şeye gelen zararlara ilişkin talepler,
d) Bu Kanunun 105 inci maddesinin üçüncü fıkrasına göre zorunlu mali sorumluluk sigortasının teminatı altında
yapılacak motorlu araç yarışlarındaki veya yarış denemelerindeki kazalardan doğan talepler,
e) Motorlu araçta taşınan eşyanın uğrayacağı zararlar,
f) Manevi tazminata ilişkin talepler.”
hükmü ile, zorunlu trafik sigortacısının hangi zararlardan sorumlu olmadığı düzenleme altına alınmış; burada örnekseme yoluna gidilmeyip; tek tek ve tahdidi olarak sorumlu olunmayan haller sıralanmıştır.
Somut olayda davacı ...’nın maliki ve davalı Liberty Sigorta A.Ş.’nin zorunlu trafik sigortacısı olduğu aracı kullanan muris tek taraflı trafik kazası sonucu vefat etmiş, işleten- sigortalı davacı baba ... kendisi için kendi zorunlu trafik sigorta şirketi olan Liberty Sigorta A.Ş.’den destekten yoksun kalma tazminatı talep etmiş, mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir. Oysa ki yukarıdaki açıklamalar ışığında zorunlu trafik sigortasının amacı, trafik kazaları sonucu 3. kişilere verilecek zararların güvence altına alınmasıdır. 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu 92. maddesi ve Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının A.3.b maddesinde "işleten tarafından ileri sürülecek tazminat talepleri"nin teminat kapsamı dışında kalacağı hüküm altına alınmıştır. Buna göre işletenin, işleten olarak kendi sorumluluğunu üstlenen davalı zorunlu trafik sigortacısından tazminat talebinde bulunması mümkün değildir.
Bu durumda mahkemece öncelikle dava dilekçesinde talep edilen 5.000,00 TL ile ıslah dilekçesinde talep edilen 235.000,00 TL maddi tazminatın hangi davacı için ne kadar istendiğinin HMK’nın 31. maddesinde düzenlenen hakimin davayı aydınlatma ödevi doğrultusunda ayrı ayrı açıklattırılması ve sonucuna göre zorunlu trafik sigortacısı, işletenin üçüncü kişilere verdiği zararları teminat altına aldığından ve olayda davacı işleten ... davalı zorunlu trafik sigorta şirketi karşısında zarar gören üçüncü kişi konumunda bulunmadığından, davacı işleten ... Liberty Sigorta A.Ş.’den talep ettiği destekten yoksun kalma tazminatının reddine karar verilmesi gerektiğinin gözetilmemesi doğru olmayıp bu hususlar ilgili bozma ilamında sehven gözetilmediğinden davalı Liberty Sigorta A.Ş. vekilinin karar düzeltme talebinin kabulü ile hükmün bu nedenlerle de bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı Liberty Sigorta A.Ş. vekilinin sair karar düzeltme itirazlarının reddine, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı Liberty Sigorta A.Ş. vekilinin karar düzeltme itirazlarının kabulü ile, Dairemizin 2015/4635-2017/10238 sayılı bozma ilamına (2) nolu bent olarak yukarıdaki (2) nolu bendin yazılmasına ve yerel mahkeme hükmünün (2) nolu bentteki gerekçelerle de BOZULMASINA, Dairemizin 2015/4635-2017/10238 sayılı bozma ilamındaki (2) nolu bendin ise davacı ... yönünden hüküm ifade etmek kaydıyla (3) nolu bent olarak teselsül ettirilmesine, tashihi karar peşin harcın karar düzeltme isteyen davalı Liberty Sigorta A.Ş"ye geri verilmesine 9.10.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.