MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davacı vekili ve davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü

-K A R A R-

Hükmüne uyulan 15 HD"nin ... E- 2008/ 2008/5141 K sayılı bozma ilamında özetle; uyuşmazlık konusuna uygun uzmanlıkları olan kişilerden bir bilirkişi heyeti oluşturmak suretiyle yerinde keşif de yapılarak, alınacak raporla davalı ile dava dışı borçlu şirket arasında düzenlenmiş olan sözleşme hükümleri doğrultusunda tahakkuk eden kira bedeli belirlenmeli, bundan sonra özellikle sözleşmede, anılan tarafların ortak iradesinin tesisleri kullanıma elverişli hale getirme olduğu hususu gözardı edilmeksizin aynı amaca yönelik olarak yapılan bakım-onarım giderleri ile davalı şirket tarafından borçlu adına yapılan ödemeler tesbit edilmeli, ayrıca 25.04.2005 günlü önceleme raporunda bahsi geçen rehinli borç ödemelerinin de dayanağı belgeler getirtilerek incelenmeli, bu ödemelerin davalı şirket tarafından mı, yoksa başka kişilerce mi yapıldığı, başka kişilerce yapıldı ise kira alacağına mahsuben mi yapıldığı belirlenmeli, keza davalı ile borçlu şirketin tüm ticari sicil kayıtları ve ortaklık durumunu gösterir kayıtlar getirtilerek aralarında organik bir ilişki bulunup bulunmadığı araştırılmalı ve sonuçta tüm bu vakıalar doğrultusunda davalının davacıya ödemesi gereken bir bedel bulunup bulunmadığının tespit edilmesi gereğine değinilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyarak bilirkişi heyetinden aldırılan 01.04.2013 tarihli ve 12.06.2013 tarihli ek rapora göre; davalı ile dava dışı Söğüt Seramik AŞ arasında organik
bağ bulunduğunun anlaşıldığı, davalının defterlerinde yapılan inceleme neticesinde Kasım 2000-Aralık 2001 dönemine ilişkin üretim maliyetinin 22.814.989.143.805,00 TL olduğu, kira sözleşmesine istinaden %20 kira bedelinin toplam 4.562.997.828.761,00 TL olduğu, mükellef kurum tarafından yapılan denetim sırasında davalının bakım onarım giderinin toplam 2.395.485.713.648,00 TL olduğunun tespit edildiği, TEDAŞ a icra kanalı ile 296.259,00 TL ödendiği, diğer kurumlara (BOTAŞ; SSK, Vergi dairesi..) başkaca bir ödemenin bulunmadığı, söz konusu ödemeler düştükten sonra davacıya 1.871.262,12 TL"nin gecikme zaamı ile ödenmesi gerektiği belirtilmesine göre, davanın kısmen kabul kısmen reddine karar verilmiş; hüküm davacı vekili ve davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece hüküm fıkrasında davalı Söğütsen Seramik San. İnş. Mad. İth. İhracaat AŞ isminin Söğüt Seramik A.Ş. olarak yanlış yazılmış olduğu tespit edilmiş olsa da bu durum mahalinde düzeltilebilecek maddi hata olduğundan bozma nedeni yapılmamıştır.
1- Dava davacı tarafından dava dışı vergi mükellefi Söğüt Seramik A.Ş."nin vergi borçlarını ödememek maksadı ile adına kayıtlı gayrımenkullerini davalıya muvazaalı devretmesi sebebi ile davalı nezdinde oluşan alacağın tarafına ödenmesi talebine ilişkindir.
Somut olaya bakıldığında; davalı ile dava dışı Söğüt Seramik AŞ arasında Beyoğlu 7. Noterliği’nin 20.07.2000 tarih, 32977 yevmiye nosu ile kira sözleşmesi düzenlendiği, kira sözleşmesine göre dava dışı Söğüt Sraimik A.Ş."e ait fabrika ve gayrımenkullerin 5 yıllığına davalıya kiraya verildiği, davalı tarafından üretimin %20"sinin kira bedeli olarak ödeneceği, kiralanan yerlerin esaslı bakım ve onarım masraflarının ve Söğüt Seramik A.Ş."e ait BOTAŞ, TEDAŞ"a olan borçların da ödenip kira bedelinden kesileceği,hüküm altına alınmıştır.
Davacı tarafından dava dışı vergi mükellefi Seramik ...nin hak ve alacaklarının haczini teminen davalıya 1. haciz ihbarnamesi gönderilmiş, 28.11.2001 tarihinde tebliğ edildiği anlaşılmıştır.
Davacı davalı ile dava dışı vergi mükellefi Söğüt Seramik AŞ arasında organik bağ bulunduğu, söz konusu kira sözleşmesinin de vergi borcunun ödenmemesi gayesi ile taraflar arasında imza edildiği gerekçesi ile iş bu dava açılmıştır.
Bozma öncesinde dosyadan aldırılan bilirkişi heyet raporlarında 28.11.2001 de tahakkuk eden kira bedelinin 4.327.347.004.501,00 TL olduğu, kira sözleşmesinin 5. maddesine göre kiralayana ait olduğu kabul edilen esaslı
Tamir giderlerinin inşaat işleri faturalarına göre 40.604.100.387,00 TL olduğu, ancak vergi denetmeni raporunda davalı şirketin yaptığı bakım onarım giderinin 2.395.485.743.648,00 TL olarak belirlendiği, TEDAŞ"a ödenen 241.700.000.000,00 TL"nin düşülmesinden sonra 4.045.042.906.114,00 TL kaldığı, vergi denetmen raporundaki kabule göre tespit edilen esaslı tamir bakım gideri toplamının 2.395.485.743.648,00 TL ile TEDAŞ"a icra kanalı ile ödenen 241.700.000.000,00 TL"nin düşülmesinden sonra kalan 1.690.161.260.853,00 TL olduğu, kalan 1.381.263.201.000,00 TL"nin davacıya ödenmesi gerektiği yönünde rapor düzelendiği,
Davalının itirazı üzerine aldırılan ek rapora göre davalı tarafından kiralayan adına yapılan ödemelerin 4.133.254.431.032,00 TL olduğu, toplam ödenmesi gereken kira bedelinin ise 3.123.729.426.752,00 TL olduğu kiracının kiralayandan alacaklı olduğu belirlenmiş, bozma öncesinde de mahkeme bu bilirkişi ek raporuna göre davanın reddine karar vermiştir.
Bozma sonrasında alınan bilirkişi raporlarında ise; söz konusu ödemeler düştükten sonra davacıya 1.871.262,12 TL"nin ödenmesi gerektiği belirtilerek hüküm kurulmuştur.
Bozma öncesinde dosyadan aldırılan ve bozma sonrasında aldırılan bilirkişi raporlarına göre dava dışı vergi mükellefine ödenmesi gereken kira bedelinde ve esaslı tamir masrafları arasında farklılık olduğunun anlaşılmasına göre kira sözleşmesine istinaden davalı tarafından yapılan bakım onarım masraflarının faturalarının incelenerek, hangi masrafların rapora yansıtıldığının kalem kalem belirtilerek denetime açık rapor alınarak ve davalı ile dava dışı vergi mükellefi arasında da organi bağ olduğunun anlaşılmasına göre bu hususunda değerlendirmede gözönüne alınarak tartışılıp hüküm kurulması gerekirken eksik incelemeye dayalı olarak alınan bilirkişi kök ve ek rapora göre hüküm kurulması da doğru görülmemiştir.
2- Bozma neden ve şekline göre davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin ve davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle bozma neden ve şekline göre davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine, 03/10/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.