BAM Hukuk Mahkemeleri Konya 1. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/70 Esas 2022/789 Karar Sayılı İlamı

T.C. KONYA . ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: ... E. - ... K.
T.C.
KONYA TÜRK MİLLETİ ADINA
. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ KARAR
ESAS NO :
KARAR NO :

BAŞKAN :
ÜYE :
ÜYE :
KATİP :

DAVACILAR : 1-
VEKİLLERİ :
2-
TEMSİL KAYYIMI:
DAVALI :
VEKİLLERİ :
DAVA : ALACAK
DAVA TARİHİ :
KARAR TARİHİ :
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH :

Davacılar tarafından davalı aleyhine açılan davanın yapılan yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
Davacılar vekili 08/02/2021 tarihli dava dilekçesi, 08/03/2021 tarihli 1. tavzih dilekçesi ve 23/06/2021 tarihli duruşmadaki 2. tavzih beyanlarıyla; davacılardan ... ile davalı Halil İbrahim Sürer'in, eşit hisseli ve münferit yetkili oldukları davacı ... Ltd. Şti.'yi kurduklarını, taraflar arasında zaman içerisinde meydana gelen ihtilaflar sonucu ayrılmaya karar verdiklerini, bu amaçla 13/03/2020 tarihli ayrılma protokolünü imzaladıklarını, davacı ...'in protokol gereklerini yerine getirmesine rağmen davalının protokole uygun hareket etmediğini, protokol gereğince davacı ...'e bırakılan davacı şirket alacaklarının bir kısımının davalı tarafından tahsil edildiğini, davacı ...'in bu nedenle 171.791 TL. zarara uğradığını, davalının protokol hükümlerine aykırı hareket etmesi nedeniyle davacılardan ...'e protokolden kaynaklanan 150.000 TL. cezai şart (cayma bedeli) de ödemesi gerektiğini, davacılardan ... Ltd. Şti. yönünden herhangi bir taleplerinin olmadığını, ayrılma protokolü ile taraflara bırakılan hak, alacak ve borçların davacı şirketin hak, alacak ve borcu olması nedeniyle bu şirketin de davacı gösterildiğini beyan ederek, davalının ayrılma protokolünü ihlal etmesinden kaynaklanan 150.000 TL. ile protokol gereğince ...'e bırakılmasına rağmen davalı tarafından tahsil edilen paralardan dolayı 171.191 TL. olmak üzere toplam 321.191 TL.'nin faizi ile beraber davalıdan alınarak davacılardan ...'e ödenmesine karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
Dilekçeler aşaması tamamlanmış, taraflara duruşma gününü bildirir davetiye tebliğ edilerek duruşma açılmıştır.
Davalı vekili, öncelikle ... Ltd. Şti. yönünden bir talep bulunmadığından davanın hukuki yarar yokluğu nedeniyle davanın reddine karar verilmesini, ...'in iddialarının doğru olmadığını, protokol gereğince tarafların birbirleri, eşleri ve çocukları hakkındaki şikayetlerden, icra takiplerinden ve davalardan feragat etmelerinin gerektiği halde ...'in protokolün bu hükmüne uymadığını, protokol gereğince davalıya bırakılan bir kısım makinelerin sürücü kartlarını davalıya teslim etmediğini, davacının da yetkisi olmadığı halde şirket adına bir kısım paraları tahsil ettiğini beyan ederek, davacılardan ...'in davasının da reddine karar verilmesini istemiştir.
