BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 18. Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/27 Esas 2022/901 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
18. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/27 Esas
KARAR NO : 2022/901
DAVA : Tanıma ve Tenfiz
DAVA TARİHİ : 10/01/2022
KARAR TARİHİ : 22/12/2022


DAVA: Davacı vekili mahkememize ibraz etmiş olduğu dava dilekçesinde, Müvekkili ..., davalı ... İnşaat ve dava dışı ... İnşaat ... (... ...) aleyhine, Milletlerarası Ticaret Odası'nda tahkim süreci başlattığını, yapılan yargılama neticesinde ... sayılı dosya hakkında üç kişiden oluşan hakem heyetinin 20.09.2021 tarihinde nihai kararını verdiğini, bu karar gereğince, ödeme yapılması için, ... Noterliğinden ihtarname gönderildiğini ancak ... İnşaat'ın verdiği cevap ihtarnamesinde hakem kararının kabul edilebilir olmadığı yönünde gerçeğe aykırı iddia ileri sürdüğünü, bu nedenle tenfiz davasının açıldığını müvekkili ..., davalı ... İnşaat'ın 2013 yılında Türkmenbaşı Uluslararası Limanı'nın tasarım ve inşasına ilişkin Türkmenistan Cumhuriyeti yetkili makamlarıyla sözleşme akdettiğini, ... İnşaat ile dava dışı ... ...'nin 7.04,2016 tarihli Mühendislik, Tedarik, Kurulum ve Devreye Alma Sözleşmesi akdettiklerini, sözleşmeden doğan uyuşmazlıkların MTO Tahkim Kurallarına uygun şekilde yürütülecek tahkim yargılaması ile çözümleneceği konusunda anlaştıklarını, söz konusu tahkim şartında özetle: “sözleşmeden doğan, sözleşmeyi içeren veya sözleşmeyle ilgili uyuşmazlıkların, ihtilafların ve taleplerin tümünün münhasıran tahkim yoluyla MTO kuralları uyarınca üç hakem tarafından ele alınarak çözüleceğini, nihai hükme bağlanacağını, tahkim yerinin Cenevre/İsviçre olacağını ve tahkim dilinin İngilizce olacağının belirtildiğini, müvekkili ...'ye yapılacak ödemeyi teminat altına almak için davalı ... İnşaat ile müvekkili ... arasında Ana Şirket Garantisi'nin imzalandığını, Ana Şirket Garantisi'nin 3. maddesinde tahkim şartının yer aldığını, ve Ana Şirket Garantisi'inden doğan uyuşmazlıkların MTO tahkim kurallarına göre çözümleneceğini, tahkim şartında özetle: “bu garantiden veya bu garantinin ihlalinden doğabilecek, bunlarla ilişkili veya bunlarla bağlantılı, karşılıklı uzlaşmayla gecikme olmaksızın çözülemeyen tüm uyuşmazlık, ihtilaf ve/veya anlaşmazlıkların, tahkim yoluyla, Cenevre/İsviçre'de ... Milletlerarası Tahkim Divanı'nın usul kuralları uyarınca, üç hakem tarafından çözüleceğini, yargılama dilinin İngilizce olduğu tahkimle verilen karar üzerine hükmün lehdar, borçlu ve garantör için nihai ve bağlayıcı olacağını, bu kararın arzu edilmesi halinde yetkili herhangi bir mahkemeye sunulabileceğini veya tenfiz kararı için yetkili mahkemeye başvuru yapılabileceğinin” belirtildiğini, müvekkili ...'nin sözleşme kapsamındaki yükümlülüklerini eksiksiz olarak yerine getirdiğini, ancak sözleşmeden doğan alacağın müvekkili ...'ye ödenmediğini, ödemenin yapılması için davalı ... İnşaat'a ihtarname gönderildiğini, müvekkili ...'nin 25.07.2019 tarihinde ... İnşaat ve ... ... aleyhine tahkim yargılaması başlattığını, hakemlerin oybirliğiyle 20.09.2021 tarihinde karar verdiğini, hakem kararında, vadesi gelmiş alacaklar bakımından borçluların müteselsilen sorumlu olduklarına karar verildiğini, hakem kararının tarafların anlaşmasına uygun olarak İsviçre'de verilmiş yabancı bir hakem kararı olduğunu beyan ettiğini, müvekkili ..., dava dilekçesinde ayrıca hakem kararının tenfizi şartlarının, 5718 sayılı MÖHUK ve 1958 tarihli Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizine İlişkin BM. Konvansiyonunda düzenlendiğini, hakem kararının tenfizinin reddi şartlarının New