MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
... sonucu ... İlçesi, Sarmansuyu Mahallesi çalışma alanında bulunan dava konusu taşınmaz tescil harici yer olarak bırakıldıktan sonra, 1519 parsel numarası ve 1.887.467,54 metrekare yüzölçümü ile ihdasen hali arazi vasfıyla ... adına tescil edilmiştir. Davacılar ... ve ..., dava konusu taşınmazın bir bölümü hakkında imar-ihya ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak tescil istemiyle 18.06.2007 tarihinde dava açmışlardır. Yargılama sırasında ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve ... davaya dahil edilmişlerdir. Mahkemece yapılan yargılama sonunda da...ın kabulü ile çekişmeli 1519 parsel sayılı taşınmazda fen bilirkişisi ..."ın 15.06.2009 tarihli rapor ve krokisinde temyize konu (C) harfi ile gösterilen kırmızı renk ile işaretli 3.510,63 metrekarelik kısmın tapusunun iptali ile 2/3 hissesinin ..., 1/3 hissesinin ... adlarına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece; davacılar yararına zilyetlikle taşınmaz edinme koşullarının gerçekleştiği kabul edilerek yazılı şekilde hüküm verilmiş ise de, yapılan inceleme ve araştırma karar vermek için yeterli değildir. Şöyle ki dava, fen bilirkişi raporunda temyize konu (C) harfi ile gösterilen taşınmaz bölümü yönünden idari yoldan oluşan tapu kaydının tesis tarihine kadar, öncesi ziraata elverişsiz olan yerde davacılar lehine 3402 sayılı Yasa"nın 14 ve 17. maddesinin koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediğinin belirlenmesi ile çözüme kavuşturulacak nitelikteki tapu iptali ve tescil davasıdır. Böyle bir yerin, emek ve masraf yapılmak suretiyle imar-ihya işlemlerinin tamamlanarak tarıma elverişli hale getirilmesini müteakip, kazanmayı sağlayacak zilyetlik süresinin geçmesi şartıyla kazanılması mümkündür. O halde, uyuşmazlığın çözümünde imar- ihyanın ne zaman başladığının, ne zaman tamamlandığının ve zilyetliğin ne şekilde sürdürüldüğünün belirlenmesi önem arz etmektedir. Dosyada mevcut ziraatçı bilirkişi raporu bu hususları karşılamadığı gibi, keşif anında dinlenen yerel bilirkişi ve tanık anlatımları da soyut nitelikte olup, taşınmaz üzerinde imar-ihya işlemlerine başlandığı ve tamamlandığı tarih ile ekonomik amaca uygun zilyetliğin başlangıç tarihini belirlemeye yeterli değildir. Mahkemece çekişmeli taşınmazın idari yoldan davalı ... adına tapuya tescil edilmeden önce niçin tescil harici bırakıldığı ve imar durumu araştırılmamış ve taşınmazın önceki niteliğinin belirlenmesinde fikir vermek için yeterli olmayan 1961 ve 2001 tarihli hava fotoğrafları üzerindeki inceleme ile yetinilerek karar verilmiştir. Ayrıca temyize konu taşınmaz bölümünün güney sınırına bitişik 267 parsel sayılı taşınmaz mera olmasına rağmen mera araştırması da yapılmamıştır. Eksik araştırma, inceleme ve uygulamaya dayalı olarak karar verilemez.
Hal böyle olunca, sağlıklı bir sonuca varılabilmesi için öncelikle, çekişmeli taşınmazın ihdasen ... adına tescil tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ve en az üç ayrı zaman dilimine ait stereoskopik hava fotoğrafları Harita Genel Komutanlığından tarihleri açıkça yazılmak suretiyle istenilerek dosya arasına konulmalı, taşınmazın tapuya tescil edilmeden önce hangi tarihte ve niçin tescil harici bırakıldığı ve ayrıca imar kapsamına alınıp alınmadığı ilgili yerlerden sorulmak suretiyle belirlenmeli ve dosya bu şekilde keşfe hazır hale getirildikten sonra, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişilerle; taraf tanıkları, üç kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu, fen bilirkişisi, jeodezi ve fotogrametri mühendisinden oluşacak bilirkişi heyeti eşliğinde mahallinde yeniden keşif yapılmalıdır. Yapılacak bu keşifte, belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik çift hava fotoğrafları üzerinde stereoskop aletiyle jeodezi ve fotogrametri mühendisine inceleme yaptırılarak, çekişme konusu taşınmaz bölümü hava fotoğraflarında gösterilmeli, bu yerin önceki ve şimdiki niteliğinin, imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığının ve tamamlandığının, arazinin ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığının belirlenmesine çalışılmalı, yerel bilirkişi ve tanıklardan taşınmazın kime ait olduğu, öncesinde kim tarafından kullanıldığı, kimden kime ne şekilde intikal ettiği, öncesinin mera, yaylak veya kışlak olup olmadığı, taşınmazın devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olması halinde imar-ihyaya konu edilip edilmediği, imar-ihyaya konu edilmiş ise ihyanın hangi tarihte başlayıp ne zaman bitirildiği, etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, zirai bilirkişi kurulundan da taşınmazın zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, taşınmaz üzerindeki bitki örtüsünü, taşınmazın imar-ihyaya konu olabilecek yerlerden olması halinde imar-ihyaya konu olmaya başladığı ve imar-ihyanın tamamlandığı tarihi bildirir, komşu mera parseli ile nasıl ayrıldığını açıklar nitelikte ve çekişmeli taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğraflarını da içerir rapor alınmalı, bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, 25.12.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.