10. Hukuk Dairesi 2015/20575 E. , 2018/7003 K.
"İçtihat Metni".......
Dava, menfi tespit istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacı, 20.01.2015 tarihinde açmış olduğu dava ile ......... yönetim kurulu üyesi olarak görev yaptığı 22.06.2003-16.09.2003, 16.06.2003-24.05.2004, 03.07.2007-16.08.2008 tarihleri arasında temsil ve ilzam yetkisi bulunmadığını, 19.02.2005-01.07.2007 tarihleri arasında ise yönetim kurulu üyesi olarak görev yapmamış olduğunu, talep edilen alacakların zamanaşımına uğradığını belirterek, dönemine isabet eden prim borçlarından sorumlu olmadığının tespitini istemiş, mahkemece davacının, 23.02.2005 ile 15.08.2008 tarihleri arasında yönetim kurulu üyesi olmadığı, diğer dönemlerde ise temsil ilzam yetkisi bulunmadığından prim borçlarından sorumlu olmadığının tespitine karar verildiği görülmekle,........... prim borçlarından sorumluluğun hatalı belirlenmesi suretiyle verilen karar eksik inceleme ve değerlendirmeye dayalıdır.
Tüzel kişi işverenlerin ortak ve yetkililerinin kamu alacaklarından sorumluluğu; mülga 506 sayılı Kanun"un 80., bazı maddeleri dışında 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanunun 88., 6183 sayılı Kanun"un 35 ve mükerrer 35. maddelerinde düzenlenmiştir.
506 sayılı Kanun"un 80. maddesi; "Sigorta primlerini haklı sebepleri olmaksızın, birinci fıkrada belirtilen süre içerisinde tahakkuk ve tediye etmeyen kamu kurum ve kuruluşların tahakkuk ve tediye ile görevli kamu görevlileri mesul muhasip, sayman ile tüzelkişiliği haiz diğer işverenlerin üst düzeydeki yönetici veya yetkilileri kuruma karşı, işverenleri ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludur." hükmünü öngörmüş; 5510 sayılı Kanunun 88. maddesi de bir kısım farklar dışında anılan maddeye benzer düzenleme getirmiş olup, "Kurumun sigorta primleri ve diğer alacakları haklı bir sebep olmaksızın bu Kanunda belirtilen sürelerde ödenmez ise kamu idarelerinin tahakkuk ve tediye ile görevli kamu görevlileri, tüzel kişiliği haiz diğer işverenlerin şirket yönetim kurulu üyeleri de dahil olmak üzere üst düzeydeki yönetici veya yetkilileri ile kanuni temsilcileri Kuruma karşı işverenleri ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludur." hükmünü getirmiştir.
Yukarıdaki düzenlemelerden anlaşılacağı üzere, Kurumun prim alacağına ilişkin olarak işveren ile birlikte müteselsilen sorumluluk koşullarının oluşması için, işveren kamu kurum ve kuruluşu ise, kamu görevlilerinin tahakkuk ve tediye ile görevli olması, tüzel kişiliğe haiz diğer işyerlerinde ise üst düzey yönetici ya da yetkilisi ve kanuni temsilci sıfatıyla işveren tüzel kişiliği temsil ve ilzama yetkili bulunulması gerekir. Ancak, 5510 sayılı Kanunun 88. maddesi burada bir ayrıma giderek özellikle şirket yönetim kurulu üyelerinin, temsil ve ilzam yetkisi aranmaksızın (haklı sebepleri olmazsa) müştereken ve müteselsilen sorumlu olacaklarını ayrıca belirtmiştir.
Diğer taraftan, iptali istenen yazıda belirtilen dönemler yönünden zamanaşımı hususuna değinmek gerekmektedir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 06.12.2013 gün ve 2013/10-433–1649 sayılı Kararında belirtildiği üzere, bu tür davalarda zamanaşımı hususu belirlenirken 08.12.1993 günü öncesine ve 06.07.2004 sonrasına ilişkin prim ve diğer alacaklar yönünden Kurumun alacak hakkı, Borçlar Kanunu"nun 125. maddesinde öngörülen (10) yıllık zamanaşımı süresine tabi olup, zamanaşımının başlangıç tarihi, anılan Kanun"un 128. maddesi gereğince alacağın muaccel olduğu tarihtir ve zamanaşımının kesilmesi ile durmasına ilişkin 132. ve ardından gelen maddelerindeki düzenlemeler de uygulama alanı bulmaktadır.