York Konvansiyonun 5. maddesinde düzenlendiğini, müvekkili ... lehine verilen hakem kararı bakımından söz konusu ret sebeplerinin hiçbirinin bulunmadığını, müvekkili Bedesehi ile davalı ... İnşaat arasındaki tahkim anlaşmasının yazılı olduğunu, tahkim anlaşmasının şekli anlamda geçerli olduğunu, tahkim anlaşmasının maddi geçerliliğinin ise New York Konvansiyonu m. 5/ 1-a gereği hakem kararının verildiği ülke hukukuna belirlenmesi gerektiğini, hakem kararının İsviçre'de tesis edildiğini bu nedenle tahkim anlaşmasının maddi geçerliliğinin İsviçre hukukuna göre belirlenmesinin gerektiğini, tahkim anlaşmasında, Ana Şirket Garantisi'nden doğacak uyuşmazlıkların Cenevre Milletlerarası Tahkim Divanı'nın usul kuralları uyarınca çözüme kavuşturulacağı yönünde bir ifade geçiyor olsa da davalı tarafça uyuşmazlığın, MTO tahkim kurallarına göre çözümlenmesine itiraz edilmediğini, hakem kararında tahkim anlaşmasında yer alan bu ifadenin davalı tarafından tartışma konusu yapılmadığını, tahkim anlaşması uyarınca yetkilendirilen hakem heyetinin yetkili olduğunu, tahkim anlaşmasının geçerli olduğunu, kaldı ki davalı ... İnşaat'ın, hakem heyeti huzurunda tahkim anlaşmasının geçersizliğine ilişkin bir iddia ileri sürmediğini, aksine aynı hakem heyeti nezdinde karşı dava açtığını ve talepte bulunduğunu, bu nedenle davalı ... İnşaat'ın tahkim anlaşmasının geçersiz olduğu yönünde bir iddia ileri sürmesinin mümkün olmadığını, tenfizi talep edilen hakem kararının adil yargılarıma hakkına uygun, tarafların eşitliği ilkesinin gözetildiği bir tahkim yargılaması olduğunu, tahkime başvurulduğunun davalıya usulüne uygun olarak bildirildiğini, davalıya taraf hakemini serbestçe tayin etme hakkının verildiğini, hakemlerin beyanlarına karşı yorum yapma imkanının müvekkili ...'ye ve davalı ... İnşaat'a eşit olarak verildiğini, davalının tahkim yargılamasında temsil edildiğini, davalıyı temsil eden vekillerin üç gün süren tahkim duruşmalarına katıldığını, tahkim yargılaması boyunca iddia ve savunmaları serbestçe ileri sürdüklerini, hakem kararının, hakemlerin yetkileri içinde verildiğini çünkü tahkim anlaşmasında tarafların, Ana Şirket Garantisi'nden veya Ana Şirket Garantisi'nin ihlalinden doğabilecek, bunlarla ilgili uyuşmazlıkların tahkim yoluyla çözüleceğini kararlaştırdıklarını, hakem heyetinin müvekkili ...'nin, davalıya karşı talepleri hakkında karar verme yetkisinin olduğunu, bu hususla ilgili olarak hakem kararında: “davacının, davalı 2'ye (... İnşaat'a) karşı taleplerinin tamamen Ana Şirket Garanti sözleşmesinin yetkisi kapsamında olduğunu, (...) bu nedenle Ana Şirket Garanti sözleşmesi tahtında yetkili olduğuna karar verdiği” ifadesine yer verildiğini, hakem heyetinin teşekkülünün Milletlerarası Ticaret Odası (MTO) tahkim prosedürüne uygun şekilde yürütüldüğünü, hakem kararına dayanak olan tahkim anlaşmasında yer alan, “bu tahkimle verilen karar üzerine hüküm, lehtar, borçlu ve garantör için nihai ve bağlayıcı olacaktır” ifadesine binaen hakem kararının bağlayıcı olduğunu, hakem kararına karşı İsviçre Milletlerarası Özel Hukuk Kanunu m. 190 gereği 30 gün içinde iptal davasına başvurulmadığından, hakem kararının İsviçre hukukuna göre iptal edilmemiş olduğunu ve icrasının askıya alınmadığını, tenfizi talep edilen hakem kararının tahkime elverişli konuda verildiğini, tenfiz talebine konu uyuşmazlığın, ticari bir ilişkiden doğduğunu, hakem heyetinin verdiği hakem kararında, davalıyı (... İnşaat), müvekkili davacıya (...) olan
