BAM Hukuk Mahkemeleri Kayseri 2. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/946 Esas 2022/942 Karar Sayılı İlamı

T.C. KAYSERİ 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: ... Esas - ...
T.C.
KAYSERİ TÜRK MİLLETİ ADINA
2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : ...
KARAR NO : ...

BAŞKAN : ...
ÜYE : ...
ÜYE : ...
KATİP : ...

DAVACI : ...
VEKİLİ : Av. ...
DAVALI : ...
VEKİLİ : Av. ...
DAVA : İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : ...
KARAR TARİHİ : ...
KARAR YAZIM TARİHİ : 04/01/2023
KARAR SONUCU : RED

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirket ile davalı şirket arasında imzalanan "Karşılıklı Alım Satım ve Kiralama Sözleşmesi" ile müvekkili şirketin "... Balgesi ... Cadde No:... .../Kayseri" adresinde faaliyet gösterdiği fabrika sahasında yer alan ve sözleşme eki listede ayrıntılı olarak listelenen makinelerin ve tescilli ... ürün markasının, sözleşmeye yer alan şart ve koşullarda karşılıklı olarak anlaşmaya vardıkları bir alım ve satımı ile fabrikanın bulunduğu, müvekkili şirketin maliki olduğu gayrimenkulün davalı tarafından kiralanmasına ilişkin anlaştıklarını, sözleşme ile müvekkiline teslim edilmesi gereken çeklerin hangi borca karşılık, devirlerin hangi aşamasında verileceği, çeklerin vade tarihleriyle birlikte açık bir şekilde kararlaştırıldığını, sözleşmenin 2 nolu ekinde yer alan vade ve tutarlara göre 84 adet çek ile müvekkile teslim etmek suretiyle yapacağını, çeklerin ilk 42 tanesini sözleşme uyarınca marka devri yapıldıktan ve tapuya davalı ...adına şerh işlemi tamamlandıktan sonra teslim edeceği, kalan 42 adet çekin ise davalı Formet'in gayrimenkule taşındıktan sonra teslim edeceğinin kararlaştırıldığını, karşı tarafla akdedilen sözleşme gereği vadesi geldiği halde teslim edilmeyen çekler bulunduğunu, davalının müvekkili şirkete teslim etmesi gereken; ... tarih ve 111.500,00-TL bedelli, ... tarih ve 111.500,00-TL bedel,i ... tarih ve 155.500,00-TL bedelli, ... tarih ve 155.500,00-TL bedelli, ... tarih ve 155.500,00-TL bedelli, ... tarih ve 155.500,00-TL bedelli, ... tarih ve 155.500,00-TL bedelli olmak üzere 7 adet çek bedeline ilişkin 1.052.244,65-TL miktarındaki alacak, Kayseri ... Dairesi'nin ... Esas sayılı dosyası ile takibe konulmuşsa da davalı şirket tarafından ... tarihinde yapılan itiraz neticesinde takibin durduğunu, müvekkili tarafından takip öncesi, davalı şirketin sözleşme edimlerini yerine getirmesi hususunda gerek yazılı gerekse de sözlü olarak yapılan öyi niyetli çabalara rağmen davalı tarafça müvekkili şirkete teslim edilmesi gereken hem icra takibine konu olan hem de takip dışı diğer çeklerin müvekkili şirkete teslim edilmediğini, başlatılan icra takibine de haksız olarak davalının itiraz ettiğini ve takibin durduğunu bildirerek itirazın iptaline, alacağa takip tarihinden itibaren ticari faiz işletilmesine, davalının %20'den aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına mahkum edilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının sözleşme gereği üstüne düşen bütün edimleri ifa ettiği yönündeki iddiasının maddi gerçeğe tamamen aykırı olduğunu, taraflarlar arasındaki sözleşme ile davacı, maliki bulunduğu taşınmazı müvekkile kiralamayı, sözleşme ekinde listesi bulunan makineleri ve "..." markasını müvekkiline devretmeyi üstlendiğini, ayrıca davacının tüm bu edimlerinin yanında bir takım yükümlülükleri de yerine getirmesi gerektiğinin sözleşmede açık düzenlendiğini, bu yükümlülüklerin sözleşmenin esaslı unsuru olarak kabul edildiğini, dava dilekçesinde öne sürülenlerin aksine davacının, sözleşmeye konu makinelerin önemli bir kısmını