17. Hukuk Dairesi 2015/14830 E. , 2018/8111 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki itirazın iptali davası üzerine yapılan yargılama sonunda, kararda yazılı nedenlerle, davanın kısmen kabulüne ilişkin verilen hüküm, davacı vekili ve davalı vekili tarafından süresi içinde temyiz edilmekle, dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili, davalının trafik sigortacısı olduğu aracın karıştığı kazada, davacı küçük ..."ın babası olan ..."in öldüğünü, davacı çocuğun ölen babasının desteğinden yoksun kaldığını, davacı çocuğun da destek tazminatı hakkı olduğu halde davacının hakkı gözetilmeksizin ölenin ikinci eşine ödeme yapan davalının tazminatla sorumlu olduğunu, davacı çocuğun miras hissesine göre ödenmesi gereken tazminatın davalıdan tahsili için başlatılan ... takibine davalının itiraz ettiğini, itirazın haksız olduğunu belirterek itirazın iptali ile % 20 ... inkar tazminatının davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davalı vekili, davaya konu kaza nedeniyle ölenin mirasçıları tarafından yapılan başvuru üzerine 56.667,00 TL. tazminatın ödendiğini, ödenen bu bedelin içinde davacı küçük çocuk için belirlenen 3.720,00 TL"nin de bulunduğunu, poliçeden doğan sorumluluklarının ödeme ile son bulduğunu, davacı desteği sigortalı araçta yolcu olduğundan olayda hatır taşımasının bulunduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma, yapılan yargılama ve toplanan delillere göre; davanın kısmen kabulüne, davalının takibe itirazının kısmen iptali ile takibin 10.793,03 TL. (3.720,00 TL"sinin 01.03.2013"ten ve kalan tutarın takip tarihinden itibaren) yasal faiziyle ve takip giderleriyle birlikte davalıdan tahsiline imkan verecek tarzda devamına; 3.720,00 TL. tutar likit kabul edildiğinden bu miktarın % 20"sine tekabül eden 744,00 TL. ... inkar tazminatının davalıdan tahsiline, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekili ve davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde, dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön
bulunmamasına; davacılar desteğinin davalıya trafik sigortalı araçta yolcu olduğu, kazanın oluşumunda kusurunun bulunmadığı, 2918 sayılı ..."nun 88/1. maddesi gereği zarara birlikte sebep olanların zarar görene karşı müteselsilen sorumlu olduğuna ilişkin düzenleme de dikkate alındığında, kazanın oluşumundaki kusur oranları yönünden rapor alınmayışında ve tazminattan kusur indirimi yapılmayışında bir usulsüzlük bulunmamasına; davalı sigortacının, davacı çocuğun velisi olmayan dava dışı ..."a ödediği bedeli, sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre her zaman talep edebileceği gözetildiğinde, adı geçene yapılan ödemenin davacı çocuğun tazminatından düşülmeyişinin yerinde olmasına; Dairemizin yerleşik uygulamalarına uygun hesaplamaları içeren hesap bilirkişi raporunun benimsenmesinde bir usulsüzlük bulunmamasına göre; davacı vekili ve davalı vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, trafik kazası sonucu oluşan cismani zarar nedeniyle, 818 sayılı BK"nun 45/2. maddesi gereği, destekten yoksun kalma tazminatı istemine ilişkindir.
Kaza tarihi itibariyle yürürlükte bulunan 818 sayılı Borçlar Kanunu"nun "tazminat miktarının tayini" başlıklı 43. maddesinde (6098 sayılı TBK 51. md); hakimin, tazminatın türü ve kapsamının derecesini, durum ve mevkiinin gereğine ve hatanın ağırlığına göre belirleyeceği belirtilmiş; "Tazminatın tenkisi" başlıklı 44. maddesinde (6098 sayılı TBK 52. md)ise; zarar gören taraf, zarara razı olduğu veya kendisinin eylemi zararın doğmasına ya da zararın artmasına yardım ettiği ve zararı yapan kişinin durum ve mevkiini ağırlaştırdığı takdirde hakimin, zarar ve ziyan tutarını indirebileceği veya zarar ve ziyanı hüküm altına almaktan vazgeçebileceği açıklanmıştır.
Somut olayda; davacı çocuğun desteği olan babası ..."in, davalıya sigortalı araçta yolcu olduğu, hususi otomobil olan araçta kaza anında toplam 7 kişinin bulunduğu, kaza anında 6 kişinin araçtan dışarı fırladığı dosya kapsamı ile sabittir. Davalı tarafın sunduğu tüm beyan dilekçelerinde, desteğin yolcu olduğu aracın istiap haddinin aşıldığı, bu durumun davacı desteğinin uğradığı zararı artırdığı ve bu hususun müterafik kusur teşkil ettiği savunulmuş olmasına rağmen; mahkeme, bu yönde herhangi bir araştırma yapmadığı gibi, kararında bu yönü gerekçelendirmemiştir.