Davacılar tarafından, taraflar arasındaki 13/03/2020 tarihli şirket ortaklarının ayrılma protokolü başlıklı protokol sureti, arabuluculuk son tutanağı aslı, tahsilat makbuzları ve tutanaklar fotokopileri ibraz edilmiş, taraflar arasındaki davalara ilişkin Konya . Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... E. sayılı davasına, Konya . Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... D.İş sayılı tespit dosyasına, ... E. sayılı davasına, ... E. sayılı davasına, Konya . Asliye Hukuk Mahkemesi'nin ... E. sayılı davasına, Konya . Asliye Ceza Mahkemesi'nin ... E. ... K. sayılı davasına, davacı şirket adına yapılan takibe ilişkin Konya . İcra Müdürlüğü'nün ... E. sayılı dosyasına ilişkin ilgili belge suretleri, tarafların müştereken ortak olduğu davacı şirkete ait banka hesap ekstreleri, davacı şirkete ait ticaret sicil kayıtları dosyamıza getirtilmiş, davacı tanıkları dinlenilmiş, bilirkişiden 01/03/2022 tarihli rapor alınmış, davacı şirkete temsil kayyımı tayini sağlanarak buna ilişkin Konya . Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... E. ... K. sayılı kesinleşmiş ilam sureti dosyamıza getirtilmiştir.
İncelenen dosya kapsamı ve toplanan deliller bir bütün halinde değerlendirildiğinde;
Dava, "Alacak" davasıdır.
Somut olayda ; davacılardan ..., her iki tarafın eşit oranda hisse ile hissedar ve aynı zamanda münferit yetkili oldukları davacı şirketteki ortaklığın sona ermesi amacıyla, taraflar arasında düzenlenen 13/03/2020 tarihli ayrılma protokolüne davalının aykırı hareket ettiği iddiasıyla, haksız tahsil edilen paralardan dolayı 171.791 TL.'nin ve protokole aykırılıktan dolayı cayma bedeli olarak 150.000 TL'nin faizi ile beraber davalıdan tahsili ile kendisine verilmesini istemiştir.
Davacılardan ... tarafından, protokole aykırı olarak tahsil edildiği ileri sürülen paralardan dolayı 171.791 TL.'nin davalıdan tahsili istenilmiş ise de;
6098 s. TBK'nin 97. maddesine göre, "Karşılıklı borç yükleyen bir sözleşmenin ifası isteminde bulunan tarafın, sözleşmenin koşullarına ve özelliklerine göre daha sonra ifa etme hakkı olmadıkça, kendi borcunu ifa etmiş ya da ifasını önermiş olması gerekir."
Taraflar arasındaki 13/03/2022 tarihli protokolün 9. maddesine göre tarafların, birbirleri, eşleri ve çocukları hakkındaki şikayetlerinden, başlattıkları icra takiplerinden ve açtıkları davalardan bu protokolün imzalandığı tarih itibariyle feragat edecekleri, vazgeçecekleri kararlaştırılmasına rağmen, davacılardan ...'in bu yükümlülüğe uymadığı ayrıca, protokolün 15. maddesi gereğince davacılardan ... üzerinde kalacak olan ... marka araçtan dolayı davacının davalıya 10.000 TL. nakit olarak ödeme yapmasının kararlaştırılmasına rağmen, bu yükümlülüğün de davacılardan ... tarafından yerine getirilmediği anlaşılmıştır.
Davacılardan ...'in, TBK'nin 97. maddesinde yer alan "ifada sıra" prensibi gereğince, kendi yükümlülüklerini eksiksiz olarak yerine getirmeden, karşı taraftan sözleşmenin ifasını isteyemeyeceği sonucuna varıldığından, davacılardan ...'in 171.791 TL.'lik alacağa hak kazanamadığı sonucuna varılmıştır.
Davacılardan ... tarafından, protokole aykırılık nedeniyle davalıdan 150.000 TL. cayma bedelinin (cezai şartın) tahsili de istenilmiş ise de;
6098 s. TBK'nin 179. maddesine göre, "bir sözleşmenin hiç veya gereği gibi ifa edilmemesi durumu için bir ceza kararlaştırılmışsa, aksi sözleşmeden anlaşılmadıkça alacaklı, ya borcun ya da cezanın ifasını isteyebilir.