teslim etmediğini, bu durumun, teslim hususunda ispat yükünü üzerinde taşıyan davacının birçok delil sunup, sözleşme ekindeki 973 kalemden oluşan makine listesini ve bu makinelerin tamamının teslim edildiğini gösterir hiçbir delil sunamamış olmasından rahatlıkla anlaşıldığını, makineleri eksiksiz bir biçimde teslim etmeyen davacının taşınmazın tapu kaydına mütemmim cüz olarak işlenmiş makinelerin üzerindeki şerhi de kaldırmadığını, hatta söz konusu şerhi kaldırmaksızın taşınmazı üçüncü bir kişiye devrettiğini, bu hususun taşınmazın tapu kayıtları ile sabit olduğunu, davacının makineleri eksiksiz teslim etmemesi, makinelere ilişkin tapudaki şerhi kaldırmaması ve üstüne üstelik söz konusu şerh kaldırılmaksızın taşınmazı üçüncü bir kişiye devretmesi nedeniyle müvekkilinden herhangi bir çekin bedelinin talep edilemeyeceğini, tam aksine halihazırda yapılmış olan ödemelerin müvekkiline iade edilmesinin sözleşmenin 6. ve 13. madde hükümlerinin gereği olduğunu, çeklerin iade edilme sebebine dair öne sürülen iddianın gerçeğe aykırı olduğunu, söz konusu çeklerin iade edilmesinin sebebinin, davacının makinelerinin önemli bir kısmını teslim edememesi nedeniyle müvekkilinin bir türlü üretime tam anlamıyla başlayamaması, bu mağduriyetin davacı tarafça giderilememesi, bu durumdan kaynaklı müvekkilinin büyük bir zarara uğraması, uğranan bu zarar karşılığında uyuşmazlık konusu çeklerden kaynaklı borçların karşılıklı anlaşmayla sona erdirilmesi olduğunu, eldeki uyuşmazlıkta kanuni karinenin müvekkili lehine olduğunu, nitekim, uyuşmazlık konusu çeklerin davacıya teslim edilmiş olduğunun, davacı tarafça sonradan müvekkile iade edildiğinin sabit olduğunu, borç senedinin borçluya geri verilmiş olmasının TBK m. 104/3 hükmü uyarınca borcun sona erdiğine karine teşkil ettiğini, dolayısıyla eldeki davada, ispat yükünün davacıya düştüğünü, davacının senedin iade edilmiş olmasına rağmen borcun sona ermediği hususunu ispatla mükellef olduğunu, bunun yanı sıra taşınmazı üçüncü bir kişiye devreden davacının devir sonrasına ait kira bedellerini talep hakkına sahip olmadığını, müvekkilinin davacı uhdesinde alacağının bulunduğunu beyan ederek kötü niyetli ve mesnetsiz davanın reddine, davacının alacağın %20'sinden aşağı olmamak kaydıyla kötüniyet tazminatına mahkum edilmesine karar verilmesini istemiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Dava, itirazın iptali davasıdır. Davacı taraf davalıdan davaya ve icra takibine konu edilen çeklerden dolayı alacağının bulunduğunu ve bu alacağının tahsili amacıyla başlattığı Kayseri ... Dairesi'nin ... Esas sayılı icra dosyasının davalının itirazı üzerine durduğunu iddia ederek itirazın iptaline karar verilmesi amacıyla işbu davayı açmıştır.
Kayseri ... Dairesi'nin ... Esas sayılı icra dosyasının Uyap kayıtlarının celbi ile yapılan tetkikinde; alacaklısının ... Dayanıklı Tüketim Malları Üretim Pazarlama Sanayi Ve Ticaret A.Ş, borçlusunun ...Çelik Kapı San. Ve Tic. A.Ş olduğu, ... tarihinde toplam 1.052.244,65-TL üzerinden ilamsız icra takibi başlatıldığı, ödeme emrinin borçluya ... tarihinde tebliğ edildiği, itiraz eden vekilince ... tarihli dilekçe ile borca itiraz edilmesi üzerine icra müdürlüğünce takibin durdurulmasına karar verildiği anlaşılmıştır.
... Tapu Müdürlüğü'ne müzekkere yazılarak, Kayseri İli, ... İlçesi, ... Mahallesi, ... ada, ... parsel sayılı taşınmaza ait tapu kayıtları dosyamız arasına celbedilmiştir.
Halkbank Kayseri Ticari Şube Müdürlüğü'ne müzekkere yazılarak davaya konu çeklerin ibraz edilip edilmediği, ödenip ödenmediği hususları sorulmuş olup, bu yazımıza istinaden ... tarihli yazı ile cevap verilmiştir.
