MAHKEMESİ : İstanbul 41. Asliye Ticaret Mahkemesi
TARİHİ : 25/12/2012
NUMARASI : 2011/222-2012/275

Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı ve daval... Spor Gıda İnş.Sağ. Hiz. Ltd.Şti. vekillerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, müvekkili şirketin bünyesinde bulunduğu .... Holding A.Ş. ile Darüşşafaka Ç. B.. Spor Tesisleri"nin işleticisi olan davalı .....Spor Gıd. İnş. ve Sağ. Hiz. Ltd. Şti. arasında 2008 yılında 10 kişi limitli üyelik sözleşmesi imzalandığını ve sözleşme bedelinin ödendiğini, aynı şekilde 2009 ve 2010 yıllarında da bu kez 5 kişi limitli sözleşmeler imzalandığını, 2010 yılına ilişkin 11.800,00 TL hizmet bedelinin 31.03.2010 tarihinde ödendiğini, Darüşşafaka"nın 2010 yılı Temmuz ayı başında spor tesisini söz konusu üyelik sözleşmesi ile birlikte diğer davalı S.... Spor Turz. Teks. San. Ve Tic. Ltd. Şti."ye devrettiğini, ancak müvekkili şirket çalışanlarının bu tarihten sonra tesise alınmadığını, yapılan ihtarlara rağmen sözleşmenin ifa edilmeyen dönemine ilişkin bedelinin davalılar tarafından müvekkiline iade edilmediğini ileri sürerek, şimdilik 8.850,00 TL"nin davalılardan müteselsilen tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı .....Spor Gıd. İnş. ve Sağ. Hiz. Ltd. Şti. vekili, davanın açıldığı Beyoğlu Asliye Ticaret Mahkemesi"nin yetkisiz olduğunu, spor tesisi işletmesi tüm yükümlülükleri ile birlikte 04.05.2010 tarihinde diğer davalıya devredildiğinden, müvekkiline husumet yöneltilemeyeceğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalı S.... Spor Turz. Teks. San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili, davanın açıldığı Beyoğlu Asliye Ticaret Mahkemesi"nin yetkisiz olduğunu, davacının tesislerden yararlanacak kişilerin isimlerini bildirmediğini, bunun yerine aylık olarak herhangi bir beş kişinin yararlanmasını istediğini, bu durumun ise işyerinin sağlık ve güvenlik kurallarına aykırı olduğunu, davacı ile herhangi bir sözleşme imzalanmamasına rağmen önceki sözleşmeler uyarınca hizmet yükümlülüğünü devraldıklarını, ancak davacının spor tesisinden yararlanma kurallarına uymak zorunda olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
Dava dilekçesinin yetki yönünden reddi ile dosyanın gönderildiği mahkemece, iddia, savunma ve dosya kapsamına göre, davacı ile davalılardan .... Spor Gıd. İnş. ve Sağ. Hiz. Ltd. Şti. arasında spor tesisinin kullanılması konusunda şifahi bir sözleşme bulunduğu, 2010 yılına ilişkin hizmet bedelinin 31.03.2010 tarihinde peşin olarak ödendiği, bu tarihten sonra davalının spor tesisinin işletmesini tüm yükümlülükleri ile birlikte diğer davalı S.... Spor Turz. Teks. San. ve Tic. Ltd. Şti."ye devrettiği, bu devrin niteliği itibariyle borcun iç üstlenilmesi olduğu, davacının sözleşmenin önceden olduğu gibi değişken 5 kişi limitli olarak ifası talebinin davalı .... Spor Turz. Teks. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından kabul edilmediği, dolayısıyla davacı ile S.... Spor Turz. Teks. San. ve Tic. Ltd. Şti. arasında akti ilişki kurulmadığı, sözleşmenin ifa edilmeyen dönemine ilişkin bedelin 8.292,10 TL olduğu gerekçesiyle, davanın kısmen kabülü ile 8.292,74 TL"nin davalı.... Spor Gıd. İnş. ve Sağ. Hiz. Ltd. Şti."den tahsiline, diğer davalı S... Spor Turz. Teks. San. ve Tic. Ltd. Şti. aleyhine açılan davanın husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı ve davalı ....Spor Gıd. İnş. ve Sağ. Hiz. Ltd. Şti. vekilleri temyiz etmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve özellikle, mahkemece, davacı tarafın tesisten yararlanmadığı gün sayısına ilişkin re"sen yapılan hesaplamada 19.07.2010 tarihi ile 31.03.2011 tarihleri arasının esas alınmış olmasına ve her ne kadar gerekçede 19.07.2010 tarihi yerine 19.10.2010 tarihi yazılmış ise de bu yanlışlığın maddi hataya dayandığının açık bulunmasına göre, davalı ... Spor Gıd. İnş. ve Sağ. Hiz. Ltd. Şti. vekilinin tüm, davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Dava, taraflar arasındaki hizmet sözleşmesinin ifa edilmeyen dönemine ilişkin hizmet bedelinin istirdadı istemine ilişkindir.
Dava tarihi itibariyle yürürlükte bulunan, 818 sayılı BK"nın 179. maddesi; "Bir mameleki veya bir işletmeyi aktif ve pasifleriyle birlikte devralan kimse, bunu alacaklılara ihbar veya gazetelerde ilan ettiği tarihten itibaren onlara karşı mamelekin veya işletmenin borçlarından mesul olur; şu kadar ki, iki yıl müddetle evvelki borçlu dahi yenisiyle birlikte müteselsilen mesul kalır; bu müddet muaccel borçlar için ihbar veya ilan tarihinden ve daha sonra muaccel olacak borçlar için de muacceliyet tarihinden itibaren işlemeye başlar.