borçlarından ötürü müteselsilen sorumlu tuttuğunu, davalının da tahkim yargılaması sırasında hiçbir zaman bunun aksini iddia etmediğini, hakem kararının, tenfiz devleti olan Türk hukukunun kamu düzenine aykırı olmadığını, hakem kararının, New York Konvansiyonunda sayılan tenfiz talebinin reddi sebeplerinin hiçbirine girmediğini, aksi durumun ispat yükünün davalı taraf üzerinde olduğunu, hakem kararının esastan inceleme yasağının bulunduğunu belirterek açıklanan nedenlerle hakem kararının tenfizine karar verilmesine hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde, davacı tarafın, hakem kararının ve tercümesinin usulüne uygun onanmış örneği ile tahkim anlaşmasını dosyaya sunmadığını, 5718 sayılı MÖHUK m. 61 gereği hakem kararına dayanak olan tahkim şartı ile hakem kararının asıllarını veya usulünce onanmış noter tasdikli örneklerini dava dosyasına sunmadıklarını, hakem kararının bir sureti olarak sunulan İngilizce orijinalinin herhangi bir makamın onayını taşımadığını, HMK m. 318 ve MÖHUK m. 61 gereği kanunun öngördüğü usul ve esas çerçevesinde ikame edilmeyen davanın reddine karar verilmesini, davanın cksik harç yatırılarak açıldığını, tenfize konu hakem kararından doğan alacağın nisbi harca tabi olduğunu, yabancı tüzel kişi olan davacının teminat gösterme yükümlülüğünün bulunduğunu, teminat muafiyeti öngören Hukuk Usulüne Dair Lahey Sözleşmesi hükümlerinden yabancı tüzel kişilerin istifade edemeyeceğini, tahkim kararına ilişkin kesinleşme şerhinin davacı tarafından sunulmadığını, açıklanan nedenlerle davanın reddinin gerektiğini, davacı ... 'nin ... limanın bir kısım inşaatı için Alt Yüklenici Sözleşmesi imzaladığını ancak müvekkilinin, Alt Yüklenici Sözleşmesinin tarafı olmadığını, dolayısıyla bu sözleşmede yer alan tahkim şartına da taraf olmadığını, Alt Yüklenici Sözleşmesinden bağımsız olarak müvekkili ... İnşaat ile ... arasında Garanti Sözleşmesi imzalandığını, bu sözleşmede, Garanti Sözleşmesinden kaynaklanan uyuşmazlıkların Milletlerarası Ticaret Odası (MTO) kuralları uyarınca çözümleneceğine ilişkin tahkim şartının bulunmadığını, ancak tahkim yargılaması sonunda hakemlerin verdiği kararda, hatalı şekilde, Alt Yüklenici Sözleşmesinden kaynaklanan talepler için, sözleşmeye taraf olmayan müvekkili ... İnşaat aleyhine hüküm kurulduğunu, müvekkili ... İnşaat'ın, tenfizi talep edilen tahkim yargılamasında davalı (respondent) olarak zikredildiğini, “davalı/karşı davacı” olarak ifade edilmediğini, tahkim yargılamasına sadece kendisine yöneltilen borçlu olduğu yönündeki iddialara cevap vermek için katıldığını, tahkim yargılamasına konu olan Alt Yüklenici Sözleşmesinin taraflarının davacı ... ile ...'deki şirket (... ...) arasında imzalandığını, ...'de yerleşik şirketin ayrı bir tüzel kişiliğinin bulunduğunu, Garanti Sözleşmesinin Alt Yüklenici Sözleşmesinden ayrı ve bağımsız olduğunu, Garanti Sözleşmesinin tamamen farklı bir uyuşmazlık çözüm maddesi ihtiva ettiğini, Müvekkili ... İnşaatın MTO nezdinde görülecek tahkime ilişkin iradesinin bulunmadığını, bu nedenle müvekkili ... İnşaat'ın taraf olmadığı bir tahkim anlaşmasına göre alınmış hakem kararının, tenfiz edilmesinin mümkün olmadığını, bu sebeple hakem kararının tenfizi talebinin 5718 sayılı MÖHUK m. 62/a ve New York Konvansiyonu m. V/ 1l-a uyarınca reddinin gerektiğini, ayrıca hakemlerin Alt Yüklenici Sözleşmesinden tamamen farklı olan Garanti Sözleşmesinin tarafı olan bir şirket hakkında ve Garanti Sözleşmesinden kaynaklanan bir uyuşmazlık hakkında karar vererek, yetki aşımı yaptıklarını, bu yetki aşımının MÖHUK m. 62/1/g ve New York Sözleşmesi m., 5/1/c gereği tenfiz engeli olduğunu, davacı ile müvekkili arasında Milletlerarası Ticaret Odasını yetkilendiren bir tahkim şartının bulunmadığını, oysa tenfizi talep edilen hakem kararının MTO tarafından verilen bir hakem kararı olduğunu, müvekkili ile