10. Hukuk Dairesi 2016/9888 E. , 2018/7291 K.
"İçtihat Metni"
Mahkemesi :İş Mahkemesi
Davanın yasal dayanağı, 30.06.2007 tarihinde vefat eden davacı Kurum sigortalısı Selahattin Öner’in haksahibi mirasçılarına bağlanan gelirlerin davalıdan rücuan tahsiline yönelik 1479 sayılı Yasanın 63.maddesidir.
Mahkemece, “...sigortalının ölümü nedeniyle hak sahiplerine yapılan ödemelerle ilgili açılan bu dava ile herhangi bir işçi işveren ilişkisinden kaynaklanan bir iş kazası söz konusu olmadığından, ceza yargılamasını gerektiren haksız bir fiilden kaynaklanan tazminat talebi söz konusu olmadığından mahkememizin görevsizliğine” denilmek suretiyle, iş mahkemesinin görevli olmadığı gerekçesi ile görevsizlik kararı verilmiştir.
Mahkemelerin görevi ve yargı yolu "yasa" ile belirlenmiş olup, kamu düzenine ilişkin olduğundan yargılamanın her safhasında mahkemece resen nazara alınır.(HMK 1. madde)
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 1. maddesine göre, "Mahkemelerin görevi, ancak kanunla düzenlenir. Göreve ilişkin kurallar, kamu düzenindendir." 114/c maddesine göre, mahkemenin görevli olması dava şartıdır. 115. maddesine göre, "Mahkeme, dava şartlarının mevcut olup olmadığını, davanın her aşamasında kendiliğinden araştırır. Taraflar da dava şartı noksanlığını her zaman ileri sürebilirler. Mahkeme, dava şartı noksanlığını tespit ederse davanın usulden reddine karar verir." Bu yasal çerçevede, görev konusunun, mahkemelerce her aşamada resen gözetilmesi gerekir.
Dava konusu uyuşmazlık konusu dönemde yürürlükte olan 1479 sayılı Kanunun 70.maddesi; “Bu Kanunun uygulanmasından doğan uzlaşmazlıklar, yetkili iş mahkemelerinde veya bu davalara bakmakla görevli mahkemelerde görülür.” hükmünü içermektedir.
Öte yandan, İş Mahkemeleri, 5521 sayılı Kanun ile kurulmuş istisnai nitelikte, esas olarak iş ve sosyal güvenlik hukuku uygulamasından kaynaklanan bireysel ve toplu hak uyuşmazlıklarını çözen özel mahkemeler olup, bu kapsamda Sosyal Güvenlik Kurumu"nun prim ve diğer alacaklarının hesaplanması, sigortalı olma hakkının kazanılması ya da kaybedilmesi, gelir/aylık bağlanması, işçilik alacaklarının belirlenmesi gibi kendi içinde bütünlük ve uzmanlık gerektiren konular görev alanına girmektedir.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 101. maddesinde ise, “bu Kanun hükümlerinin uygulanmasıyla ilgili ortaya çıkan uyuşmazlıklar iş mahkemelerinde görülür” düzenlenmiştir.
Somut olayda, kurum sigortalısının haksahiplerine bağlanan gelirlerin davalıdan rücuan tahsili istemi üzerine, eldeki dava açılmıştır. Davanın yasal dayanağı gözetildiğinde, davaya bakma görevi iş mahkemelerine ait olduğundan mahkemenin görevsizlik kararı yerinde değildir. Mahkemece işin esasına girilerek esasa ilişkin bir karar vermek gerekirken görevsizlik kararı verilmesi usul ve yasaya aykrı olup bozma nedenidir.
O halde, davacı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
S O N U Ç: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 01.10.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.
