Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi
(İş Mahkemesi Sıfatıyla)

Dava Türü : Alacak


YARGITAY İLAMI

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
1-Dosyadaki yazılara, hükmün Dairemizce de benimsenmiş bulunan yasal ve hukuksal gerekçeleriyle dayandığı maddi delillere ve özellikle bu delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazlarının reddine,
2-Davacı, davalı işyerinde tanker şoförü olarak çalıştığını, iş akdini ücret alacakları ödenmediğinden haklı nedenle sona erdirdiğini, aylık ücretinin yol harcırah ödemeleri ile birlikte net 1200,00 TL olduğunu iddia ederek kıdem tazminatı ile bazı işçilik alacaklarının ödetilmesini talep etmiştir.
Davalı, davacının iş yerini terk ettiğini bu nedenle haklı nedenle iş akdinin sonlandırıldığını, hiçbir hak ve alacağının bulunmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir
Taraflar arasında işçiye ödenen aylık ücretin miktarı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Tır şoförleri yurt içinde veya yurt dışına sefer yapmak olmak üzere iki şekilde çalışabilirler. Ülke içinde taşımacılık işinde çalışan tır şoförlerinin ücretleri taraflar arasında temel ücret olarak kararlaştırılabileceği gibi, sabit ücrete ilave olarak sefer sayısına ya da katedilen kilometre başına ödenen prim şeklinde gerçekleşebilmektedir.
Uluslararası alanda çalışan tır şoförlerinin ücretleri genelde asgari ücret ve sefere bağlı prim esasına göre belirlenmektedir. Bazı işveren uygulamalarında ise garanti ücret olarak adlandırılan asgari ücret ödenmeyip, sadece sefere bağlı prim ödemesi yapılmaktadır. Bu ihtimalde de tır şoförünün ücreti salt sefer primlerinden oluşur.
Sefer primi, uygulamada harcırah olarak adlandırılmakta ve gidilen ülkeye göre değişkenlik gösterebilmektedir. Sözü edilen sefer primi, yol geçiş ücretleri ve diğer masraflar için verilen, Türkiye’ye dönüşte belge karşılığı kapatılan avanstan farklı olup, tamamen işçiye ödenen ücret niteliğindedir. Yerleşik Yargıtay kararlarında da uluslararası alanda faaliyet gösteren tır şoförlerinin yasal asgari ücretle çalışmayacağı kabul edilmektedir.
Uluslararası taşımacılık işinde çalışan tır şoförünün aylık ücretinin tartışmalı olması durumunda, tarafların ikame ettikleri delillerle kesin bir sonuca ulaşılamaması halinde ilgili işçi ve işveren meslek kuruluşları ile gerektiğinde sendikalardan ücret araştırması yapılmalıdır. İşçinin çalıştığı süre içinde taşıma işini gerçekleştirdiği ülkeler belirtilerek sefer başına ne kadar ücret alabileceği belirlenmeli ve dosya kapsamındaki diğer delillerle birlikte değerlendirmeye tabi tutularak sonuca gidilmelidir.
Sefer primi hesabı yönünden işçinin aylık veya yıllık sefer sayılarının tartışmalı olması ve bu konunun diğer delillerle kesin olarak kanıtlanamaması durumunda işçinin yurda giriş ve çıkış kayıtları emniyet birimlerinden getirtilmeli ve buna göre değerlendirme yapılmalıdır.
Yurt dışı sefer primi, ücretin eki olmayıp ücret niteliğinde olmakla tazminata esas ücrette doğrudan dikkate alınır. Ücretin asgari (garanti) ücret ve sefer primi toplamından oluşması durumunda, işçinin ayda kaç sefer yaptığı belirlenerek aylık sefer primi ile asgari ücretin toplamı üzerinden tazminata esas ücret tespit olunur. Yurt dışına çıkış periyodunun değişkenlik göstermesi ve gidilen ülkeye göre sefer priminin değişmesi halinde, işçinin bir yılda yapmış olduğu seferlere göre aldığı prim tutarları toplamının bir güne bölünmesi suretiyle günlük tazminata esas ücret belirlenir.
Somut olayda, davacının iş akdinin sona erdiği 07.08.2012 tarihinde asgari ücretin brütü 940,50 TL neti ise 739,79 TL"dir. Davacı tanıkları davacının asgari ücret aldığını ve sefer başına 100,00 TL civarında harcırah verildiğini, davalı tanıkları ise davacının asgari ücret aldığını yurt dışı seferlerde 1000-1500 Dolar arasında yurt içi seferlerde ise 100 – 150 TL arasında harcırah aldığını beyan etmişlerdir. ... Şoförler ve Otomobilciler Odası Tanker Şoförlerinin asgari ücretin iki katı kadar aylık aldığını ve ek olarak harcırah aldıklarını ve harcırah miktarlarının yurt içi seferlerde 27,00 TL, yurt dışı seferlerde ise 57,00 TL olduğunu bildirmiştir. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda ise davacının asgari ücretin iki katı ücrete ilave ayda 10 defa yurt içi sefer harcırahı 270,00 TL ve ayda 2 defa yurt dışı sefer harcırahı 114,00 TL toplamı brüt 2265,00 TL ücret alabileceği ancak taleple bağlı kalınarak davacının net 1200,00 TL ( brüt 1.674,81 TL ) ücret ile çalıştığı kabul edilmiştir. Davacının görevi, tanık beyanları ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde davacının asgari ücrete ilave harcırah ile çalıştığının kabulü gerekirken iki asgari ücrete ilave harcırah toplamı ile belirlenen ücrete göre çalıştığının kabulü isabetsiz olmuştur. Ayrıca davacının yurda giriş ve çıkış kayıtlarının Emniyet Genel Müdürlüğünden istenerek mahkemece bu kayıtlar gözetilerek davacının ayda kaç kez yurt dışı sefere çıktığının tespiti gerekirken tanık beyanlarına göre davacının ayda 2 kez yurt dışı sefere çıktığı kabul edilerek ücrete esas harcırah miktarının belirlenmesi de hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
3- Davacı işçinin iş akdinin fesih tarihi konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
6100 sayılı HMK’nun 26. maddesinde hâkimin, tarafların talepleriyle bağlı olduğu, talepten fazlasına veya başka bir şeye karar veremeyeceği belirtilmiştir
Somut olayda, davacı dava dilekçesinde açıkça 07.08.2012 tarihinde iş akdi haklı nedenle feshettiğini belirttiği ve 07.08.2012 tarihli ihtarnamesi ile de ücret alacakları ödenmediğinden iş akdini haklı olarak feshettiği halde mahkemece HMK’nun 26.maddesine aykırı bir biçimde talep aşılarak davacının iş akdinin fesih tarihinin 27.08.2012 olduğunun kabulü ile hizmet süresinin belirlenmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir
O halde davalı vekilin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve karar bozulmalıdır.

SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenlerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde davalıya iadesine, 17/02/2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.