MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 16.08.2010 gününde verilen dilekçe ile önalım hakkı nedeniyle tapu iptali ve tescil istenmesi üzerine Yargıtay 6. Hukuk Dairesinin bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 02.06.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalılar tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
_ K A R A R _
Dava, önalım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
Mahkemece, tapu iptali ve tescil isteminin kabulü ile davacının bedelde muvazaa iddiasının reddine karar verilmiştir.
Hükmün davalı ... vekili ve davacı tarafından temyizi üzerine Yargıtay 6. Hukuk Dairesinin 30.04.2013 tarihli ilamında belirtilen nedenlerle bozulmasına karar verilmiştir.
Bozmaya uyularak yapılan yargılama sonrasında mahkemece, önalım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil isteminin kabulüne, davacının bedelde muvazaa iddiasının reddine dair verilen hüküm, davacı ile davalı ... ve davalı ..."in temyizi üzerine, Dairemizce ikinci satışta davalı ..."in doğru şekilde kötü niyetli olduğu tespit edilmiş ise de önalım bedelinin yargılama sırasında yapılan ikinci satış bedeli 1.000.000 TL olarak kabulünün doğru olmadığı, davacının ilk satış bedelinde muvazaa iddiasını kanıtlayamadığı, ikinci satışa ilişkin olarak davalı ..."in taşınmazlarda kiracı olup ayrıca taşınmazların tapu kaydında davalı şerhinin bulunduğu, davalı ..."in davacı ... ile payı ilk satın alan davalı ... arasındaki görüşmelerde bulunduğunun tanık beyanlarından anlaşıldığı, hal böyle olunca, davalı ..."in davacı ile payı ilk satın alan davalı arasındaki önalım davasından ve satım bedelinden haberdar olduğunun anlaşıldığı önalım bedelinin 20.07.2009 tarihli ilk satış sözleşmesindeki bedel olarak kabulü gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisinin doğru görülmediğ gerekçesiyle bozulmuştur.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak davanın kısmen kabulü ile 6 parsel sayılı taşınmaz ile 7 parsel sayılı taşınmazda daval..... ... adına kayıtlı 3/4"er hissenin ayrı ayrı tapu kayıtlarının iptali ile davacı ... adına tapuya kayıt ve tesciline, hüküm kesinleştiğinde önalım bedeli olarak bankaya depo edilen 1.016.500,00 TL"nin 01.10.2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı ..."ye ödenmesine, 01.10.2012 tarihinden önce işlemiş olan faizle fazla yatırılan miktarın davacı ..."a ödenmesine karar verilmiştir.
Hükmü, davalılar temyiz etmiş, davacı vekili ise hükmün vekalet ücreti yönünden düzeltilerek onanmasını talep etmiştir.
Önalım hakkı paylı mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazlarda payın üçüncü kişiye satılması halinde, diğer paydaşlara o payı öncelikle satın alma yetkisi veren bir haktır. Bu hak paylı mülkiyet ilişkisi kurulduğu anda doğar ve payın üçüncü kişiye satılması ile kullanılabilir hale gelir.
Önalım hakkının kullanılmasıyla bu hakkı kullanan paydaş ile alıcı arasında kapsam ve şartları satıcı ile davalı arasında yapılan sözleşmenin aynı olan bir satım ilişkisi kurulmuş olur. Önalım bedeli tapuda gösterilen satış bedeli ile davalı tarafından ödenen harç ve masrafların toplamından ibarettir.
Önalım davasında dava konusu payın satış bedeli ile ödenmesi zorunlu harç ve masrafların toplamından ibaret olan önalım bedelinin 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 734/2 maddesi gereğince hükümden önce mahkemece belirlenecek uygun bir zaman içinde depo edilmesi için davacıya süre verilmesi gerekir. Davacıya verilen bu sürenin kesin olduğuna da mahkemece karar verilebilir. Kesin süre içerisinde öngörülen işlem yerine getirilmez ise 6100 sayılı HMK"nın 94. maddesi gereğince işlemi süresinde yapmayan tarafın o işlemi yapma hakkı ortadan kalkar. Ancak anılan bu madde hükmünün uygulanabilmesi için davacının davayı sürüncemede bırakacak davranışta bulunması gerekir.
Somut olaya gelince;
1-Davalıların temyizi yönünden; mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş ise de sadece tapuda gösterilen satış bedelinin depo ettirilmesi harç ve masrafların depo ettirilmeden hüküm kurulması doğru değildir.
Diğer taraftan, vekalet ücreti hesaplanmasında davacının iddia ettiği miktar ile davalı tarafından kabul edilen miktar arasındaki farkın esas alınması, somut olayda davalı yararına 360.000,00 TL bedel üzerinden vekalet ücreti hesaplanması gerekirken, 25.800,00 TL vekalet ücreti takdir edilmesi de doğru görülmemiştir.
2-Davacının temyizi yönünden; davacı yararına da yukarıdaki ilkeler doğrultusunda 340.000,00 TL bedel üzerinden vekalet ücretine hükmedilmemesi de doğru değildir.
Hükmün yukarıda açıklanan sebeplerle bozulmasına karar verilmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 17.03.2016 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
Dairemizin sayın çoğunluğunun sair bozma nedenlerine katılmakla birlikte vekalet ücretine ilişkin bozma düşüncesine iştirak edilmemiştir.
Davanın tek bir konusu bulunmaktadır. O da önalım hakkına dayalı tapu iptali ve tescildir. Bedelde muvazaaya dayalı tapu iptali ve tescil istemi söz konusu bile değildir.
Mahkemece, önalım hakkına dayalı istem kabulle sonuçlandığından, aynı dava içindeki iddia ya da savunmanın kısmen de olsa kanıtlanamamış olması esas itibariyle dava sonucuna etkili bulunmadığından yargılama giderlerine mahkemece doğru olarak hükmedilmiştir. Bu nedenle ayrık oy kullanılmıştır.