Danıştay 7. Daire 1992/8011 Esas 1995/270 Karar Sayılı İlamı

Daire : YEDİNCİ DAİRE
Karar Yılı : 1995
Karar No : 270
Esas Yılı : 1992
Esas No : 8011
Karar Tarihi : 31/01/995
86/11238 SAYILI KARAR UYARINCA İHRACAT FAALİYETİNİN GERÇEKLEŞMEYEN KISMINA MÜEEYYİDE VE GECİKME FAİZİ UYGULANACAĞI HK.
... Giriş Gümrük Müdürlüğünce tescilli 12.8.1987 günlü ve 13.8.1987 günlü beyannameler kapsamı eşyalara ait olup, ihracatı teşvik belgesine istinaden daha önce alınmayan ... lira tutarındaki gümrük vergi ve resimleri ile fona açılan davada; tahakkukun ... liralık kısmının kaldırılması istemiyle açılan davada; yükümlü şirkete teşvik belgesine dayalı olarak kutu bira ihracatı amacıyla 750.000 adet kutu ithali için … Amerikan Doları tutarında döviz tahsisinin yapıldığının, tahsis edilen döviz miktarının bir kısmı kullanılarak 574.164-adet kutunun ithal edildiğinin, teşvik belgesine dayalı olması nedeniyle ithalat sırasında alınması gereken vergi ve resimlerin tahakkuk ettirilmekle birlikte taahhüdün yerine getirilmemesi halinde tahsil edilmek üzere ertelendiğinin, ihraç taahhüdünün gerçekleşmemesi karşısında, sözkonusu vergilerin 1 misli fazlası ve gecikme zammı ile birlikte, tahsili gerektiğinin yükümlüye bildirilmesi üzerine, bu amme alacağının ….-liralık kısmının dava konusu edildiğinin anlaşıldığı, 28.11.1986 gün ve 86/11238 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla kabul edilmiş olan, İhracatı Teşvik Kararının 11.maddesi uyarınca, ihracat taahhüdünün gerçekleşmeyen kısmına tekabül eden oranlardaki teşviklerin geri alınması gerektiği, olayda ise, yükümlü şirketin ihracat taahhüdünün bir kısmını gerçekleştirdiği halde, bu husus dikkate alınmaksızın yararlanılan vergi ve resim muafiyetinin tamamı üzerinden zam ve ceza uygulamasına gidilmesinde hukuki isabet bulunmadığı, öte yandan, işlemin dayanağı olan 86/11238 sayılı Kararın 21.maddesinin ikinci fıkrasında, öngörülen ihracatın süresi içinde yapılmadığının tespiti halinde, gümrük vergi ve resimleri ile fon bedellerinin tahsilinde gecikme zammının uygulanacağı, hem de bedelin, malın durumuna göre bir veya iki misli fazlası ile tahsil edileceği, kurala bağlanmış ise de, 88/13457 sayılı İhracatı ve Döviz Kazandırıcı Faaliyetleri Teşvik Kararının 20.maddesinin birinci fıkrasında taahhütlerin yerine getirilmediği tespit edilerek teşviklerin tahsili yoluna gidildiğinde sadece bir misli ceza uygulabileceğinin belirtildiği, gecikme zammı öngörülmediği, kanunun sadece müeyyideye ilişkin olması karşısında, davacıya da lehe olan 88/13457 sayılı Karardaki esaslara göre müeyyide uygulanması gerekirken misli ceza yanında gecikme zammı uygulanmasının da hukuka aykırı olduğu, davalı idarece 88/13457 sayılı kararın lehe olan hükümlerinin uygulanabilmesi için, geçici 1.madde hükmü nedeniyle, ilgililerin talepte bulunması gerektiği, oysa davacının öyle bir talebi olmadığı ileri sürülmekte ise de, talep koşulunun, halen geçerli teşvik belgelerine dayanılarak yapılacak iş ve işlemler için öngörüldüğü, yükümlü şirketin teşvik belgesinin bu tarihte geçerli olmadığı, yeni kararnamedeki ilgililerin lehine hükümler taşıdığından, uygulanabilmeleri için ayrı bir hükme gerek bulunmadığı, bu durumda, yeni kararnamedeki lehe hükümlerin uygulanmamasında isabet görülmediği gerekçesiyle işlemip iptali yönünde verilen ....Vergi Mahkemesinin ... gün ve ... sayılı kararının bozulması istenilmektedir.