Türk Patent Enstitüsü'ne müzekkere yazılarak ... markasına ait tescil ve işlemlerine ilişkin evraklar dosyamız arasına celbedilmiştir.
Mimarsinan Vergi Dairesi'ne müzekkere yazılarak 2015 yılından itibaren 2021 yılına kadar bu yıllar da dahil olmak üzere davacı ve davalının ayrı ayrı Form BA ve Form BS kayıtları dosyamız arasına celbedilmiştir.
Mahkememizce tarafların 2015-2021 yılları dahil tüm ticari defter ve belgeleri üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılarak, bir mali müşavir, bir makine mühendisi ve bir hukukçu bilirkişiden davacı vekili ile davalı vekilinin talep ve itirazları yönünden değerlendirmeler yapılarak davalının takas def'inin değerlendirilmesi suretiyle rapor alınmasına karar verilmiş olup, ... tarihli bilirkişi raporu dosyaya ibraz edilmiştir.
Makine mühendisi ..., mali müşavir İbrahim Yapar ve hukukçu bilirkişi ...'nın ... tarihli bilirkişi raporunda özetle; ... ile ... tarih aralığını kapsayan 84 adet çekin listesinin 3. sütununun "TEÇHİZAT" başlığı ile toplam bedeli 7.500.000,00TL tutarında olduğu, çek listesinin 4. sütununun "KİRA" başlığı ile toplam bedelinin 2.394.000,00 TL tutarında olduğu, "TEÇHİZAT" ve "KİRA" tutarı toplamının 9.894.000,00 TL olduğu, Makine Teçhizat listesinde toplam 973 adet makine, teçhizat, tesis, kalıplar, ARGE ürünü ve ... marka değeri bulunmakta olup bunların (973 adet) toplam değerinin sözleşmeye göre 7.500.000,00 TL olduğu, ihtilaf konusu olan ...-... sıra numaraları arası her biri 111.500,00 TL tutarlı olan çeklerin muhatap banka olan Halkbank'a iade edildiği ve banka sisteminden bu çeklerin iptal edildiği, dolayısıyla söz konusu bu çeklerin davacı şirket tarafından ibraz edilmediği ve iptal edildiği için de ödenmediği, ... Dayanıklı Tüketim Malları Üretim Paz. San. ve Tic. A.Ş. defter kayıtlarına göre dava tarihi olan ... tarihi itibariyle davalı ...Metal ve Cam. San. A.Ş.'nin davacı ... Dayanıklı Tüketim Malları Üretim Paz. San. ve Tic. A.Ş.'nden 310.828,05 TL alacağı olacağı, ...Metal ve Cam Şan. A.Ş.'nin ...-... tarihleri arasında düzenlenmiş olan 67 adet çekin tamamını ödediğinin ödeme dekontları ile görüldüğü, davacı tarafın davaya konu çekleri davalı tarafa iade ettiğinin dosya kapsamı ile sabit olup TBK 104/ son bendi gereği borcun sona ermiş sayıldığı, karinenin aksini yazılı delil ile ispatın davacı alacaklıda olup davacının dosyada bu kapsamda bir delili yer almadığı belirlenmiştir.
Somut davada, davacı şirket ile davalı şirket arasında imzalanan "Karşılıklı Alım Satım ve Kiralama Sözleşmesi" kapsamında davacının maliki bulunduğu taşınmazı davalı şirkete kiralamayı, sözleşme ekinde listesi bulunan makineleri ve "..." markasını da davalıya devretmeyi, davalının da bu devirlere karşılık 84 adet çek ile ödeme yapmayı üstlendiği anlaşılmış olup, işbu davada, davacı taraf, davalının daha önce kendisine teslim etmiş olduğu işbu dava konusu çeklerin de yer aldığı çekleri fabrikanın arazisinin de satın alınacağı ve bunun için yeni bir satış bedeli belirleneceği vaadiyle geri aldığını, ancak satış gerçekleşmediği halde tekrar kendisine teslim etmediğini ileri sürerek bu çekler yönünden davalı aleyhine icra takibi başlatmıştır. Davacı taraf her ne kadar çeklerin davalıya iadesinin sebebi olarak davalının fabrikanın bulunduğu araziyi satın almayı vaat etmesi nedeniyle taşınmazın bedelinin güncellenmesi için olduğunu ileri sürmüşse de, alınan bilirkişi raporu da dikkate alındığında çeklerin iadesinin asıl nedeninin davacı tarafça sözleşme gereği edimlerini süresinde ve eksiksiz olarak yerine getirmemesinden kaynaklandığı, bu hususun gerek bilirkişi raporu ile, gerekse dosya arasında bulunan davacı tarafın delil olarak dayandığı mail yazışması içeriği ile, davalı tarafın davacıya dürüstlük kuralına uygun hareket etmediği anlamına gelen beyanları ile sabit olduğu anlaşılmıştır.