davalı arasındaki Garanti Sözleşmesinde “Geneva Court of International Arbitration”a (Cenevre Uluslararası Tahkim Mahkemesi) yer verilerek başka bir kuruma atıf yapıldığını, davacının Cenevre Uluslararası Tahkim Merkezinin mevcudiyetini dahi ispatlayamadığını, tenfizi talep edilen hakem kararında MTO tahkim kurallarının esas alındığını oysa taraflar arasında MTO tahkim kurallarının uygulanmasını öngören bir tahkim şartının bulunmadığını, bu nedenle tenfizi talep edilen hakem kararının, MÖHUK m. 62/1/f ve New York Sözleşmesi m. V/1/d hükümlerine istinaden tahkim usulüne uygulanan kurallar ve hakem heyetinin teşekkülünün, tarafların anlaşmasına aykırı olduğunu, yabancı hakem kararının tenfizi talebinin bu nedenlerle reddinin gerektiğini, Alt Yüklenici Sözleşmesinde yer alan tahkim şartının müvekkili ... İnşaata teşkil edilemeyeceğini, bu nedenlerle hakem kararının tenfiz edilemeyeceğini, müvekkili ... İnşaat'ın adil yargılanma hakkının ihlal edildiğini, tahkim yargılaması sırasında tanık dinlenildiğini, ancak hakem heyetini tanığın ifadesi alınırken yalnız olması gerektiğini, yanında hiçbir iletişim aracı bulunmaması gerektiğini ihtar etmesine rağmen elektrik kesintisi yaşandığı sırada tanığın başkalarıyla konuştuğunu, bu duruma müvekkilinin itiraz ettiğini fakat hakemlerce bu itirazın dikkate alınmadığını, hatta hakem heyetinin, verdiği kararında tanık ifadesini dayanak olarak kullandığını, bu hususun MÖHUK m. 62/1/c gereği tenfiz engeli oluşturduğunu, kamu düzenine aykırı olan yabancı hakem kararının tenfizinin reddinin gerektiğini ileri sürerek, tenfiz davasının reddi talep edilmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE: Dava, yabancı mahkeme kararının tanınması ve tenfizine ilişkindir.
Yargılamanın devamı sırasında davacı vekili tarafından mahkememize ibraz edilen 19/12/2022 tarihli dilekçesi ile, tarafların dava konusu uyuşmazlığa ilişkin olarak haricen anlaştıklarını, tenfiz davasından feragat ettiklerini belirterek feragate istinaden davanın reddine, bakiye gider avansının müvekkiline iadesini talep etmiştir.
... noterliğinin 22 Ekim 2021 tarih ... yevmiye numaralı vekaletnamede, feragat dilekçesi gönderen davacı vekilinin feregata yetkili olduğu görüldü.
Davalı vekili 20/12/2022 tarihli dilekçesinde taraflar arasında haricen varılan anlaşma sonucunda davacı tarafın 19/12/2022 tarihli dilekçesi ile iş bu davadan feragat ettiğini, davalı olarak herhangi bir vekalet ücreti taleplerinin olmadığını, iş bu dilekçe tarihine kadar yapılmış tüm masrafları her bir tarafın kendi üstleneceğini belirterek davacının davadan feragat talebinin kabulü ile iş bu davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekiline ait ... Noterliğinin 26/01/2022 tarih ... yevmiye sayılı vekaletnamesi ile feragatı kabule yetkili olduğu görülmüştür.
Taraf vekillerinin beyanları doğrultusunda davanın feragat nedeniyle reddine aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda Açıklanan Nedenlerle;
1-Davacının davasının feragat nedeniyle reddine,
2-Yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
3-Davalı lehine vekalet ücretine takdir edilmesine yer olmadığına,
4-Gider avansından kullanılmayan kısmın karar kesinleştiğinde resen yazı işleri müdürünce ilgilisine iadesine,
5-Bu dava sebebiyle alınması gerekli olan 80,70 TL karar ve ilam harcı peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
Taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde ... Mahkemesine İstinaf Kanun yolu açık olmak üzere oybirliği ile verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 22/12/2022

Başkan ...
¸e-imzalıdır

Üye ...
¸e-imzalıdır

Üye ...
¸e-imzalıdır

Katip ...
¸e-imzalıdır