BAM Hukuk Mahkemeleri İzmir 1. Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/623 Esas 2022/1118 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İZMİR
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/623 Esas
KARAR NO : 2022/1118

DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Zayi Nedeniyle)
DAVA TARİHİ : 13/08/2022
KARAR TARİHİ : 09/12/2022
KARAR YAZIM TARİHİ : 12/12/2022

Talep eden tarafından açılan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali) çekişmesiz yargı işinin mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda, tüm dosya incelendi.
İDDİA VE TALEP:
Talep eden vekili talep dilekçesinde özetle; Keşidecisi ... İnşaat Mühendislik Taah. Tur. Kuy. San ve Tic Ltd. Şti, lehdarı ... Gıda Paz. Turizm San. Ve Tic. Ltd. Şti olan 24.956,28TL bedelli, 31.08.2022 keşide tarihli, keşide yeri Manavgat olan, ... (...) Manavgat Şubesinin ... seri numaralı çek ile keşidecisi ... Turizm Ticaret A.Ş, lehdarı ... Gıda Paz. Turizm San. Ve Tic. Ltd. Şti olan 74.500TL bedelli, 30.09.2022 keşide tarihli keşide yeri Manavgat olan, ... (5140) Side Ticari Şubesinin ... seri numaralı çeklerin kargoda kaybolduğunu belirterek çeklerin zayi nedeniyle iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
TALEP:
Talep, 6102 sayılı TTK'nın 818/1(s). maddesi delaletiyle, aynı Kanunun 757. vd. maddelerine dayalı zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkindir.
DELİLLER:
-Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi'nin 25/08/2022, 05/09/2022 ve 16/09/2022 tarihli ilanlarına ilişkin gazete suretleri.
-... A.Ş'nin 04/10/2022 ve 11/10/2022 tarihli cevabı yazısı ve eki.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Talep, zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkin olup, HMK'nın 382/2(e)-6. hükmü gereğince çekişmesiz yargı işidir.
6102 sayılı TTK'nın 818. maddesi delaleti ile çekler bakımından iptal davaları açısından uygulanması gerekli TTK'nın 757 ve devamı maddelerinde iptal davası açma hakkı lehtar ve hamile tanınmış bir hak olup, TTK'nın 759/2. maddesi uyarınca, iptal isteminde bulunan kişi çek elinde iken zayi olduğuna dair inandırıcı bir şekilde gösteren delilleri mahkemeye sağlamak, senedin bir suretini ibraz etmek yahut da senedin esas içeriği hakkında bilgi vermekle yükümlüdür.
TTK'nın 763. maddesinde de "mahkemece dilekçe sahibinin poliçe elindeki ziyaa uğradığına dair verdiği açıklamaları inandırıcı bulduğu taktirde verilecek ilanla poliçeyi eline geçirene belirli bir süre içerisinde poliçeyi getirmeyi davet eder, aksi halde poliçenin iptaline karar verileceğini ihtar eder." hükmü düzenlenmiştir.
Zayi nedeniyle çek iptali davası açılabilmesi için öncelikle TTK'nın 780 ve 781. maddeleri uyarınca yasal unsurlara haiz bir çekin bulunması esastır. Bu unsurlara haiz olmayan bir belgenin kambiyo senedi vasfı taşımaması nedeniyle TTK hükümleri uyarınca zayi nedeniyle iptali istenilemez.
Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi'ne müzekkere yazılarak 6102 Sayılı TTK'nın 760. maddesi uyarınca çek üzerinde hak iddia edenlerin veya bu çeki elinde bulunduranların mahkememize müracaat etmeleri hususununu 3 kez ilan edilmesi istenilmiş, 25/08/2022, 05/09/2022 ve 16/09/2022 tarihlerinde usulüne uygun yapılan gazete ilanlarına rağmen TTK'nın 761. maddesine göre üç aylık yasal süre içerisinde talep konusu çeki elinde bulunduran kişilerin mahkememize iptali istenen çekle ilgili herhangi bir müracaatta bulunmadığı anlaşılmıştır.
Yukarıda yapılan açıklamalar ve dosya kapsamındaki deliller bir arada değerlendirildiğinde; zayi nedeniyle iptal isteminde amacın, keşidecinin mükerrer ödeme yapmasını önlemek ve kaybedilen kambiyo senedi yerine mahkemece verilecek iptal kararını keşideciye/muhataba ibraz etmek olduğu, çek iptali talebinde sonucunda verilen karar keşideci borçluya ibraz ile borçludan çek bedelinin tahsili imkanı sağladığı, talepte bulunma hakkının hamile ait olduğu, somut olayda talebe konu çeklerin içeriği hakkında bilgi sunulmasına göre talep edenin hamil olduğunun kabulü gerektiği, bu sebeple talepte bulunanın iş bu talepte bulunmasında hukuki yararı bulunduğu, söz konusu çeklerin zorunlu unsurları taşıdığı, çekleri elinde bulunduranların mahkememize müracaat etmeleri hususunda gerekli yasal ilanların usulüne uygun olarak yapıldığı, yasal süresi içerisinde iptali istenen çek hakkında mahkememize müracaat eden olmadığı, çeklerin talep edenin istemi dışında kaybolduğu-zayi olduğu konusunda kanaat oluştuğu, talep yönünden yasal bir engelin bulunmadığı ve diğer yasal şartların oluştuğu anlaşılmakla talep konusu çeklerin iptaline karar vermek gerektiği kanaatine varılarak aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Talebin KABÜLÜ ile,
-... A.Ş, Manavgat Şubesine ait keşidecisi ... İnşaat Mühendislik Taah. Tur. Kuy.San ve Tic. Ltd. Şti, lehtarı ve hamili ... Gıda Paz. Tur.San ve Tic. Ltd. Şti, 31/08/2022 keşide tarihli, 24.956,28 TL bedelli, ... seri numaralı çek ile,
-... A.Ş, Side Ticari/Merkez Şubesine ait keşidecisi ... Turizm Tic. A.Ş, lehtarı ve hamili ... Gıda Paz. Tur. San ve Tic. Ltd. Şti, 30/09/2022 keşide tarihli, 74.500,00 TL bedelli, ... seri numaralı çeklerin zayi nedeniyle ayrı ayrı İPTALİNE,
2-Ödeme yasağının kararın kesinleşmesine kadar devamına, karar kesinleştiğinde ... A.Ş, Manavgat Şubesi ve Side Ticari/Merkez Şubesine ayrı ayrı müzekkere yazılarak talep konusu çekler üzerine konulan ödeme yasağına ilişkin ihtiyati tedbir şerhinin kaldırılmasının İSTENİLMESİNE, ihtiyati tedbir nedeniyle yatırılan teminatın 6100 sayılı HMK'nın 392. maddesi gereğince işlem yapılarak talep edene İADESİNE,
3-Alınması gerekli harç peşin alındığından yeniden harç alınmasına YER OLMADIĞINA,
4-Mahkememizce bu yargılama nedeniyle yapılan yargılama giderlerinin talebin mahiyeti gereği talep edenin üzerinde BIRAKILMASINA,
5-6100 Sayılı HMK'nın 333. maddesi uyarınca talep eden tarafından yatırılan ve kullanılmayan gider avansının kararın kesinleşmesinden sonra talep edene İADESİNE,
Dair karar, HMK 341vd maddeleri gereğince tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içerisinde Mahkememize veya aynı nitelikteki başka yer Mahkemesine verilecek dilekçe ile İzmir Bölge Adliye Mahkemeleri nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere talep edenin yokluğunda açıkça okunup usulen anlatıldı.09/12/2022

Katip ...
E İMZA


Hakim ...
E İMZA