Borçların bu suretle naklinin hükümleri, tek bir borcun nakli akdinden doğan hükümlerin aynıdır." hükmünü içermektedir. (Dava tarihinden sonra yürürlüğe giren 6098 sayılı TBK"nın 202. maddesinin 1,2,3. fıkra hükümleri de aynı yönde düzenleme içermekte olup, özellikle 3. fıkra hükmü, işletme devrinin sonuçlarının, dış üstlenme sözleşmesinin sonuçları ile özdeş olduğu hüküm altına alınmıştır.)
Davalılar arasındaki tarihsiz devir teslim protokolünde, spor tesisi işletmesinin aktif ve pasifleri ile birlikte tümüyle devri kararlaştırılmış olup, anılan protokolün son pragrafında "Yine bu teslim ile birlikte iş bu belge ekindeki listede yer alan faal 4598 aidat ödemiş üyenin hizmet yükümlülüğü de devredilmiştir. Bu devri ile birlikte üyelerin tesislerden üyelik sözleşmesine uygun yararlanmaları sözleşme kapsamınca sağlanacak ve bu sözleşme süresince üyeden ek bir ücret talep edilmeyecektir. Tüm üyelerin hak ve yükümlülükleri de S.... Spor Teks. Turz. Dış. Tic. Ltd. Şti."ince devralınmıştır" düzenlenmesine yer verilmiştir.
Öte yandan, davacı tarafından davalı S... Spor Teks. Turz. Dış. Tic. Ltd. Şti."ye gönderilen 06.08.2010 tarihli ihtarda, spor tesisi işletmesinin devirden önceki sözleşmeler ile birlikte devralındığı belirtilmekle, devir teslim protokolünün davacı tarafından da benimsendiği anlaşılmış olup, işletmeyi diğer davalıdan devralan S... Spor Teks. Turz. Dış. Tic. Ltd. Şti. vekili de cevap dilekçesinde husumeti benimseyerek uyuşmazlığın esasına ilişkin savunmada bulunmuştur.
Ticari işletmenin devri halinde işletmeye ait borçlar, alacaklılar ile devralan arasında BK"nın 174. maddesinde olduğu üzere ayrı bir nakil anlaşması yapılmasına gerek kalmadan esas itibariyle taraf iradeleri nedeniyle değil, kanun gereği devralana intikal ettiği için, devralan kendisi tarafından bilinmeyen borçlardan da sorumlu olur. Hatta, taraflar aralarında belirli borçlardan devralanın sorumlu olmayacağını veya belirli bir miktara kadar sorumlu olacağını kararlaştırmış olsalar bile, bu anlaşma sadece iç ilişkide-taraflar arasında-hüküm
ifade eder, alacaklılara karşı ileri sürülemez. Ticari işletmeyi devreden, devrin gerçekleşmesi ile birlikte borç ödeme yükümlülüğünden kurtulmuş olmaz. Borçlar Kanunu"na göre, devreden, muaccel borçlar için devrin devralan tarafından alacaklılara bildirimi veya duyurulması tarihinden itibaren; daha sonra muaccel olacak borçlar için muacceliyet tarihinden itibaren iki yıl süreyle devralanla birlikte müteselsilen sorumlu kalmaya devam eder. Bildirim ve duyuru yükümü devralan tarafından yerine getirilmelidir. İki yıllık bu süre, hak düşürücü nitelikte olup hakim tarafından re"sen nazara alınır. İki yıl süreli bu sorumluluk, alacaklıların izniyle, borcun dış üstlenilmesi hükümleri doğrultusunda ortadan kaldırılabilir. (Geniş bilgi için Bkz: Prof. Dr. Sami Karahan, Ticari İşletme Hukuku, 23. Baskı, Eylül 2012, Konya; Sh 37 vd.)
Bu durumda; mahkemece, dava tarihinde yürürlükte bulunan 818 sayılı BK"nın 179. maddesi hükmü, davalılar arasındaki devir teslim protokolü kapsamı ve davalı Süper Spor Teks. Turz. Dış. Tic. Ltd. Şti."nin husumeti benimsemesi gözönüne alınarak, kabulüne karar verilen alacağın her iki davalıdan istem gibi mütelselsilen tahsiline karar verilmesi gerekirken, işletme devrinin 818 sayılı BK"nın "Alacağın Temliki ve Borçların Nakli" başlıklı Beşinci Babı"nın "B-Borcun Nakli" başlıklı bölümünde "V-Bir Mamelekin veya Bir İşletmenin Devralınması" başlığı altında düzenlenen 179. maddenin 2. fıkrasının, BK"nın 174. maddesi hükmünde düzenlenen (alacaklı ile borcu üstlenen arasındaki) borcun dış üstlenmesini ifade ettiği, ancak 179. madde hükmünün 174. madde hükmüne göre özel nitelikte ve kanun gereği borç devrini içerdiği gözetilmeden ve işletme devrinin BK"nın 173. madde hükmünde yer alan ve borçlu ile borcu üstlenen kişi arasında gerçekleşen borcun iç üstlenilmesi olmadığı gözden kaçırılarak, davacı ile davalı S.... Spor Teks. Turz. Dış. Tic. Ltd. Şti. arasında borcun dış üstlenilmesi anlaşmasının kurulmadığı gerekçesiyle, anılan davalı yönünden davanın husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesi doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, daval..... Spor Gıd. İnş. ve Sağ. Hiz. Ltd. Şti. vekilinin tüm, davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davacı vekilnin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davacı yararına BOZULMASINA, davacıdan peşin alınan harcın istek halinde iadesine, aşağıda yazılı onama harcının temyiz eden davalı .... Spor Gıd. İnş. ve Sağ. Hiz. Ltd. Şti."den alınmasına, karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 09.04.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.