MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki menfi tespit davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı; davalı nezdinde tarımsal sulama aboneliğinin bulunduğunu, adına kayıtlı sayacın değiştirilerek incelemeye gönderildiğini, inceleme sonucu düzenlenen raporda sayacın sağlam olduğu tespitine yer verildiğini ancak, optik portla yapılan endeks kontrolünde sulama sezonu içerisinde 170 gün gibi uzun süreli faz kesintisi olduğunun tespit edildiğini ileri sürerek, haksız şekilde kaçak kullanım bedeli olarak tahakkuk ettirilen 24.490,20 TL tutarında borcunun olmadığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Davalı; sulu tarım arazisi olduğu için tüketim miktarının yüksek olduğunu, tahakkuk ettirilen borç miktarının gerçeği yansıttığını, tahakkukun mevzuata uygun olduğunu ileri sürerek, davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile; 7792 nolu elektrik aboneliğinden dolayı davacının 21.895,51 TL borcu olmadığının tespitine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiş, hükmün davalı tarafından temyizi üzerine Dairemizin 31.05.2017 gün, 2016/502 Esas, 2017/8655 Karar sayılı ilamı ile; "... Hükme esas alınan 29.12.2014 tarihli bilirkişi raporunun yetersiz olduğu bu nedenle dosyanın üç kişilik uzman bilirkişi kuruluna tevdi ile denetime elverişli bir rapor alınmak üzere karar bozulmuştur.
Mahkemece bozmaya uyma kararı verildikten sonra yapılan yargılama neticesinde; bozma sonrasında alınan bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulü ile, 7792 nolu elektrik aboneliğinden dolayı davacının 22.461,72 TL borçlu olmadığının tespitine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiş, hüküm davalı tarafından süresi içinde temyiz edilmiştir.
1- Dava, kaçak elektrik kullandığı iddiası ile abone aleyhinde tahakkuk ettirilen bedele yönelik menfi tespit istemine ilişkindir.
04.02.1959 tarih 13/5 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme kararında vurgulandığı üzere; bozma kararına mahkemece uyulmuş olması taraflardan biri lehine usuli kazanılmış hak meydana getirir. Bu hakkı ne mahkeme ne de temyiz mahkemesi halele uğratabilir. Müktesep hakkın tanınması kamu düzeni düşüncesiyle kabul edilmiştir.
Belirtilmelidir ki; bir mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. “Usuli kazanılmış hak” olarak tanımlanan bu olgu mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirmektedir
Yukarıda açıklanan ilkeler çerçevesinde; davada, ilk kararın davacı tarafından temyiz edilmemesi ve bozma kararına uyulması ile davalı taraf lehine usuli kazanılmış hak doğduğunun kabulü gerekir.
Somut uyuşmazlıkta; mahkemece verilen ilk kararda davacının 21.895,51 TL yönünden borçlu olmadığı kabul edilerek hüküm kurulmuştur. Kararın davalı tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairemizin yukarıda gün, esas ve karar sayısı belirtilen ilamı ile karar bozulmuş, mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama sonunda alınan bilirkişi raporu doğrultusunda, davacının 22.461, 72 TL borçlu olmadığının tespitine karar verilmiştir. Oysa; Bozma öncesi verilen ilk karar, sadece davalı tarafından temyiz edilmekle kabul edilen miktar davalı yönünden usuli kazanılmış hak oluşturur ve bozma sonrası verilen ikinci kararda bu miktardan daha fazlasına hükmedilemez.
Bu itibarla; yukarıda açıklanan ilkeler gözetilerek mahkemece, bozma öncesi hükmedilen miktardan daha fazlasına karar verilemeyeceği gözetilerek, varılan sonuç dairesinde hüküm tesisi gerekirken, bozma sonrası ilk kararda belirtilen miktardan fazlasına hükmedilmesi doğru olmamış, kararın re"sen bozulması gerekmiştir.
2-) Bozma nedenine göre, davalı tarafın temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle hükmün HUMK"nun 428. maddesi gereğince davalı yararına re"sen BOZULMASINA, ikinci bentte açıklanan nedenle davalı tarafın temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz eden davalıya iadesine, 6100 sayılı HMK"nun Geçici Madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK"nun 440. maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 26.11.2018 gününde oy birliğiyle karar verildi.