19. Hukuk Dairesi 2014/10305 E. , 2015/7161 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın davalı..Ltd. Şti. yönünden kabulüne, davalı ... Hizmetleri AŞ yönünden reddine dair verilen kararın davacı ile davalı ....Ltd. Şti. vekilleri tarafından duruşmalı, davalı ... Hizmetleri AŞ vekili tarafından duruşmasız olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davacı vekili...ile davalı ..Ltd. Şti. vekili Av. ... ile davalı ... Hizmetleri AŞ vekili Av. ..."nin gelmiş olmasıyla duruşmaya başlanarak hazır bulunan taraf vekillerinin sözlü açıklamaları dinlenildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Davacı vekili, işveren olan müvekkili ile davalı Taşpolat ..Ltd. Şti. arasında imzalanan 22.12.2009 tarihli eser sözleşmesi kapsamında davalı şirketin ekonomik olarak sıkıntıya girmesi sebebiyle avans olarak dava konusu 500.000 TL bedelli çekin verildiğini, sözleşmeye konu işin yapılamayacağının tespiti üzerine davalı şirketle olan eser sözleşmesi feshedilerek davalı ...AŞ ye keşide edilen ihtarname ile temlik edilecek bir alacağın bulunmadığının bildirildiğini, müvekkili ile taşeron firma arasındaki sözleşmede temlik yasağı bulunduğu halde davalı ... firmasına alacağın temlik edildiğini, müvekkili şirketin Faktoring Yönetmeliğinin 8. maddesi gereği çek lehtarına karşı sahip olduğu tüm defi ve itirazları alacak çeke bağlanmış olsa bile ileri sürebileceğini belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı tutularak çekin bedelsiz kaldığı nedeniyle iptaline ve davalılara borçlu olunmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... AŞ vekili, müvekkili ile davalı şirket arasındaki faktoring sözleşmesi kapsamında faktoring mevzuatına uygun olarak davalının davacıdan olan alacağının temlik alındığını, temlik dayanağı fatura muhtevası alacağın doğmuş, gerçek bir alacak olduğunu, davacının diğer davalıya keşide ettiği çekin avans niteliğini taşımadığını ileri sürerek davanın reddini istemiştir.
Davalı ....Ltd. Şti. vekili, dava konusu çekin avans çeki olmadığını,davacı tarafın fatura bedelinin peşin ödendiğini beyan ettiğini ancak ödeme iddiasını kanıtlamaya dönük delil sunamadığını, davalı tarafın "fatura bedelinin ödendiği" iddiasını ispatlamak zorunda olduğunu savunarak, davanın reddi ile %40 kötüniyet tazminatına karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, yapılan yargılamada toplanan delillere ve benimsenen bilirkişi kök ve ek raporlarına göre; davacının dava konusu çeki, davalıya teslim ettiği 02/05/2011 ve davalı kayıtlarına çekin alındığı 10/05/2011 tarihleri itibariyle davac...İnşaat....A.Ş."nin davalı ... aralarında yaptıkları işlemler ile çekin, her iki şirket ticari kayıtlarına borç miktarını davacı lehine arttırıcı avans çeki niteliğinde kayıt edildiği,
.../...
davalı ....Ltd.Şti"nin aynı günlü faturası ile görünüşte alacak yaratılmak suretiyle kesilen 28/02/2011 günlü, 026036 sıra nolu ve 1.626.052,53 TL bedelli faturaya dayanılarak çeklerin ve fatura alacağının faktoring şirketlerine temlik edilmesi suretiyle davalı Taşpolat ...Ltd.Şti"ne kredi imkanı sağlandığının anlaşıldığı, davalı çekin verildiği tarih ve sonrasında avans çekleri karşılığında davacı şirkete taşeronluk sözleşmesi gereğince hizmet verdiğini iddia ve ispat edemediğinden davacının iş bu çekten ötürü Taşpolat ...Ltd.Şti"ne İİK 72.maddesi gereğince borçlu olmadığının tespiti gerektiği, dava konusu olayda şeklen usulüne uygun olarak düzenlenmiş olan faturaya dayalı alacağın kambiyo senedi ile birlikte temlik ve ciro yoluyla.../2 maddesi gereğince intikal ettiği, davacı Özsoy İnşaat...A.Ş dava konusu çeki aslında borçlu olmadığı halde kredi sağlamak amacıyla Taşpolat ...Ltd.Şti"ne teslim ve ciro ettiği, davacının bu amaç ve gayesini davalı Taşpolat ...Ltd.Şti ile birlikte gerçekleştirerek, TEB Faktoring A.Ş."den temlik işlemlerine dayalı olarak kredi sağladıkları, davacının iş bu çekin davalı ... Şirketine intikalinden sonra Üsküdar 3. Noterliği"nin 15/06/2011 günlü ihtarnamesi ile Taşpolat ...Ltd.Şti ile arasındaki sözleşmeyi feshettiğini belirterek, dava konusu çek bedelini faktoring şirketine temlik işleminin yapılmasından sonra ödememeye çalıştığı, davacının, dava konusu çekin bedelsiz hale geldiği ddiasının MK"nun 2.maddesindeki iyi niyet iddiası ile bağdaşmadığı, asıl ilişkideki bedelsizlik iddiasının davalı ... şirketine karşı davacı tarafından ileri sürülmesinin kabul edilmemiş bulunması sebebiyle, iş bu davalı aleyhine açılan menfi tespit davasının reddi gerektiği gerekçesiyle, davanın davalı ... Şti. Yönünden kabulü ile dava konusu çek nedeniyle davacının bu davalıya borçlu olmadığının tespitine, davalı ... firması yönünden davanın reddine, davalı ... AŞ tarafından kötüniyet tazminatı talep edilmediği gibi, çekin icra takibine konu edilmediği ve bu sebeple geç tahsilatın yapılmasından kaynaklanan tazminat talep koşullarının da oluşmadığı görülmekle, icra inkar tazminatı yönünden karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş, hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı ..Ltd. Şti. ile davacı vekilinin yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Davalı ... Hizmetleri..AŞ vekilinin temyiz itirazları, lehine İİK"nın 72/4. maddesi hükmü uyarınca tazminata hükmedilmemesine ilişkindir. Dosya kapsamında dava konusu çekin icra takibine konu edilmemesi için teminat mektubu karşılığında İİK"nın 72./2. maddesi uyarınca 26.08.2011 ve 26.09.2011 tarihli ihtiyati tedbir kararı ve tavzih kararı verildiği görülmüştür. Bu durumda icra takibi başlatılamadığından alacağına geç kavuşan davalı-faktoring firması lehine İİK"nın 72/4 maddesince re"sen tazminata hükmedilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile bu kalem istemin reddi doğru görülmemiş, bu husus bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ : Yukarıda (1) no"lu bentte açıklanan nedenlerle davacı ile davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının reddine, (2) no"lu bentte açıklanan nedenlerle hükmün temyiz eden davalı ... Hizmetleri AŞ yararına BOZULMASINA, vekili Yargıtay duruşmasında hazır bulunan davalı ... Hizmetleri AŞ yararına takdir edilen 1100,00 TL duruşma vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı ... Hizmetleri AŞ"ye verilmesine, peşin harcın istek halinde iadesine, 13.05.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.
.