08.12.1993 – 05.07.2004 dönemine ait prim ve diğer alacaklar yönünden ise, 6183 sayılı Kanun"un “Tahsil zamanaşımı” başlığını taşıyan 102. ve ardından gelen maddeleri uygulanmakta, anılan madde hükmüne göre (5) yıl olan zamanaşımı süresinin başlangıcı da, alacağın vadesinin rastladığı takvim yılını izleyen yılbaşı olarak kabul edilmelidir.
06.07.2004 tarihinde yürürlüğe giren 5198 sayılı Kanun ile bu konuda yeniden bir düzenleme yapılarak 506 sayılı Kanun"un 80. maddesinin beşinci fıkrasında değişiklik yapılıp, Kurumun süresi içinde ödenmeyen prim ve diğer alacaklarının tahsilinde 6183 sayılı Kanun"un 51. maddesiyle birlikte 102. maddesinin de uygulanmayacağı hükme bağlanarak 3917 sayılı Kanunla yapılan değişiklikten önceki duruma dönülmüştür.
01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanun’un 5754 sayılı Kanun’un 56 maddesi ile değişik “Devir, temlik, haciz ve Kurum alacaklarında zamanaşımı” başlıklı 93. maddesinin ikinci fıkrası, “…(Değişik ikinci fıkra: 17/4/2008-5754/56 md.) Kurumun prim ve diğer alacakları ödeme süresinin dolduğu tarihi takip eden takvim yılı başından başlayarak on yıllık zamanaşımına tâbidir. Kurumun prim ve diğer alacakları; mahkeme kararı sonucunda doğmuş ise mahkeme kararının kesinleşme tarihinden, Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan tespitlerden doğmuş ise rapor tarihinden, kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatı gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemelerden doğmuş ise bu soruşturma, denetim ve inceleme sonuçlarının Kuruma intikal ettiği tarihten veya bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulmuş kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden doğmuş ise bilgi ve belgenin Kuruma intikal ettiği tarihten itibaren, zamanaşımı on yıl olarak uygulanır…” şeklinde düzenlenmiştir.
Kurumun süresi içerisinde ödenmeyen prim ve diğer alacaklarının tahsil zamanaşımı, diğer bir ifade ile zamanaşımının süresi ve başlangıç tarihi; alacağın doğduğu, tahakkuk ettirildiği (muaccel olduğu) tarihte yürürlükte bulunan kurallara göre belirlenir (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu"nun 20.09.2006 gün ve 2006/21-546 E. 2006/565 K. ile 20.12.2006 gün ve 2006/21-806 E. 2006/814 K. sayılı kararları).
Eldeki davada, Mahkemece, davacının 21.06.2003 ile 22.02.2005 tarihleri arasınd..........yönetim Kurulu üyeliği yaptığı, 16.08.2008 tarihinde yapılan olağan genel kurulu sonucunda yeniden ....... asil üyesi olarak seçildiği, buna göre; davacının............ üyesi olmadığı 23.02.2005 ile 15.08.2008 tarihleri arasına ait işyerinin prim borçlarından sorumlu tutulmasının mümkün bulunmadığı, 21.06.2003 ile 22.02.2005 tarihleri arasında ise .........temsil ve ilzam yetkisi bulunmayan davacının, derneğin sigorta prim borçlarından ve fer’ilerinden işverenle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulması mümkün bulunmadığından bahisle davanın kabulüne karar verilmiştir.......karar defterlerinin incelenmesi neticesinde, Mahkeme kabulünün aksine davacının, 01.07.2007-16.08.2008 tarihleri arasında da yönetim kurulu üyesi olduğu ve 16.08.2008 tarihinde yapılan olağan genel kurulu sonucunda görev dağılımının belirlendiği, iptali istenen yazı içeriğinde ise davacının 21.06.2003-13.09.2003, 20.05.2004-25.01.2005, 01.07.2007-16.08.2008-07.11.2008 dönemlerine ilişkin prim borcu yönünden sorumlu tutulduğu anlaşılmaktadır. Mahkemece, davacının yönetim kurulu üyesi olduğu dönemlerin hatalı belirlenmesi suretiyle, asıl borçlu........... temsil ve ilzam yetkisinin bulunup bulunmadığına göre tespit yapılmıştır. Tüm bu açıklamalar doğrultusunda, mahkemece yapılması gereken iş, davacının sorumlu olduğu dönemlere ilişkin borcun zamanaşımına uğrayıp uğramadığı hususu ile davacının yönetim kurulu üyesi olduğu dönemlerde...........temsil ve ilzam yetkisi olup olmadığı Spor Kulübünün kayıtları üzerinden yöntemince, kuşku ve duraksamaya yer kalmayacak şekilde araştırılıp sonucuna göre davacının borçtan sorumluluğu konusunda bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum avukatının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 25.09.2018 gününde karar verildi.
............