6831 sayılı Orman Kanunu"na muhalefet suçundan sanık ..."un, anılan Kanun"un 93/1, 93/2 ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu"nun 62/1. maddeleri uyarınca 10 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına dair Bafra 3. Asliye Ceza Mahkemesinin 09/05/2019 tarihli ve 2019/211 esas, 2019/473 sayılı kararıyla temyiz edilmeksizin kesinleşen dosyanın incelenmesinde; yine aynı sanık hakkında aynı eylem nedeniyle Bafra 1. Asliye Ceza Mahkemesinin 03/02/2015 tarihli ve 2014/183 esas, 2015/93 sayılı kararı ile mahkûmiyetine karar verildiği ve anılan kararın Yargıtay 19. Ceza Dairesinin 02/04/2019 tarihli ve 2018/397 esas, 2019/6609 karar sayılı ilâmı ile onanarak kesinleştiği anlaşılmakla, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 223/7. maddesinde yer alan “Aynı fiil nedeniyle, aynı sanık için önceden verilmiş bir hüküm veya açılmış bir dava varsa, davanın reddine karar verilir.” hükmü gereğince davanın reddine karar verilmesi gerektiği gözetilmeden sanığın mahkûmiyetine dair yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmediği gerekçesiyleAdalet Bakanlığının 20.12.2019 gün ve 94660652-105-55-17620-2019-Kyb sayılı kanun yararına bozma istemine dayanılarak Bafra 3. Asliye Ceza Mahkemesinin 09/05/2019 tarihli ve 2019/211 esas, 2019/473 sayılı kararının 5271 ceza Muhakemeleri Kanunu"nun 309.maddesi gereğince kanun yararına bozulmasına ilişkin Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 31.12.2019 tarihli tebliğnamesiyle bozma talebi sunularak ilgili dosya Yargıtay 19.Ceza Dairesi Başkanlığına gönderilmiştir.
Yüksek Yargıtay 19. Ceza Dairesi, 20.10.2020 gün ve 2020/919 esas, 2020/13140 sayılı kararı ile özetle, "Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının kanun yararına bozma istemine dayanan ihbarname içeriği yerinde görüldüğünden, Bafra 3. Asliye Ceza Mahkemesi’nin 09/05/2019 tarihli ve 2019/211 esas ve 2019/473 karar sayılı kararının CMK’nın 309/4-a maddesi uyarınca BOZULMASINA, müteakip işlemlerin mahallinde yapılmasına, 20/10/2020 tarihinde oy birliğiyle karar karar vermiş, 5271 sayılı CMK"nın 308. maddesi çerçevesinde yapılan incelemede, Yüksek 19. Ceza Dairesinin anılan kararına karşı aşağıda açıklanmaya çalışılacak nedenlerden dolayı itiraz edilmesi zorunluluğu doğmuştur.
İTİRAZ NEDENLERİ : İtirazın konusunu oluşturan uyuşmazlık; Bafra 3. Asliye Ceza Mahkemesinin 09.05.2019 tarihli ve 2019/211 esas, 2019/473 sayılı mahkûmiyet hükmündeki cezanın kaldırılması gerekliliğinden bahisle düzenlenen ihbarname içeriğini yerinde gören Dairece kanun yararına bozma kararı verilmesi halinde, bozma nedenine göre sanık hakkındaki cezanın kaldırılmasına 5271 sayılı CMK"nin "309/4-d" maddesi uyarınca Yüksek Dairece mi yoksa Yerel Mahkemece mi karar verileceğinin belirlenmesine ilişkindir.
