21. Hukuk Dairesi 2015/5722 E. , 2015/8387 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İş Mahkemesi
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davacı ve davalılardan Kurum vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ....tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
K A R A R
Dava, davacının 26/04/2004-01/12/2004 tarihleri arasında davalı işverene ait iş yerinde geçen ve Kuruma bildirilmeyen sigortalı çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemenin davanın reddine ilişkin önceki kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmiş ve dava dilekçesindeki istem ve mevcut delil durumuna göre yapılan inceleme ile Dairemizce, “Yapılacak iş, davacının çalıştığını iddia ettiği Tefal Mağazasının içinde bulunduğu .... Yönetimi tarafından gönderilen 13/09/2004 ve 24/09/2004 tarihli saat değişikliği yazılarını değerlendirerek sonucuna göre karar vermekten ibarettir.” denilerek bozulmuştur.
Mahkemece Dairemizin bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda; davanın kısmen kabulüne, 13/09/2004 - 30/11/2004 döneminde davacının davalı işyerinde asgari ücretle çalıştığının tespitine, fazla isteğin reddine karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacının 01/12/2004-05/04/2009 tarihleri arasında davalı şirkete ait 1042499 sicil numaralı işyerinden, 06/04/2009-30/09/2009 tarihleri arasında davalı şirkete ait 1063925 sicil numaralı işyerinden, 01/10/2009-04/02/2010 tarihleri arasında davalı şirkete ait 1042499 sicil numaralı işyerinden hizmet bildiriminin yapıldığı, dava konusu edilen dönem içinde yapılmış hizmet bildiriminin bulunmadığı, dava konusu döneme ait dönem bordrolarının getirtildiği, davacının bildirimi yapılan döneme ait bir kısmı imzalı ücret bordrolarının bulunduğu, davacının çalıştığını iddia ettiği Tefal Mağazasının içinde bulunduğu ... Yönetimi tarafından gönderilen 24/09/2004 tarihli saat değişikliği yazısını teslim alan mağaza kısmında Tefal Mağazasının karşısında davacının adı ve imzasının bulunduğu, aynı nitelikteki 13/09/2004 tarihli yazıda Tefal Mağazasının karşısında sadece imza bulunduğu, bu imzanın da diğer belgede bulunan imza ile benzerlik gösterdiği, bozmadan sonraki ilk celsede tanık dinlenmesine karar verildiği, ancak daha sonra tanık dinlenmeden ikinci celsede dava hakkında karar verildiği, davacının çalışmasının hangi tarihte başladığına dair davacı ve davalı tanıklarının beyanları arasında çelişki bulunduğu anlaşılmaktadır.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliğinin kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır.
Çalışma olusu her türlü delille ispat kazanabilirse de çalışmanın konusu niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş bordro tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555- 3.11.2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Yapılacak iş, dava konusu dönemi kapsayan tüm dönem bordrolarında ihtilaflı dönemin tamamında kayıtlı ve tarafsız tanıklar saptanarak bunların bilgilerine başvurmak, davacının tam olarak hangi tarihte çalışmaya başladığını belirlemek, tanık beyanları arasındaki çelişkiyi gidermek, ... Mağazasının içinde bulunduğu ... Yönetimi tarafından gönderilen 13/09/2004 ve 24/09/2004 tarihli saat değişikliği yazılarını değerlendirmek ve gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde ortaya koyduktan sonra davacının çalışmasının sürekli çalışma olduğu anlaşılırsa sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacı vekili ve davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz edenlerden davacıya iadesine
16/04/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.