Ceza, borcun belirlenen zaman veya yerde ifa edilmemesi durumu için kararlaştırılmışsa alacaklı, hakkından açıkça feragat etmiş veya ifayı çekincesiz olarak kabul etmiş olmadıkça, asıl borçla birlikte cezanın ifasını da isteyebilir.
Borçlunun, kararlaştırılan cezayı ifa ederek sözleşmeyi, dönme veya fesih suretiyle sona erdirmeye yetkili olduğunu ispat etme hakkı saklıdır."
Taraflar arasındaki 13/03/2020 tarihli protokolün 14. maddesine göre, "bu protokolün şartlarını yerine getirmeyen, cayan, güçlük çıkaran taraf 150.000 TL. tazminat ödeyecektir."
Davacılardan ...'in taraflar arasındaki protokol gereğince, davalının haksız tahsil ettiği bedellerin iadesini istemesi karşısında, sözleşmenin gereği gibi ifa edilmemesi nedeniyle 150.000 TL.'lik cezai şartı ayrıca isteyemeyeceği, 6098 s. TBK'nin 179. maddesi gereğince ya borcun ifasının ya da cezai şartın istenilmesinin mümkün olduğu, her ikisinin birden istenilmesinin ancak sözleşmede açık hüküm olması halinde söz konusu olabileceği, taraflar arasındaki protokolde de bu yönde bir hüküm bulunmadığı anlaşıldığından, davacılardan ...'in protokolün 14. maddesinde yazılı "cezai şarta" da hak kazanamadığı sonucuna varılmıştır.
6098 s. TBK'nin 97. ve 179. maddelerindeki her iki düzenlemenin özel kanunlardaki dava şartı niteliğinde olduğu kanaatine varılmış, davacılardan ...'in hem 171.791 TL.lik, hem de 150.000 TL.lik alacak taleplerine ilişkin davasının dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddine karar vermek gerekmiştir.
Davacılardan ... Ltd. Şti.'nin davası yönünden yapılan değerlendirilmede ise;
Davacılar vekilinin 08/03/2021 tarihli 1. tavzih dilekçesi ve 23/06/2021 tarihli duruşmadaki 2. tavzih beyanlarıyla, davacılardan ... Ltd. Şti. yönünden herhangi bir taleplerinin olmadığını, davalıdan tahsilini istedikleri alacağın davacılardan ...'e verilmesini istediklerini beyan etmesi karşısında, davacılardan ... Ltd. Şti. adına usulüne uygun bir dava açılmadığı, usulüne uygun bir talep bulunmadığı anlaşılmıştır.
6100 s. HMK'nin 119/1-ğ maddesine göre, açık bir şekilde talep sonucu, dava dilekçesinde bulunması gereken zorunlu unsurlardandır. Yine 6100 s. HMK'nin 119/2. maddesine göre de, bu eksikliğin giderilmesi için mahkeme tarafından davacıya 1 haftalık kesin süre verilmesi ve bu süre içinde eksikliğin tamamlanmaması hâlinde de davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi gerekmektedir.