Bu durum karşısında; davaya konu olaya ilişkin ceza dava dosyası mahkemesinden getirtilip incelenmek suretiyle, desteğin yolcu olduğu aracın istiap haddinin aşılması ile araçtan fırlama durumu dikkate alınarak emniyet kemeri takılmamış olmasının, destek yönünden müterafik kusur teşkil edip etmeyeceği; desteğin uğradığı zararın doğumu ya da artmasında
bu hususların etkili olup olmadığı, BK"nun 44. maddesi (TBK 52. md) uyarınca maddi tazminattan hakkaniyete uygun indirim gerekip gerekmediğinin irdelenip tartışılması, ondan sonra varılacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, yazılı olduğu şekilde, eksik incelemeyle karar verilmesi doğru görülmemiştir.
3-Davalı vekili, tüm yargılama boyunca davacı murisinin, sigortalı araçta hatır için taşındığı savunmasında bulunarak bu sebeple tazminatta indirim yapılmasını talep etmiştir. Mahkeme ise, davalının bu savunması ile ilgili olarak herhangi bir değerlendirme yapmaksızın ve kararını gerekçelendirmeksizin, davalı sigortacının dava dışı kişilere ödeme yaparken uyguladığı % 25 oranındaki hatır taşıması indirimini aynen benimsemiş ve tazminattan bu oranda indirim yapmıştır.
2918 sayılı ..."nun 87/1. maddesinde "Yaralanan veya ölen kişi, hatır için karşılıksız taşınmakta ise veya motorlu araç, yaralanan veya ölen kişiye hatır için karşılıksız verilmiş bulunuyorsa, işletenin veya araç işleticisinin bağlı olduğu teşebbüs sahibinin sorumluluğu ve motorlu aracın maliki ile işleteni arasındaki ilişkide araca gelen zararlardan dolayı sorumluluk, genel hükümlere tabidir" düzenlemesine yer verilmiş; aracın hatır için verildiği ya da hatır için taşıma yapılan durumda oluşacak zararlarla ilgili değerlendirmenin genel hükümlere tabi olduğu belirtilmiştir. Anılan kanun hükmünün atıf yaptığı genel hükümler, Türk Borçlar Kanunu"nun sorumluluğa ilişkin hükümleri olup, böylesi durumda 818 sayılı BK"nun 43. (6098 sayılı TBK"nun 51.) maddesi uygulama alanı bulacaktır.
Bu durumda mahkemece; davacı desteğinin, davalı tarafından trafik sigortalı araçta yolcu olduğunun tarafların kabulünde olduğu; davalı taraf hatır savunmasında bulunmakta ise de, davacı yanın, iş arkadaşı olan sürücü ile desteğin ve araçtaki diğer kişilerin araç yakıt parasını birlikte karşılayarak işe gittiklerinden desteğin hatır için taşınmadığını iddia ettiği; hatır taşımasının varlığını kabul için, sadece araçta yolcu olmanın yetmeyeceği, taşınanın menfaati dairesinde ve bedelsiz bir taşımanın bulunması gerektiği hususları dikkate alınmak suretiyle; destek ile sigortalı aracın malik/ sürücüsü arasındaki ilişki ve desteğin araçta hatır için taşınıp taşınmadığının irdelenmesi, hatır için taşındığının anlaşılması halinde, 818 sayılı BK"nun 43. maddesinin (6098 sayılı TBK md. 51) uygulanıp uygulanmayacağının hükümde tartışılması ve sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeyle hüküm tesisi bozmayı gerektirmiştir.
Kabule göre; desteğin hatır için taşındığı kabul edilerek tazminattan % 25 oranında indirim yapılmış ise de, Dairemiz"in
yerleşik uygulamalarıyla, hatır taşıması halinde yapılacak indirim oranı % 20 olarak benimsendiğinden, mahkemece uygulanan oran da ... olmuştur.
Yine kabule göre; davalı sigortacının, davadan önce açılan hasar dosyasında, davacı çocuk için hesapladığı 3.720,00 TL. yönünden alacağın likit olduğu gerekçesiyle, bu miktar üzerinden ... inkar tazminatına karar verilmiştir. ..., davalının anılan bedeli tahsile yetkili olmayan kişiye ödediği, ödediği bedel için davacı yanın davalıdan talepte bulunma hakkının olup olmadığı, talep edilebilecek tazminat miktarının saptanması yargılamayı gerektirdiğinden, alacağın likit olmadığı gözetilerek davacı yanın ... inkar tazminatının reddi gerekirken, yazılı biçimde, ... inkar tazminatına karar verilmesi hatalı olmuştur.
SONUÇ : Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davacı vekili ve davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE; (2) ve (3) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle, davacı vekili ve davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA; peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacı ve davalıya geri verilmesine 24/09/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.