Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2015/13590 Esas 2016/2664 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi

Davacı tarafından, 27.07.2015 gününde verilen dilekçe ile mirasçılık belgesi istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın usulden reddine dair verilen 06.08.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, mirasçılık belgesi verilmesi istemine ilişkindir.
Davacı, muris babası ...."in... ile gayriresmi evliliğinden kendisiyle birlikte üç çocuğunun meydana geldiğini ve ölümüyle mirasçı olarak bu kişilerin kaldığını ileri sürerek muris babası ...."in mirasçılarını gösterir mirasçılık belgesi verilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece, duruşma yapılmaksızın dosya üzerinde inceleme yapılarak davacının dava takip yetkisi bulunmadığı gerekçesiyle dava şartı yokluğundan davanın usulden reddine karar verilmiştir.
Hükmü, davacı temyiz etmiştir.
Kural olarak, her davada duruşma yapılması zorunludur. Yani hakim duruşma yapmadan hükmünü veremez (HMK m. 27). Başka bir deyimle, hakim evrak (dosya) üzerinde karar veremez.HMK"nın 137. maddesi gereğince her davada ön inceleme yapılması, 138. maddesi gereğince de dava şartları ve ilk itirazlara ilişkin hususlar dışında kalan uyuşmazlıklarda dosya üzerinde karar verilemeyeceğinden ön incelemenin de duruşmalı olarak yapılması gerekmektedir.
Mirasçılık belgesi, mirasçıların murisle soybağı ilişkisini ve miras paylarını gösteren bir belgedir. Hukukumuzda mirasçılık belgesi verilmesine ilişkin davaların kural olarak hasımsız açılması ve çekişmesiz yargı yoluyla görülüp sonuçlandırılması gerekmekte ise de hukuki yarar bulunması koşuluyla bu tür davaların uyuşmazlık çıkaran kişiler hasım gösterilmek suretiyle hasımlı olarak açılması ve çekişmeli yargı yoluyla görülüp sonuçlandırılması da mümkün bulunmaktadır.
Somut olaya gelince, davanın mirasçılık belgesi verilmesi istemiyle hasımsız olarak açıldığı, mahkemece duruşma yapılmaksızın dosya üzerinden davanın usulden reddine dair karar verildiği görülmüştür.
Kanunlarımızda ister hasımlı isterse hasımsız olarak açılsın mirasçılık belgesi verilmesine ilişkin davalarda duruşma yapılmaksızın evrak üzerinde yapılan inceleme sonucunda karar verilebileceğine ilişkin herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. Bu nedenle mahkemece duruşma yapılmaksızın karar verilemez.
Bu itibarla mahkemece, duruşma yapılmasının zorunlu olduğu gözetilerek tensip yapılıp duruşma günü belirlenmesi, duruşma gününün ihtarlı davetiye ile davacılar vekiline bildirilmesi, duruşmada dava dilekçesi okunduktan sonra davacıdan davasının ve varsa delillerinin sorulması, göstereceği delillerin toplanması, davanın re"sen araştırma prensibine tabi olduğu gözetilerek murisin altsoyu dahil mirasçı olabilecek kişilerin tümünün sağ olup olmadıklarını gösterecek şekilde nüfus aile kayıtlarının eksiksiz olarak getirtilmesi, daha sonra toplanan ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekir.
Mahkemece, değinilen hususlar gözetilmeden karar verilmesi doğru görülmemiş, hükmün bu sebeple bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacının temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin harcın istek halinde yatırana iadesine, 02.03.2016 tarihinde oybirliği ile karar verildi.