Danıştay 4. Daire 1993/5222 Esas 1994/6127 Karar Sayılı İlamı

Daire : DÖRDÜNCÜ DAİRE
Karar Yılı : 1994
Karar No : 6127
Esas Yılı : 1993
Esas No : 5222
Karar Tarihi : 20/12/994

KOMPLE TESİSLERDE YATIRIM TAMAMLANMADAN YATIRIMA KONU AKTİF DEĞERLERİN TOPLUCA DEVREDİLMESİ HALİNDE YATIRIM İNDİRİMİ NEDENİYLE ZAMANINDA TAHAKKUK ETTİRİLMEMİŞ OLAN VERGİLERİN, TAHAKKUK ETTİRİLEREK TAHSİL EDİLECEĞİ ANCAK CEZA UYGULANAMAYACAĞI HK.
Davacı limited şirketin Şanlıurfa'daki hazır beton tesisi yapımı için almış olduğu Yatırım Teşvik ve İndirik Belgesinin, sözü edilen yatırımın başka firmalara devredilmesi nedeniyle iptal edildiği ileri sürülerek yararlanılan yatırım indirimi istisnasından dolayı vergilendirilmeyen miktar üzerinden 1988 yılı için ikmalen kurumlar vergisi salınmış,
kaçakçılık cezası kesilmiştir. ...Vergi Mahkemesi … gün … sayılı kararıyla, konuyla ilgili yasal düzenlemelerin, yatırımların yarım bırakılmasını önlemek, teşvik belgesine sahip olan yatırımı başlatanlar veya devralanlar vasıtasıyla yatırımı tamamlanmasını sağlamak amacına yönelik olduğu, devir işleminin de yatırımın tamamlanması maksadıyla yapıldığı, toplam yatırımın üçte birine yatın bölümünün davacı şirket tarafından gerçekleştirildiği, dolayısıyle şirketin gerçekleştirdiği kısmi yatırım karşılığında yararlanması gereken yatırım indiriminin müeyyidesiz devir işlemi nedeniyle ortadan kalkmayacağı gerekçesiyle vergi ve cezayı kaldırmıştır. Davalı İdare, Gelir Vergisi Kanunu'nun ek 5.maddesiyle getirilen düzenlemeye göre, komple tesislerde yatırım tamamlanmadan yatırım konusu aktif değerlerin topluca satılması vea devredilmesi halinde yatırım indiriminden faydalanılama yacağını ileri sürmekte ve kararın bozulmasını istemektedir. 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununa 202 sayılı Kanun'la eklenen, ek 5.maddenin a/2 bendinde; komple tesislerde yatırım tamamlanmadan, diğerlerinde istimal ve istihsale başlanmadan yatırıma mevzu aktif değerlerin topluca satış veya devri halinde, yatırım indirimi dolayısıyla zamanında tahakkuk ettirilmemiş olan vergilerin tahakkuk ettirilerek tahsil olunacağı belirtilmiştir. Davacı şirket, Şanlıurfa'da hazır beton üretimi yapmak amacıyla 8.1.1987 tarihli Yatırım Teşvik ve İndirim Belgesi almıştır. Bu yatırımın, sözü edilen belgede de belirtildiği gibi komple yatırım niteliği taşıdığında kuşku yoktur. Şirket, makina parkı oluşturmak suretiyle,bir kısım yatırımı tamamlayarak, buna ilişkin indirimden yararlanmış,ancak arazi tahsis edilememesi ve maddi sıkıntıya düşülmesi nedeniyle Devlet Planlama Teşkilatına başvurarak teşvik belgesine konu yatırımın bir başka şirkete devrini talep etmiştir. Bunun üzerine, Devlet Planlama Teşkilatı, yatırıma ilişkin makina ve teçhizatı, inşaat ve taahhüt işiyle uğraşan iki şirkete devretmiş, davacı şirkete verilen, teşvik belgesini de iptal etmiştir. Bu durumda komple tesis niteliğindeki yatırımın tamamlanmadan devredildiği açık olduğuna göre, yukarıda sözü
edilen madde uyarınca, yatırım indirimi dolayısıyla zamanında tahakkuk ettirilmemiş olan vergilerin tahakkuk ettirilerek davacı şirketten istenmesinde hukuka aykırılık görülmemiştir.Ancak, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun ek 5.maddesinin (c) bendi hükmü karşısında, vergi ziyaı yatırım konusu aktif değerlerin yatırımla güdülen gaye dışında parça parça satılması halinde ortaya çıkabileceğinden uyuşmazlık konusu vergiye ceza uygulanmasında olanak bulunmamaktadır.
Bu değerlendirmelere göre yatırım tamamlanmadan, yatırıma konu aktif değerlerin topluca devri halinde, yatırım indirimi nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergilerin istenmesi, ancak bu vergilere ceza uygulanmaması gerekirken, konuyla ilgili yasal düzenlemelerin yatırımın tamamlanması amacına yönelik olduğu ve, davacı şirketin tamamladığı yatırıma ilişkin indirimden yararlanması gerektiği gerekçesiyle şirket adına yapılan czalı tarhiyatı kaldıran mahkeme kararında isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle Vergi Mahkemesinin … gün ve … sayılı kararının bozulmasına karar verildi.