21. Hukuk Dairesi 2014/22165 E. , 2015/8175 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine, primi ödenmiş sigortalılık sürelerini iptal eden Kurum işleminin iptaline karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalılardan Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
Dava; davacının 01.05.2000 - 15.06.2000 ve 17.03.2004 - 31.03.2005 tarihleri arasında, davalı işyerinde geçen ve Kuruma bildirilen, ancak Kurum tarafından davalı işyerinin ve buna bağlı olarak davacı çalışmasının gerçek olmadığı gerekçesi ile iptal edilen hizmet süresinin tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulü ile yazılı şekilde karar verilmiş ise de, bu sonuca eksik araştırma ve inceleme ile gidilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davalı ... Metal Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketinin 16.2.1994 tarihinde tescil edildiği, 1.4.1994 tarihinde 506 sayılı Kanun kapsamına alındığı, Kurumca sahte olduğu iddia olunarak aynı tarih itibari ile Kanun kapsamından çıkarıldığı, 16.2.1994 – 17.8.2005 tarihleri arasında vergi kaydı olduğu, davalı işverence davacı adına 01.05.2000 ve 17.03.2004 tarihli işe giriş bildirgesinin verildiği, davalı işyerinden davacının 01.05.2000- 15.06.2000 ve 17.03.2004- 31.03.2005 tarih aralığındaki çalışmalarının bildirildiği, Sosyal Güvenlik Kurumu Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı"nın 30.6.2008 tarihli 38-İR: 33 no"lu raporunda; “davalı işyerinin adresinde yapılan araştırmada davalı işyerinin uzun yıllardır bu adreste faaliyetinin olmadığı, bu adreste başka işverenlerin çalışmasının olduğu, buna göre davalı işyerinin sahte olduğu kanaatine ulaşıldığı, ilgililer hakkında suç duyurusunda bulunulması, bu işyerinden yapılan bildirimlerin iptal edilmesi gerektiğinin” belirtildiği, davalı ... Metal San. Tic. Ltd. Şti.’nin ortağı olan ... hakkında; Resmi Belgede Sahtecilik Suçu ile ilgili ceza soruşturması yapıldığı, ancak
zamanaşımı süresi geçtiğinden Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar verildiği, davalı Kurumun ihbarı üzerine; tanık ..., işyeri sahibi ..., çalışanlar ..., ... hakkında resmi evrakta sahtecilik suçundan (sahte olarak kurulan ... Şirketinde çalışma gösterildiğinden) dava açıldığı, Mahkemece tanık beyanları ve dosyadaki bilgilere göre ... Metal San. Tic. Ltd. Şti.’nin 2005 yılından önce adresinde olduğu, sanıkların dava konusu bildirilen sigortalılıklarının 2001-2004 arasına ilişkin olduğu, zamanaşımı süresinin geçtiği, müfettiş raporunun maddi olgulara dayanmadığı, kanaat niteliğinde olduğu, ... Metal San. Tic. Ltd. Şti.’nin 2005 yılından sonra çalışmasının olmadığı, buna göre bu tarihten sonraki çalışmalar yönünden suç duyurusunda bulunulması gerektiği belirtilerek, zamanaşımı dolayısıyla davanın ortadan kaldırılmasına karar verildiği anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık, davalı Kurum tarafından iptaline karar verilen hizmet sürelerinin fiili ve gerçek olduğunun, başka bir anlatımla, davacının 1.12.2003 - 29.11.2007 tarihleri arasında davalı işyerinde hizmet akdine tabi olarak çalıştığının tespiti istemine ilişkindir.
Somut olayda; işyerinin ihtilaflı dönemdeki elektrik sarfiyatının ilgili elektrik dağıtım şirketinden sorularak elektrik tüketim miktarlarına bakılmadığı, şirketin defter ve belgelerinin incelenmediği, davalı şirketin, ... Demir Çelik Fabrikasından yarı hamur halde demir alarak işlediği ve bunları alıcılara sattığı iddia olunduğundan gerçekten böyle alım olup olmadığı, var ise alındığına ilişkin faturalar olup olmadığı, alınan demirlerin nerede, kim tarafından ve ne şekilde işlendiği, ayrıca işlendikten sonra kime satıldığı, buna ilişkin faturaların olup olmadığı hususunda ilgili yerlerden araştırma yapılmadığı görülmüştür.
Resmi belge niteliğinde olan müfettiş raporu ile davalı işyerinin aktif çalışması olmadığından Vergi Dairesince vergi kaydının terkin olunduğu anlaşılmaktadır. Davacı tarafından davalı işyerinin faaliyetlerini yürüttüğüne dair dosyaya delil ibraz edilememiştir. Buna göre davacının çalışma olgusunun tereddüte yer bırakmayacak şekilde ispatlanamadığı anlaşılmıştır.
Yapılacak iş; yukarıda yazılı olan şekilde ayrıntılı araştırma yapılarak davalı işyerinin dava konusu dönemde aktif olup olmadığını araştırmak, işyerinin aktif olduğunun tespitinden sonra davacının gerçek ve fiili çalışması olup olmadığına ilişkin araştırma yapmak ve gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde kanıtladıktan sonra sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 14/04/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.