Danıştay 4. Daire 1993/4430 Esas 1995/372 Karar Sayılı İlamı

Daire : DÖRDÜNCÜ DAİRE
Karar Yılı : 1995
Karar No : 372
Esas Yılı : 1993
Esas No : 4430
Karar Tarihi : 30/01/995

YÜKÜMLÜLER HAKKINDA DÜZENLENEN İNCELEME RAPORU İDARİ DAVAYI KONU OLABİLECEK BİR İDARİ İŞLEM NİTELİĞİNDE OLMADIĞI HK.
Davacı şirket tarafından, 1985 yılında Suudi Arabistan Krallığına yapılan mermer ihracatıyla ilgili olarak dönem kayıtlarına gider olarak intikal ettirilen ödemelerin kanunen kabul edilebilir gider olma özelliğini taşımadığı ileri sürülerek gelecek dönemlere devreden zararın azaltılması yolunda düzenlenen inceleme raporu üzerine, davacı şirkete bu durumu bildiren 11.1.1990 gün ve 1086 sayılı yazıya karşı dava açılmıştır. ...Vergi Mahkemesinin … gün ve … sayılı kararıyla; ihracat faaliyetinin yürütülebilmesi için yapılan harcamaların bir takım kurallara bağlı olarak tahsis edilen dövizle karşılanıp karulların yerine getirildiği, Başbakanlık Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığınca incelenip uygun görülerek takip eden yıllarda da tahsisat verildiğinden, söz konusu giderlerin kanunen kabul edilebilir gider olarak kabulü 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 14/7 maddesine 3380 sayılı kanunla eklenen ikinci bendinin amacına uygun olduğu gerekçesiyle dava konusu işlem iptal edilmiştir. Vergi Dairesi Müdürlüğü,söz konusu giderlerin kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınmasının yerinde olduğunu ileri sürerek mahkeme kararının bozulmasını istemektedir.
Davacı şirketin 1985 yılında Suudi Arabistan'a yaptığı ihracattan dolayı dönem hesaplarına gider olarak intikal ettirilen harcamaların kanunen kabul edilebilir gider olma özelleğini taşımadığı ileri sürülerek gelecek dönemlere devreden zararın azaltılması yolunda düzenlenen inceleme raporu ile bu rapora göre 1989 yılına 294.810.868 lira yatırım indiriminin devretmesi gerektiğini bildiren 11.1.1990 gün ve 1086 sayılı yazıya karşı dava açılmıştır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2.maddesinin 1.fıkrasının (a) bendinde, idari işlemler hakkında, yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı, kişisel hakları ihlal olunanlar tarafından iptal davacı açılabileceği belirtilmiştir. Maddede davaya konu olacağından söz edilen işlem, genellikle "idari bir yetkinin kullanılması sırasında kamu idaresinin bir organ tarafından açıklanan irade beyanı" olarak tarif edilmektedir. Tarifte yer alan, işlemin "idari bir yetkinin kullanılması sırasında" yapılmış olması unsuru işlemin hukuki sonuç doğuracak, kesin ve doğrudan uygulanabilir nitelikte olmasını gerektirir.
Vergi dairelerinin, idari işlevleriyle ilgili olarak vergi hukuku alanında tesis ettikleri, uygulanabilir nitelikte, yükümlünün hukukunu doğrudan etkileyen ve onların hak ve yükümlülüklerinde değişiklik veya yenilik yaratan irade açıklamalarının idari davaya konu teşkil edeceğinden kuşku duyulamaz. İdarenin vergi tarhı, tahakkuku ve tahsiline ilişkin işlemleri ile birlikte idari işlem tarifindeki unsurları taşıyan diğer işlemleri hakkında dava açılabilirse de idare veya kişilerin yetki, görev ve haklarında hiçbir değişikliğe neden olmayan işlem ve davranışlarının idari davaya konu edilmeleri mümkün değildir. Dava konusu edilen yazı ile dayanağı olan inceleme raporu idari davaya konu olabilecek bir idari işlem niteliğinde kabul edilemez. Düzenlenen bu raporun Kurumlar Vergisi Kanununa aykırı olduğu yolundaki iddia, ancak bu rapor esas alınarak tarha konu bir durum ortaya çıktığı zaman, bu tarhiyata karşı açılacak davada incelenir ve bu davanın sonucunu etkiliyebilir. Mahkemece aksi yönde verilen kararda isabet görülmemiştir.
Bu nedenle, ...Vergi Mahkemesinin … gün ve … sayılı kararının bozulmasına karar verildi.