Ancak, davacı tarafın tavzih beyanlarına göre bu eksikliğin giderilmesi için davacı tarafa süre verilmesinin de gerekmediği anlaşılmış, davacılardan ... Oto Ltd. Şti'nin davasının 6100 s. HMK'nin 119/1-ğ ve 119/2. maddeleri gereğince açılmamış sayılmasına karar vermek gerekmiş ve oluşan vicdani kanaat ile aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan gerekçelerle ;
1-Davacılardan ... ... Tic. Ltd. Şti'nin davasının 6100 s. HMK'nin 119/1-ğ ve 119/2. maddeleri gereğince AÇILMAMIŞ SAYILMASINA,
2-Davacılardan ...'in davasının Özel Kanunlarda yer alan dava şartı yokluğu nedeniyle USULDEN REDDİNE,
3-Her iki davacının davasından dolayı peşin alınan 5.485,14 TL. nispi karar ve ilam harcından, her iki davacının davasından dolayı ayrı ayrı alınması gereken 80,70'er TL. (toplam: 161,40 TL.) maktu ret karar ve ilam harcının mahsubu ile kalan 5.323,74 TL. harcın istek halinde davacılara (eşit oranda) iadesine,
4-Davacılar tarafından yapılan yargılama giderleri ile gerekçeli kararın tebliği için davacılar avansından yapılacak yapılacak yargılama giderlerinin davacılar üzerinde bırakılmasına,
5-Davalı tarafından yapılan bir yargılama gideri tespit edilemediğinden bu hususta bir karar verilmesine yer olmadığına,
6-Karar tarihi itibariyle yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin 7/1 ve 7/2. maddesi uyarınca;
a) Davacılardan ... Tic. Ltd. Şti'nin davasından dolayı, davalı vekilleri için 9.200 TL. maktu vekalet ücretinin davacılardan ... Tic. Ltd. Şti'den alınarak davalıya verilmesine,
b) Davacılardan ...'in davasından dolayı, davalı vekilleri için (ve dava değerinin 321.791 TL. olduğunun kabulü ile) 9.200 TL. nispi vekalet ücretinin davacılardan ...'den alınarak davalıya verilmesine,
7-Arabuluculuk görüşmelerinden dolayı Hazine tarafından (suçüstü ödeneğinden) yapılan 1.320 TL. yargılama giderinin, davacılardan (eşit oranda) alınarak Hazine'ye gelir kaydına, bu amaçla 492 s. Harçlar Kanunu'nun 28/a maddesi gereğince harç tahsil müzekkeresi yazılmasına,
8-Mahkememizin bu gerekçeli kararının kesinleşmesinden önce temsil kayyımı ücreti olarak depo edilen bedelin bitmesi halinde, her iki davacıya (... yönünden vekiline, davacı şirket yönünden ise şirket adresine yapılacak tebligat ile) bu hususun Mahkememiz tarafından yazılı veya (yeterli olursa sözlü olarak) tebliğ edilerek, 6'şar aylık ücretler karşılığında ilave 6.000 TL. ücretin yatırılmasının istenilmesine, ücret yatırılmadığı takdirde depo edilen ücretin bittiği tarih itibariyle ayrı bir karar verilmeksizin ve ilgililere tebligat yapılmaksızın temsil kayyımı ...'ın görevinin sona ermiş sayılacağının ve görevin sonlanmış sayılacağı tarihten itibaren de davacı şirketin temsilcisiz kalacağının, karar kesinleşinceye kadar uygulamanın bu şekilde tekrarlanacağının her iki davacı tarafa ihtarına (bu gerekçeli kararın tebliği ile birlikte ihtaratın yapılmış sayılmasına),
9-Temsil kayyımı ...'ın, görevlendirildiği tarihten itibaren 5. ayın sonunda, temsil kayyımı ücretinin yeterli olup olmadığı ve görevine devam edip etmeyeceği konusunda Mahkememiz kalemini uyarmasına, aksi halde avansın yetersizliği nedeniyle sonraki dönemler için kendisine Mahkememizce ödeme yapılamayabileceğinin ihtarına (bu gerekçeli kararın tebliği ile birlikte ihtaratın yapılmış sayılmasına),
10-Davacılar tarafından yatırılan gider avansından artan kısmın (temsil kayyımının ücretleri hariç), 6100 s. HMK.nun 333. maddesine göre karar kesinleştiğinde ve re'sen davacılara (eşit oranda) iadesine,
Dair ; davacılardan ... vekili ile davacılardan ... Ltd. Şti. temsil kayyımının ve davalı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 6100 s. HMK'nın 345. maddesi gereğince ( 2 ) hafta içerisinde, Konya BAM ilgili Hukuk Dairesi Başkanlığına sunulmak üzere Mahkememize verilecek dilekçe ile istinaf yolu açık olmak üzere ve oy birliğiyle verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.14/12/2022

Başkan Üye Üye Katip