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309 ve 310. maddelerinde düzenlenen kanun yararına bozma kurumu; hâkim veya mahkemelerce verilip istinaf ya da temyiz incelemesinden geçmeksizin kesinleşen karar veya hükümlerdeki hukuka aykırılıkların giderilmesini sağlayan olağanüstü bir kanun yoludur. 5271 sayılı Kanun’un 309. maddesinin 4. fıkrasında, kanun yararına bozma sonrası yapılacak işlemler, bu işlemleri gerçekleştirecek merciler ve bozma kararının etkileri, bozulan hüküm veya kararın türü ve bozma nedenlerine göre ayrım yapılarak ayrıntılı olarak gösterilmiştir. Düzenlemede; kanun yararına bozmanın sonuçları ve bozma sonrasındaki uygulama saptanırken, öncelikle "karar" ve "hüküm" ayrımı gözetilmiş ayrıca mahkûmiyet hükmü ile davanın esasını çözen veya çözmeyen diğer hükümler bakımından farklı uygulama ve sonuçlar öngörülmüştür.
Bozma nedenleri; 5271 sayılı CMK"nin 223. maddesinde tanımlanan ve davanın esasını çözmeyen bir karara ilişkin ise, aynı Kanun"un 309. maddesinin 4. fıkrasının (a) bendi uyarınca; kararı veren hâkim veya mahkemece gerekli inceleme ve araştırma sonucunda yeniden karar verilecektir. Bu halde yargılamanın tekrarlanması yasağına ilişkin kurallar uygulanamayacağı gibi, davanın esasını çözen bir karar bulunmadığı için, verilecek hüküm veya kararda, lehe ve aleyhe sonuçtan da söz edilemeyecektir. Mahkûmiyete ilişkin hükmün, davanın esasını çözmeyen yönüne veya savunma hakkını kaldırma veya kısıtlama sonucunu doğuran usul işlemlerine ilişkin olması halinde ise, anılan fıkranın (b) bendi uyarınca kararı veren hâkim veya mahkemece yeniden yapılacak yargılama sonucuna göre gereken hüküm verilecek, ancak bu halde verilen hüküm, önceki hükümle belirlenmiş olan cezadan daha ağır olamayacaktır. Davanın esasını çözen mahkûmiyet dışındaki diğer hükümlerin bozulmasında ise anılan fıkranın (c) bendi uyarınca aleyhte sonuç doğurucu herhangi bir işlem yapılamayacağı gibi, "tekriri muhakeme" yasağı nedeniyle kanun yararına bozma kapsamında yeniden yargılama da gerekmeyecektir.
5271 sayılı CMK"nin 309. maddesinin 4. fıkrasının (d) bendi gereğince bozma nedeninin hükümlünün cezasının kaldırılmasını gerektirmesi halinde ise cezanın kaldırılmasına karar verilecek, daha hafif bir cezanın verilmesini gerektirmesi durumunda bu hafif cezaya Yargıtay ceza dairesince doğrudan hükmedilecektir. Bu halde yargılamanın tekrarlanması yasağı bulunduğundan, Yargıtay ceza dairesi tarafından hükmün bozulması ile yetinilmeyip, bozma konusu yapılan kararın yerine verilmesi gereken karar, doğrudan ilgili daire tarafından verilecektir.
Nitekim, Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 13.06.2006 gün ve 151-157, 13.02.2007 gün ve 349-35, 18.09.2007 gün ve 186-178, 13.05.2008 gün ve 84-111, 14.04.2009 gün ve 75-101, 27.12.2011 gün ve 205-291, 27.03.2012 gün 493-127, 05.06.2012 gün 6-215, 29.01.2013 gün 1324-27 ve 08.04.2018 gün 72-73 sayılı kararlarında, mahkûmiyet hükümleri yönünden verilen kararların, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309. maddesinin 4. fıkrasının (d) bendi kapsamında kaldığı kabul edilerek, hukuka aykırılıkların bizzat Özel Dairelerce giderilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmış, Yargıtay 8. Ceza Dairesinin 02.03.2020 gün ve 17112-10694, aynı Dairenin 02.12.2019 gün ve 11227-14045, Yargıtay 13. Ceza Dairesinin 07.11.2019 gün ve 12460-16234, aynı Dairenin 04.12.2019 gün ve 12638-17703, Yargıtay 12. Ceza Dairesinin 24.01.2019 gün ve 7521-1196, aynı Dairenin 02.06.2020 gün ve 618-2874, aynı Dairenin 03.06.2020 gün ve 13379-2908, Yargıtay 4. Ceza Dairesinin 14.02.2019 gün ve 8209-2109, Yargıtay 2. Ceza Dairesinin 16.12.2019 gün ve 13842-19461, Yargıtay 10. Ceza Dairesinin 27.12.2019 gün ve 5589-9250, Yargıtay 18. Ceza Dairesinin 03.03.2020 gün ve 20104-5346, Yargıtay 15. Ceza Dairesinin 09.03.2020 gün ve 642-3463, Yargıtay 19. Ceza Dairesinin 10.06.2020 gün ve 33941-6322, Yargıtay 12. Hukuk Dairesinin 03.12.2019 gün ve 13067-17368 sayılı kararlarında, kanun yararına bozma talebi kabul edildikten sonra CMK"nin 223/7. maddesi uyarınca davanın reddine ilişkin kararların Özel Dairelerce verildiği görülmüştür.
