16. Hukuk Dairesi 2015/15441 E. , 2017/7528 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacı ..., ... Köyü çalışma alanında bulunan ve kadastro sırasında tespit harici bırakılan taşınmaz bölümleri hakkında imar-ihya ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak adına tescili istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulü ile dava konusu fen bilirkişileri tarafından düzenlenen 08.05.2013 tarihli rapor ekindeki krokide (B2) ile gösterilen 80,43 metrekare yüzölçümlü taşınmaz ile (D) harfi ile gösterilen 4.563,67 metrekare yüzölçümlü taşınmaz, (K) harfi ile gösterilen 6.503,99 metrekare yüzölçümlü taşınmaz ve (L) harfi ile gösterilen 18.791,62 metrekare yüzölçümlü taşınmazların davacı adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili, dahili davalılar ... Belediye Başkanlığı ve ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece; fen bilirkişi raporu ekindeki krokiye göre (B2), (D), (K) ve (L) harfi ile gösterilen taşınmaz bölümünde zilyetlikle edinme şartlarının davacı yararına oluştuğu gerekçesi ile yazılı şekilde hüküm kurulmuştur. Ne var ki, 20.01.2012 havale tarihli ziraat bilirkişi raporunda taşınmazların imar-ihyası tamamlanmış ve tarım arazisi niteliğinde kullanıldığı, 02.07.2012 tarihli üçlü ziraat bilirkişi kurulu raporunda temyize konu taşınmaz bölümlerinde imar-ihyanın tamamlandığı ve özel mülkiyete konu olabilecek yerlerden olduğu, (D) harfi ile gösterilen bölümün ise hava fotoğrafları üzerinde 3 boyutlu görüntüsü elde edilemediğinden tarımsal kullanım durumunun saptanamadığı belirtilmiştir. İmar-ihyanın tamamlanıp tamamlanmadığı ve bir yerin kullanım durumunu en iyi belirleme yöntemi hava fotoğrafı incelemesi olup, dosyada yalnızca 1985 tarihli tek yıla ait hava fotoğrafları üzerinde inceleme yapılmıştır. Öte yandan, üçlü ziraat bilirkişi kurulu ve teknik bilirkişilerin katılımı ile keşif yapılmış ise de, bu keşifte incelenen yerlerin davacının kullandığı yer olup olmadığı hususunda mahallinde yerel bilirkişi ve tanık dinlenmediğinden, ayrıca (D) harfi ile gösterilen bölüm yönünden farklı tarihlere ait hava fotoğrafları getirtilip inceleme yapılmadığından mahkemece, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm vermek için yeterli değildir. Bu şekilde eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulamaz. Hal böyle olunca; öncelikle dava tarihinden geriye doğru 15-20-25 yıl öncesine ait 3 ayrı dönemde çekilmiş stereoskopik hava fotoğrafları Harita Genel Komutanlığı"ndan getirtilip dosya ikmal
edildikten sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, jeodezi ve fotogrametri mühendisi, teknik bilirkişi ve daha önce yapılan keşiflere katılanlar dışında 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu katılımı ile keşif yapılmalıdır. Taşınmaz başında yapılacak keşif sırasında yerel bilirkişi ve taraf tanıklarından, çekişmeli taşınmazın önceki ve şimdiki niteliği, ilk olarak ne zaman ve nasıl kullanılmaya başlandığı, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığı ve tamamlandığı etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı; yerel bilirkişi ve tanıkların sözleri arasında doğabilecek çelişkiler, gerektiğinde yüzleştirme yapılarak yöntemince giderilmeli, bilirkişi ve tanık sözleri, komşu taşınmazların tutanak ve dayanaklarıyla denetlenmeli; teknik bilirkişiye yerel bilirkişi ve tanıkların gösterdiği sınırlar haritasında işaret ettirilmeli, komşu taşınmazlarla mukayeseli mahkeme gözlemi tutanağa geçirilmeli; 3 kişilik ziraat bilirkişi kurulundan çekişmeli taşınmazın eğimi, niteliği, toprak yapısı, bitki örtüsü, taşınmazın imar-ihyasının hangi tarihte tamamlandığı, taşınmaz üzerinde ekonomik amaçlı zilyetliğe ne zaman başlanıldığını ve taşınmazın kullanım durumunu kesin olarak belirleyen bilimsel verilere dayalı, önceki ziraat bilirkişi raporlarını da irdeleyen ve sınırındaki taşınmazlarla mukayese edilecek şekilde ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiden yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik üç adet hava fotoğrafının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde taşınmazın sınırlarını ve niteliğini, taşınmaz üzerinde imar-ihya tamamlanmış ise tamamlandığı tarihi ile sürdürülen zilyetliğin başlangıcı, şekli ve süresini belirtir şekilde rapor alınmalı; bundan sonra, tüm deliller değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Eksik incelemeyle yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden dahili davalı Belediyelere ayrı ayrı iadesine, 06.11.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.