Dosya arasında mevcut olan ... bank A.Ş'nin ... tarihli cevabi yazısı incelendiğinde davaya ve icra takibine konu edilen ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ... seri numaralı çeklerin keşidecisi olan davalı şirket tarafından iptal edilmesi için Kayseri Ticari Şubeye teslim edildiği, çeklerin banka sisteminden iptal edildiği anlaşılmıştır.
Mahkememizce tarafların ticari defter ve belgeleri üzerinde yaptırılan inceleme sonucu alınan bilirkişi raporu incelendiğinde, davaya ve icra takibine konu edilen 8 adet çekin muhatap banka olan ... bank'a davalı şirket tarafından iade edildiği ve banka tarafından çeklerin iptal edildiği, söz konusu çekler iptal edildiği için de davacı şirkete ödenmediği, davalı şirketin ...-... tarihleri arasında düzenlenmiş olan 67 adet çekin tamamını ödediğinin ödeme dekontlarından anlaşıldığı, ayrıca davacı ... Dayanıklı Tüketim Malları Üretim Paz. San. Ve Tic. A.Ş'nin ticari defterlerinde dava tarihi olan ... tarihi itibarı ile davalı şirketin davacı şirketten 310.828,05-TL alacaklı olduğu, dolayısıyla davacının söz konusu çeklerden dolayı davalıdan alacağının bulunmadığı anlaşılmıştır. Davalı taraf takas def'i talebinde bulunmuş olup, TBK 139. Maddesi gereği takasın söz konusu olabilmesi için iki tarafın karşılıklı olarak birbirlerinden alacaklı ve borçlu olmaları gerekmektedir. Yukarıda da açıklandığı üzere davacının davaya konu çekleri davalıya iade ettiği dosya kapsamı ile sabit olup, TBK m. 104/son bendi gereği borç sona ermiş sayılmaktadır. Bunun aksini ispatlayacak herhangi bir somut delil dosyaya ibraz edilmemiştir. Davacı taraf yemin deliline dayanmış olduğundan davalı şirket yetkilisinin ... tarihli duruşmada yemini yaptırılmış olup, davalı şirket yetkilisi duruşmadaki beyanında da icra takibine konulan çeklerden dolayı davacıya borcu olmadığını beyan ettiği anlaşılmakla, tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde davacının davalıdan alacağın bulunmadığı anlaşılmakla davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenler ile;
1-DAVANIN REDDİNE,
2-Davacı tarafça takibin haksız ve kötü niyetle yapıldığı ispatlanamadığından davalı tarafın tazminat talebinin reddine,
3-Alınması gereken 80,70-TL karar ve ilam harcının dava açılırken davacı tarafından yatırılan 12.708,49-TL peşin harçtan mahsubu ile artan 12.627,79‬-TL harcın karar kesinleştiğinde ve talebi halinde davacıya iadesine,
4-Davacı tarafça yapılan yargılama harç ve giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
5-Davalı tarafça yapılan 31,00-TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Davalı taraf kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden davalı lehine A.A.Ü.T. 13/1. Maddesi uyarınca 132.179,57-TL nispi vekalet ücreti takdirine, takdir edilen vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
7-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-11-13. maddesi uyarınca ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği Tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320,00 TL arabuluculuk ücretinin (yargılama gideri) davacıdan alınarak Hazineye gelir kaydına,
8-HMK'nun 333/1. maddesi gereğince varsa artan gider avansından kullanılmayan kısmın karar kesinleştikten sonra yatıran ilgili tarafa iadesine,
Dair, davacı vekili ile davalı vekilinin yüzüne karşı gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi'nde istinaf kanun yolu açık olmak üzere oybirliği ile verilen karar açıkça okunup anlatıldı. ...

Başkan ...
¸E-imzalıdır
Üye ...
¸E-imzalıdır
Üye ...
¸E-imzalıdır
Katip ...
¸E-imzalıdır