Yukarıda yapılan açıklamalar ışığında uyuşmazlık konusu değerlendirildiğinde; Bafra 3. Asliye Ceza Mahkemesinin 09.05.2019 tarihli ve 2019/211 esas, 2019/473 sayılı mahkûmiyet hükmünü inceleyen Yüksek Dairece, cezanın kaldırılması sonucunu doğuracak ihbarname içeriği kabul edilerek kanun yararına bozma kararı verildiğinden, 5271 sayılı CMK"nin 309. maddesinin 4. fıkrasının (d) bendi uyarınca cezanın kaldırılması sonucunu doğuracak kararın Yargıtay Ceza Dairesi tarafından verilmesi gerekmektedir. Özel Dairece, yeniden yargılama yasağı olduğu halde, ceza kaldırılmayıp, hukuka aykırılığın giderilmesinin yerel mahkemeye bırakılması halinde, bu aşamada yerel mahkemenin vereceği karar yok hükmünde olacağından, hükümlü lehine sonuç doğuracak olan hukuka aykırılık da yasal olarak giderilmemiş olacaktır. Bu nedenle Yüksek Dairece yeni bir hüküm kurulmadan ve başkaca bir hukuka aykırılık nedeni de bildirilmeden “CMK’nin 309/4-a maddesi uyarınca bozma kararı verilerek müteakip işlemlerin mahallinde yapılmasına" karar verilmesi Kanuna aykırı görüldüğünden olağanüstü itiraz kanun yoluna başvurulmuştur.
SONUÇ VE İSTEM : Açıklanan gerekçelerle;
1) İTİRAZIMIZIN KABULÜ ile Yüksek Dairenizin, 20.10.2020 tarihli, 2020/919 esas, 2020/13140 karar sayılı İLAMININ KALDIRILMASI,
2) Bafra 3. Asliye Ceza Mahkemesinin 09.05.2019 tarihli ve 2019/211 esas, 2019/473 sayılı kararının, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309. maddesinin 4. fıkrasının (d) bendi uyarınca kanun yararına bozulması ve Yüksek Daire tarafından Yerel mahkemece hükmolunan cezanın kaldırılması sonucunu doğuracak yeni bir karar verilmesine ilişkin Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı"ndan yapılan itiraz üzerine dosya incelenerek gereği düşünüldü:
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının itiraz dilekçesinde ileri sürülen düşünce yerinde görüldüğünden KABULÜNE,
Dairemizin 20.10.2020 tarihli, 2020/919 Esas, 2020/13140 Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA,
6831 sayılı Orman Kanunu"na muhalefet suçundan sanık ..."un, anılan Kanun"un 93/1, 93/2 ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu"nun 62/1. maddeleri uyarınca 10 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına dair "Bafra 3. Asliye Ceza Mahkemesinin 09/05/2019 tarihli ve 2019/211 esas, 2019/473 sayılı kararının CMK"nin 309/4-d maddesi uyarınca ORTADAN KALDIRILMASINA" yerine "Aynı fiil nedeniyle, aynı sanık için önceden verilmiş bir hüküm olması nedeniyle 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 223/7. maddesi uyarınca DAVANIN REDDİNE "09.02.2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.