1.12.1986 gün ve 19298 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 86/11238 sayılı İhracatı Teşvik Kararının 11.maddesinde, ihracat taahhüdünde bulunan ihracatçıların, ihracatı teşvik tedbirlerinden kısmen veya tamamen faydalanmaları halinde, ihracat süresi sonuna kadar (ek süre dahil) taahhütlerinin gerçekleşmeyen kısmına tekabül eden orandaki teşviklerin cezaları ile irlikte geri alınacağı öngörülmüş, "Gümrük Muafiyetli İthalatın Kapatılması" başlıklı 21.maddesinin 2.fıkrasında da, İhracatı Teşvik Belgesi ile gümrük muafiyetli olarak ithali öngörülen malların, ihraç edilen taahhüt kapsamı mallarda kullanılmadığı, taahhüt miktarına isabet eden miktardan fazla getirildiği ve süresi içinde ihraç edilmediğinin DPT'nca tespiti halinde, söz konusu malların gümrük vergi ve resimleri ile fon bedelleri gecikme zammıyla bir misli fazlası (ithali yasak mallar için gecikme zammıyla iki misli fazlası) ile birlikte tahsil edilir. Bu durumda yapılmış ithalat kesin ithal hükmündedir.
Anılan Bakanlar Kurulu kararının uygulama esaslarını belirlemek üzere Devlet Planlama Teşkilatınca çıkarılan ve 1.12.1986 gün ve 19298 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 87/2 sayılı İhracatı Teşvik Tebliği'nin 53.maddesinin 2.fıkrasında, gümrük muafiyeti ile ithal edilen ham madda, yardımcı madde ve ambalaj malzemeleri ve her türlü ithal malları için ödenmesi gereken gümrük vergi ve resimlerine, muafiyetin uygulandığı tarih ile, tahsilatın yapıldığı tarih arasında geçen süre için 6183 sayılı Kanuna göre hesaplancak gecikme zammının ilavesiyle bulunacak toplamının bir misli fazlası tutarının ödeneceği belirtilmiştir.
Yukarada belirtilen düzenlemelerde görüleceği üzere, ihracat taahhüdünün gerçekleşmemesi halinde idare tarafından, daha önce tahsil edilmeyen gümrük vergi ve resimlerine uygulanacak 2 yaptırım bulunmakta olup, bunlardan biri, vergi ve resim asılları için tatbik edilecek "gecikme zammı", diğeri de, yine asılların "1 misli" fazlası ile tahsilidir.
Dosyanın incelenmesinden, ihracatı teşvik belgesine sahip olan yükümlü şirketin söz konusu belgeye dayanarak, biranın ambalajlanmasında kullanılacak olan kutuların gümrük vergi ve resimlerinden muaf olarak ithal ettiği, ancak, ihracat taahhüdünün tamamını gerçekleştirememesi üzerine, ithale konu eşyaya isabet eden gümrük vergi ve resimlerinin 1 misli fazlasının gecikme zammıyla birlikte tahsili cihetine gidildiği anlaşılmıştır.
Mahkeme tarafından, 86/11238 sayılı Kararda, ihracatın süresi içinde yapılmadığının tepiti halinde gümrük vergi, resim ve fon bedellerinin gecikme zammı uygulanarak bir veya iki misli fazlası ile tahsil edileceğinin belertilmesine karşın, 88/13457 sayılı Bakanlar Kurulu kararın da, sadece misli ceza uygulanabileceğinden söz edildiği, gecikme zammı öngürülmediği, dolayısıyla, 88/13457 sayılı Kararın geçici 1.maddesi gereğince, lehe hükümler taşıyan anılan kararın başvuru şartı aranmadan dvacı şirkete uygulanması gerektiği ve gecikme zammı istenilmesinin hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle davaya konu işlemin iptaline karar verilmiş isede, davacı şirketin teşvik belgesi aldığı tarihte 86/11238 sayılı İhracatı Teşvik Kararı yürürlükte olup, şirket adına düzenlenen teşvik belgesinde de bu kararın uygulanacağı belirtilmiştir.
Bu durumda, taahhüt edilen ihracatın gerçekleşmeyen kısmı esas alınarak hesaplanacak gümrük vergi ve resimleri aslının 1 misli fazlasıyla ve yine asıl alacak için uygulanacak gecikme zammıyla tahsili gerekmek te olup, 88/13457 sayılı Karardan bahisle, gecikme zammı uygulanamayağı yolundaki gerekçeyle aksi yönde verilen mahkeme kararının bu kısmın da isabet görülmemiştir.
Öte yandan, ihracat taahhüdünün bir kısmının gerçekleştirildiği ve 86/11238 sayılı Kararın 11.maddesi gözönünde bulundurulduğunda, yararlanılan gümrük ve resimleri muafiyetinin tamamına ceza uygulanamayacağı kuşkusuz olduğundan, mahkemece, taahhüdün gerçekleşmeyen kısmına tekabül eden orandaki teşviklerin geri alınması icap ettiği gerekçesiyle verilen kararın bu bölümünde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kısmen kabulüne, vergi mahkemesi kararının gümrük ve ve resimlerine gecikme zammı uygulanamayacağı yolundaki kısmının bozulmasına, gerçekleşmeyen ihracat taahhüdüne tekabül eden orandaki teşviklerin geri alınmasına yönelik temyiz isteminin reddi ile kararın bu kısmının onanmasına karar verildi.