Günü : 29.4.2004
Sayısı : 406-576
Taraflar arasındaki “iptal-tespit” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Adana 1.İş Mahkemesi’nce davanın reddine dair verilen 18.2.2003 gün ve 2001/772-2003/136 sayılı kararın incelenmesi davacı tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 10.Hukuk Dairesi’nin 29.9.2003 gün ve 2003/4927-6264 sayılı ilamiyle;
(...Davacı, Adana At Arabacılar ve Sürücüler Esnaf Derneğindeki 18.04.1990 tarihli kaydına istinaden Bağ-Kur’a kayıt ve tescil edildiğini ancak davalı Kurum tarafından Dernek kaydının usulsüz olduğu, motorsuz taşıt sürücü belgesi, plaka kaydı, motorsuz taşıt ruhsatı, Belediye Trafik ve Sinyalizasyon kaydı bulunmadığı bahane edilerek 12.07.2001 tarihinde sigortalılığının iptal edildiğini belirtmek suretiyle davalı Bağ-Kur’un anılan işlemin iptaline, 18.04.1990 tarihinden bu yana sigortalılığının geçerli bulunduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, esnaf sicil kaydı bulunmadığından davanın reddine karar vermiştir. Ancak, davacının 18.04.1990 tarihinde Adana Umum Arabacılar Sürücüler Derneğine üye olduğunu gösteren Dernek vezne makbuzu fotokopisi dosyada bulunmaktadır. 0019 plaka nosu ile at arabası sürdüğü anlaşılmaktadır. Dinlenen tanıklardan Durmuş Gül, adı geçen Dernek üyesidir; 1990 yılında davacının At Arabacılar Derneğine üye olduğunu, 7-8 yıl at arabacı olarak çalıştığını, yetki Belediyeye devredilince plaka ve at arabacılığı belgesi aldığını, Belediye tarafından yasaklanınca işini bıraktığını söylemiştir. Tanık H. Ö., davacının 1990 yılında at arabası ile inşaatlara kereste taşıdığını beyan etmiştir. Öte yandan, Adana Büyükşehir Belediyesi Trafik Sinyalizasyon Şube Müdürlüğü 0019 plaka nolu at arabasının davacıya değil, A.T.ya ait olduğunu söylemiştir.
Bağ-Kur sigortalılığı için asıl olan, kendi nam ve hesabına bağımsız çalışmaktır. Sosyal güvenlik hakkı Anayasamızda düzenlenmiş olup, bu hak ve yükümlülüklerden kaçınılamaz ve vazgeçilemez olması bu nedenle de iş bu tür davaların kamusal niteliği gözetilerek gerçeğin ortaya çıkartılması bakımından kanıtlar resen ve özenle toplanması gerekir.
Mahkemece yapılacak iş:
Davacının ibraz ettiği Umum Arabacılar ve Sürücüler Esnaf Derneğinin 18.04.1990 günlü vezne makbuzunda adı geçen şef N.İ. ve V.Y.ile o tarihten günümüze kadar başkanlık ve Dernek muhasipliği yapmış kişiler ve Adana At Arabacıları Esnaf Odası Başkanlarından davacıyı tanıyanlar belirlenip, tanık sıfatıyla dinlenerek, davacının kendi nam ve hesabına çalışıp çalışmadığı, çalıştı ise, hangi yıllar arasında at arabacılığı yaptığı kuşkuya yer bırakmayacak şekilde, saptanarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik araştırma sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması usule ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır. ...) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
TEMYİZ EDEN : Davacı vekili
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulu’nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, özellikle Kurum görevlilerince anılan meslek kuruluşu kayıtları incelenerek düzenlenen tespit tutanağı karşısında, meslek kuruluşu kaydının gerçeği yansıttığına ilişkin iddiaları doğrulayıcı nitelikte delil elde edilemediği anlaşılmakla, usul ve yasaya uygun bulunan direnme kararının onanması gerekir.
SONUÇ: Davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile direnme kararının yukarıda açıklanan gerekçelerle ONANMASINA ve gerekli ilam harcı peşin alınmış olduğundan başkaca harç alınmasına mahal olmadığına, 2.3.2005 gününde oyçokluğu ile karar verildi.
