Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2011/7469 Esas 2011/23548 Karar Sayılı İlamı

12. Hukuk Dairesi
Esas No: 2011/7469
Karar No: 2011/23548

Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2011/7469 Esas 2011/23548 Karar Sayılı İlamı

Özet:

Belediye, satış yapılan taşınmazın tellalına ödenen harcı da istemekteydi. Ancak, tellalın görevlendirilmesi ve harcın tahsilatı, belediyenin kendi geliri değildir. Tellal ve alıcının imzaladığı artırma tutanağı ile ihalenin tamamlanması işlemi tellalın hizmetidir ve harcı doğuran işlem budur. Bu nedenle tellallık harcının sorumlusu borçlu değil alıcıdır. Ancak, harcı borçlu adına ödeyen alacaklı banka, ödediği miktara kadar takibe devam edebilir. Tellallık harcı, 492 sayılı Harçlar Kanunu istisnasının kapsamına girmediğinden alacaklı banka sorumludur. Kanun maddeleri: 2464 Sayılı Belediye Gelirleri Kanunu'nun 67, 68 ve 71. maddeleri, 492 Sayılı Harçlar Kanunu'nun 123/son maddesi.

12. Hukuk Dairesi 2011/7469 E. , 2011/23548 K.

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ : Kahramanmaraş İcra Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 13/07/2010
NUMARASI : 2008/470-2010/571

Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki borçlu Belediye Başkanlığı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü :
2464 Sayılı Belediye Gelirleri Kanunu"nun 67.maddesinde; "Belediye sınırları ve mücavirr alanlar içinde belediyelere ait hal, balıklıane, mezat yerleri ve ilgilinin ısteğine bağlı olarak belediye münadisi veya tellalı bulunduran sair yerlerde, gerçek veya tüzel kişiler tarafından her ne surette olursa olsun her çeşit menkul ve gayrimenkul mal ve mahsullerin satışı, tellallık harcına tabidir." hükmü öngörülmüştür.
2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu"nun 68.maddesine göre harcın mükellefi, mal ve mahsulünü satan kişidir. Harç, anılan Kanunun 71.maddesi gereğince belediyelerce görevlendirilen yetkililerce tahsil edilmektedir.
Kanundaki bu düzenleme, belediyenin hizmeti karşılığı alınan tellallık harcının, mezat yerinde ihalenin yapılmasıyla tahakkuk ettiğini ve ihale sonucunda belirlenen satış bedeli üzerinden ihale tutanağı düzenlendikten sonra tahsil edildiğini göstermektedir.
Diğer bir ifadeyle harcı doğuran ve tahakkuk ettiren işlem, tellal ve alıcımn da imzasım taşıyan artırma tutanağı ile ihalenin tekemmülüdür.
Şu açıklamalardan da anlaşıldığı üzere; tellaliye harcının, tellallık hizmeti karşılığında belediyece görevlendirilen yetkililerce tahsil edilen belediyenin kendi geliri olduğu her türlü duraksamadan uzaktır. Bu durumda harcın sorumlusu ihalede malı satılan borçludur. Ancak, telIallık harcının, icra müdürlüğü aracılığıyla satışa çıkarılan borçluya ait taşınmazın ihalesine alıcı sıfatıyla katılan ve ihale üzerinde kalan alacaklı tarafından ödenmesi gerekir.( Hukuk Genel Kurulu"nun 29.11.2006 tarih, 2006/12-759 esas, 2006/760 karar sayılı karan) Ne var ki, borçlu adına harcı yatıran, alacağına mahsuben kendisine satış yapılan alacaklı, daha sonra herhangi bir hükme gerek olmaksızın aynı icra takip dosyasında bu parayı borçludan geri alabi1ir.(IIK.m.12) Bir diğer ifade ile ödediği harç miktan kadar takibe devam imkanı vardır.
Öte yandan tellaliye harcı, 2464 Sayılı Belediye Gelirleri Kanunu gereği alındığından 492 Sayılı Harçlar Kanunu 123/son maddaesinde öngörülen istisnanın, anılan harç yönünden uygulama imkanı bulunmamaktadır.
O halde uyuşmazlık konusu tellallık harcının, icra müdürlüğü aracılığıyla satışa çıkarılan borçluya ait taşınmazın ihalesine alıcı sıfatıyla katılan ve ihale üzerinde kalan davalı/alacaklı banka tarafından ödenmesi gerekir.
Belirtilen nedenlerle alacaklı banka, tellallık harcının mükellefi oldugundan bu da istisna kapsamında bulunmadığından tellallık harcından sorumludur. Mahkemece şikayetin reddine karar vermek geerekirken yazılı gerekçeyle istemin kabulü yönünde hüküm tesisi isabetsizdir.
SONUÇ : Borçlu Belediye Başkanlığı"nın temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İ.İ.K. 366 ve H.U.M.K.’nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), 22.11.2011 gününde oybirliğiyle karar verildi.