BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 27. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : İŞKOLU TESPİTİNE İTİRAZ

İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... İş Mahkemesi

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı ... dahili davalı ... vekilleri tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının müvekkili şirketin “...-... mah. ... Bulv. ... No:21 ...” adresinde mukim işyerinde yürüttüğü işlerin niteliği itibariyle İşkolları Yönetmeliğinin 12 sıra numaralı “Metal” işkoluna girdiğini tespit eden 16.08.2017 tarih ve 30156 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış 2017/15 sayılı işkolu tespit kararının iptali ile işyerinde yürütülen işlerin niteliği itibariyle İşkolları Yönetmeliğinin 6 sıra nolu “Ağaç ve kağıt” veya 10 sıra nolu “Ticaret, büro, eğitim ve güzel sanatlar” veya 20 sıra nolu “Genel işler” işkoluna dahil olduğunun tespitine karar verilmesi talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Cevap veren davalılar, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
Mahkemece, davanın kabulü ile işkolu tespit kararının iptaline ve tespit konusu işyerinin “Ağaç ve kağıt” işkoluna girdiğinin tespitine karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu:
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı davalılardan Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Birleşik Metal İş Sendikası istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti:
Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Bölge Adliye Mahkemesinin kararına karşı davalılardan Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Birleşik Metal İş Sendikası temyiz kanun yoluna başvurmuştur.
Gerekçe:
Uyuşmazlık, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu"nun 4 üncü ve 5 inci maddeleri kapsamında işkolu tespitine itiraz istemine ilişkindir.
Türk toplu iş hukukundaki normatif düzenlemelerde işkolu kavramı önemli bir yer tutmaktadır. 6356 sayılı Kanun"un 3 üncü maddesine göre, sendikalar kuruldukları işkolunda faaliyette bulunurlar. İşkolunun belirlenmesi konusunu düzenleyen 6356 sayılı Kanun"un 5 inci maddesine göre, işkolu tespiti Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca yapılacaktır. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca yapılan tespit ile ilgili kararın Resmi Gazete"de yayımlanmasını müteakip, bu tespite karşı ilgililer, onbeş gün içinde dava açabilir. Belirtilen süre hak düşürücüdür.
6356 sayılı Kanun"un 4 üncü maddesinin birinci fıkrasına göre işkolları, Kanuna ekli (1) sayılı cetvelde gösterilmiştir. Maddenin ikinci fıkrasına göre ise bir işyerinde yürütülen asıl işe yardımcı işler de, asıl işin girdiği işkolundan sayılır. Yine aynı maddede, bir işkoluna giren işlerin neler olacağının, işçi ve işveren konfederasyonlarının görüşü alınarak ve uluslararası normlar göz önünde bulundurularak, yönetmelikle düzenleneceği belirtilmiştir.
İşkolu kavramı sendikaların faaliyet alanlarını belirleyen temel bir öğedir. Birbirine benzer işler bir hukuki kalıp altında toplu iş hukukuna sunulmaktadır.
İşkolu tespitinde birim olarak işyerinin esas alınacağı normatif düzenlemelerin tartışmasız bir sonucudur. 4857 sayılı İş Kanunu"nun 2 nci maddesinin gerekçesinde, işyeri, teknik bir amaca, diğer bir deyişle mal ve hizmet üretimine yönelik ve değişik unsurlardan meydana gelen bir birim olarak belirtilmiştir. İşyerinin sınırlarının saptanmasında “işyerine bağlı yerler” ile “eklentiler” ve “araçların” bir birim kapsamında oldukları belirtildikten sonra özellikle bir işyerinin mal ve hizmet üretimi için ayrı bir alanı da kullanması halinde bunların tek işyeri mi yoksa birbirinden bağımsız işyerleri mi sayılacağı konusunda “amaçta birlik”, aynı teknik amaca bağlı olarak üretimde bulunma, nitelik yönünden bağlılık ile “yönetimde birlik”, aynı yönetim altında örgütlenmiş olma koşullarının aranacağı düzenlenmiştir.
Bu genel açıklamalar ışığında temyiz itirazlarının değerlendirilmesi gerekmektedir.
Somut uyuşmazlıkta; Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından 16/08/2017 tarihli Resmi Gazete"de yayımlanan karara göre “Diam Vitrin Tasarım Hizmetleri Ambalaj Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti."de Bakanlığımızca yapılan incelemede; plastik, ahşap ve bağlantı ekipmanı ve aksesuarları, metaller kullanılarak kozmetik ürünlerinin teşhirine yarayan mağaza vitrinlerinin ve sergileme araçlarının tasarımı, üretilmesi ve montajı işlerinin yapıldığı, bu nedenle yapılan işlerin İşkolları Yönetmeliğinin 12 sıra numaralı “Metal” işkolunda yer aldığı”na dair işkolu tespit kararı verilmiştir.
Dosya kapsamında yer alan bilgi ve belgeler, iş müfettişi tarafından mahallinde yapılan tespitler ile bilirkişi raporlarına göre tespit konusu işyerinde mağaza vitrinlerinin ve sergileme araçlarının tasarımı, üretilmesi ve montajı işlerinin yapıldığı anlaşılmaktadır.
Diğer taraftan (31.01) nace kodu ile “Büro ve mağaza mobilyaları imalatı” faaliyeti de İşkolları Yönetmeliğinin 12 sıra numaralı “Metal” işkoluna dahil olduğu kabul edilmiştir.
Açıklanan bu maddi ve hukuki olgular karşısında belirtmek gerekir ki, tespit konusu işyerinde yürütülen faaliyetlerin niteliği itibariyle (31.01) nace kodu ile “Büro ve mağaza mobilyaları imalatı” kapsamında yer aldığı anlaşıldığından, Bakanlık tarafından verilen işkolu tespit kararı isabetlidir. Bu itibarla mahkemece davanın reddine karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm tesisi hatalıdır.
Belirtilen sebeplerle, 6356 sayılı Kanun"un 5 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca, hükümlerin bozulmak suretiyle ortadan kaldırılması ve aşağıdaki gibi karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda belirtilen nedenlerle;
1-Yukarıda tarih ve sayısı belirtilen İlk Derece Mahkemesi kararı ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2-Davanın REDDİNE,
3-Karar tarihi itibariyle alınması gerekli olan 59,30 TL karar ve ilam harcından, peşin alınan 31,40 TL harcın mahsubu ile bakiye 27,90 TL karar ve ilam harcının davacıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
4-Davacının yapmış olduğu yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına, davalı Bakanlığın yaptığı 237,90 TL, dahili davalı ... Sendikasının yaptığı 1.922,00 TL yargılama giderinin davacıdan tahsili ile davalılara ödenmesine,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre 4.080,00 TL ücreti vekâletin davacıdan alınarak davalılara verilmesine,
6-Yatırılan gider avanslarından varsa kullanılmayan bakiyelerinin ilgili tarafa iadesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine, kesin olarak 08.04.2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.